3.7 C
Polska
piątek, 26 kwietnia, 2024
Strona główna Blog Strona 29

Uzależnienie od smartfona, czyli czy uczniom grozi fonoholizm?

„Smartfony opanowały świat i aż trudno sobie wyobrazić, że kiedyś ich nie było”

Media elektroniczne ułatwiają nam codzienne funkcjonowanie. Dzięki nim odszukujemy informacje, utrzymujemy kontakt ze znajomymi, przesyłamy sobie nawzajem wiadomości i potrzebne materiały. W wolnej chwili gry komputerowe dostarczają nam rozrywki i zabawy. Coraz częściej bywa jednak tak, że media elektroniczne odgrywają w naszym życiu główną rolę. Z jakże popularnego smartfona potrafią korzystać nawet najmłodsze dzieci oglądając np. ulubione bajki. Starsze dzieci przyciągają już przede wszystkim gry. Niestety, to właśnie gry online niosą za sobą jedno z najczęstszych zagrożeń stopniowej utraty kontroli i uzależnienia. Niejednokrotnie obserwując młodych rodziców, nasuwa się stwierdzenie, że kupując dziecku smartfon, kupują sobie również święty spokój od dziecka.

Dlaczego gry online wciągają?

  • Gry angażują. Angażują również zmysły – wzrok, słuch na tyle, że możemy zapomnieć o otaczającym świecie. Niektórzy nawet przestają odczuwać zmęczenie, głód i inne potrzeby fizjologiczne.
  • Gry dają nagrody. Pokonywanie kolejnych etapów i zdobywanie punktów zwiększa apetyt na uzyskanie kolejnych. Grając częściej stajemy się coraz lepsi i odnosimy coraz więcej sukcesów. A to wciąga…
  • Gry są jak niekończąca się opowieść. Wynik zawsze może być jeszcze lepszy, ponieważ gry online nie posiadają górnej granicy punktów możliwych do zdobycia.
  • Gry dają nam poczucie wpływu na sytuację. W wielu grach online gracze współpracują ze sobą w klanach, czy zespołach. Poczucie odpowiedzialności za powodzenie grupy może pchać do coraz większego angażowania się w osiąganie wyniku. Gracze mogą wręcz stosować wobec siebie nawzajem presję, aby grać.

Musimy wiedzieć, że granie w gry komputerowe ma dwie strony i w zależności od gracza, może przynosić mu korzyści lub szkody.

Przykładowe korzyści:

  • rozwijanie koordynacji wzrokowo-ruchowej, spostrzegawczości, zdolności przestrzennych, procesów myślowych, decyzyjności oraz koncentracji uwagi;
  • wzmocnienie samooceny – płynące ze zdobywania kolejnych sukcesów w grze;
  • doświadczanie pozytywnych emocji związanych ze współzawodnictwem;
  • rozwijanie umiejętności społecznych związanych z poznawaniem innych ludzi i współtworzeniem grupy.

Przykładowe zagrożenia:

  • zaniedbywanie obowiązków;
  • zaniedbywanie relacji i kontaktów twarzą w twarz;
  • zaniedbywanie aktywności fizycznej;
  • wzmocnienie negatywnych wzorców związanych z zachowaniami agresywnymi;
  • pojawienie się nierealnych oczekiwań wobec siebie i innych, związane z przenoszeniem zasad panujących w grach do rzeczywistości.

Dzieci i młodzież w wieku szkolnym pragną ciągle włączać swój wielofunkcyjny telefon i bardzo często bezmyślnie patrzeć w jego ekran. Nawet całkowity zakaz używania telefonów na terenie szkoły nie przeszkadza uczniom, aby z nich korzystać, np. w toalecie. Część gier online trwa non stop, co oznacza, że cały czas gra się toczy, bez względu na to, czy jesteśmy podłączeni do sieci, czy nie. Uzależnione od takiej gry dziecko nie potrafi skupić się na wiadomościach podawanych w czasie zajęć lekcyjnych, gdyż jego myśli ciągle krążą wokół gry.

Wśród smartfonowych maniaków wyróżniamy:

  • cierpiących na „zespół włączonego telefonu” – pilnują, aby telefon był ciągle włączony, w przeciwnym razie ogarnia ich niepokój;
  • uzależnionych od sms-ów;
  • uzależnionych od gier znajdujących się w urządzeniu;
  • uzależnionych od nowych modeli;
  • „ekshibicjonistów” – używają smartfonów w taki sposób, żeby wszyscy ich widzieli i słyszeli;
  • „maniaków” robiących sobie na każdym kroku tzw. selfie.

Dla wielu uczniów życie bez smartfonów nie istnieje. Mają je włączone całą dobę, sprawdzają w nocy. Nauczyciele często odnoszą wrażenie, że dzieci boją się wykluczenia z grupy, chcą być nieustannie dostępne. Rodzicom często umyka narastający z ich dzieckiem problem i tylko w otwartych, szczerych kontaktach na linii rodzice – szkoła oraz podejmowaniu wspólnych i spójnych działań można uniknąć przyszłych narastających dramatów.

BHP użytkownika smartfona:

  • Jak najczęściej korzystam ze słuchawek, które zakłada się na ucho, a nie do ucha;
  • Gdy długo rozmawiam przez smartfon, zmieniam ucho, przy którym go trzymam;
  • Jeżeli mam słaby zasięg, jak najmniej używam smartfona – wiem, że jestem wtedy narażony na większe promieniowanie;
  • Nie rozmawiam przez smartfon w windzie, pociągu i innych zamkniętych, zrobionych z metalu pomieszczeniach lub używam w nich słuchawek;
  • Gdy wybieram numer i czekam na połączenie, nie trzymam smartfona przy uchu;
  • Przechowuję smartfona jak najdalej od swojego ciała – noszę go w torbie lub plecaku, jeżeli wkładam smartfon do kieszeni, robię to ekranem w stronę ciała;
  • Gdy śpię, trzymam smartfon co najmniej 2 metry od głowy;
  • Przestrzegam zasad dobrego wychowania i nie rozmawiam głośno w miejscach publicznych;
  • Wyłączam lub wyciszam telefon w teatrze i w kinie.

Rodzice często kupują dzieciom telefony najwyższej klasy, ale rzadko z nimi rozmawiają na temat zasad korzystania z tych urządzeń w domu, szkole, miejscach publicznych. A z dziećmi należy rozmawiać. Ponieważ w nowinkach technologicznych najczęściej przewyższają wiedzą swoich rodziców, każda inwigilacja dziecka zakończy się raczej porażką i utratą zaufania.

Należy więc zachęcać młodych ludzi do świadomego i przemyślanego użytkowania mediów elektronicznych, w tym zwłaszcza komputera, urządzeń mobilnych oraz Internetu. Nie w celu grożenia i pouczania, ale w celu czerpania z tych urządzeń tego, co najlepsze i nie pozwolenia na wkręcenie w coś odwracające uwagę dziecka od najważniejszych spraw: jego samego, realnego życia, relacji, marzeń, celów. Tylko wówczas mamy szansę na znalezienie wspólnego porozumienia i odniesienie sukcesu w bezpośrednich, dobrych relacjach.

Źródła:

„BHP użytkownika mediów elektronicznych”, oprac. K. Van Laere, K. Sochocka, E. Biaduń-Korulczyk, wyd. Fundacja Poza Schematami.

Autor: Dorota Majcher

Szkoła Podstawowa – portal dla nauczycieli

Scenariusz na uroczystość obchodów 160-lecia istnienia Szkoły Podstawowej w Śmiłowicach

Piosenka „Szkoła – nasza kochana szkoła’’ Aurelia/Gabrysia

I: Znowu słyszę dźwięk budzika

weekend skończył się

i codzienna proza życia

pewnie czeka mnie,

lecz w tym wszystkim jest nadzieja,

która zawsze sprawia,

że pomimo obowiązków

na mej twarzy uśmiech się pojawia

Ref: Szkoła, nasza, kochana szkoła

już z daleka nas woła,

gdyż życzliwych ludzi spotykamy tu,

to w niej łatwo się odnajdziecie

przyjaźń, miłość znajdziecie,

więc nie czekaj do nas przyłącz się już

II: Jeśli z nauką masz problemy

i nie dajesz rady już,

musisz tylko spytać,

każdy Ci pomoże tu,

zawsze można liczyć

na pomocne dłonie,

wystarczy je schwycić,

w takim gronie każdy naukę chłonie

Ref: Szkoła, nasza, kochana szkoła…

Recytator I Aniela

Choć lata mijają, wciąż żyje ta szkoła,

W której wspomnień nadeszła dziś pora.

Czy pomyśli o niej czasem, przeszłość przywoła –

młodzież do żartów skora?

Czas śmignął galopem w tej szkole

w teczkach, w zeszytach… my szkolne mole

Niesiemy te lat sto sześćdziesiąt?

Co z tych lat w głowach zostało?

A w oczach, a w sercach, co się dziś mieści?

Chyba niemało, niemało…

Recytator I Marika

Trojaki jest krok czasu, przyjaciele moi,

Z wolna nadciąga przyszłość opieszała,

Czas zaś obecny ucieka jak strzała

I przeszłość wiecznie nieruchoma stoi.

Narrator Aniela  

Ponieważ, jak mówił poeta, czas obecny ucieka jak strzała, spróbujmy go na chwilę zatrzymać i cofnijmy się w przeszłość.

Z naszą szkołą związane są losy naszych pradziadków, dziadków, rodziców i starszego rodzeństwa. Nie zawsze wyglądała ona pięknie i kolorowo, ale zawsze była to polska szkoła. Mimo, że szara mgła stopniowo przesłania lata dziecięce, to jednak uczniowie tej szkoły często powracają myślą do chwil wspólnie tu spędzonych.

Marika

Zaprezentujemy wierszyki deklamowane przez dzieci ponad 100 lat temu, przekazywane z pokolenia na pokolenie.

Recytator KL. 2 Aurelia

Chodź piesku, a ten piesek nazywał się Kruczek,

Chodź, mówił Hipolitek – nauczę cię sztuczek.

Kiedy ja jeszcze mały, ucz panie Azora.

Azor stary, nie pojmie – najlepsza pora

Uczyć małego, bo kto za młodu nie pracuje,

Gorzko tego pożałuje.

„O Rochu śpiochu’’ KL. 2 Gabrysia

W tej tu chatce koło drogi

Mieszkał sobie człek ubogi.

Miał małego synka Rocha

Oj, próżniaka, oj śpiocha.

Aż wstyd mówić o tym dziecku,

Roch spał ciągle na zapiecku.

Nie zdejmował też do spania

Ani butów, ni ubrania.

I rósł sobie brudas tyli,

Aż tu szkołę otworzyli.

Chociaż Roch się krzywi, maże,

Ojciec iść do szkoły każe.

Narrator Aniela

Prawie przez 100 lat towarzyszył pokoleniom siedmiolatków w pierwszej drodze do szkoły „Elementarz” Mariana Falskiego. Zdanie „Ala ma kota” na pewno pozostało w pamięci wszystkich pierwszoklasistów. Starsze pokolenie do dziś pamięta wierszyki o Murzynku Bambo, o kotku, który miauczy, czy o płynącej, wijącej się rzeczce.

Recytator KL. 1 Julka

Płynie, wije się rzeczka,

Jak błękitna wstążeczka.

Tu się srebrzy, tam ginie,

A tam znowu wypłynie.

Woda w rzeczce przejrzysta,

zimna bystra i czysta.

Biegnąc mruczy i szumi,

Ale kto ją zrozumie?

Tylko kamień i ryba

znają mowę tę chyba,

Ale one, jak wiecie,

znane milczki na świecie.

Recytator KL.1 Patrycja

Miauczy kotek: miau.

– Coś ty, kotku, miał?

– Miałem ja miseczkę mleczka,

teraz pusta jest miseczka,

A jeszcze bym chciał.

Wzdycha kotek: o!

– Co ci, kotku, co?

– Śniła mi się wielka rzeka,

Wielka rzeka, pełna mleka

Aż po samo dno.

Pisnął kotek: pii…

– Pij, koteczku, pij!

Skulił ogon zmrużył ślipie,

Śpi – i we śnie mleczko chlipie,

Bo znów mu się śni.

Recytator Szymon/Małgosia

Czy jeszcze pamiętasz

Barwny elementarz?

Tu As z Alą, a tam Ola

Idzie do przedszkola!

Zmieniły się czasy!

Kto odpowiedź da,

Czy można bez smyczy

Tak prowadzić psa?

Może on jest wściekły,

Któż z nas o tym wie?

Odwróć kartkę i nie czytaj

Już o wściekłym psie!

Czy jeszcze pamiętasz

Barwny elementarz?

I te rzeczkę jak niteczkę

Błękitną wstążeczkę?

Zmieniły się czasy

I wyobrażenia,

Dziś rzeczka malutka

W ocean się zmienia.

Regulować rzeczki,

Co to komu szkodzi?

Odwróć kartkę, aby w klasie

Nie było powodzi!

Czy jeszcze pamiętasz

Barwny elementarz?

Murzynek koleżka

Gdzieś w Afryce mieszka.

Zmieniły się czasy!

I w gaju palmowym

Bambo kończy właśnie

Kurs komputerowy.

Czy jeszcze pamiętasz

Barwny elementarz?

A w nim kotek miauczy: ”miau”,

Bo troszeczkę mleczka chciał…

Zmieniły się czasy

Oraz apetyty…

Dziś kot pałaszuje

WHISKAS znakomity.

Czy jeszcze pamiętasz

Barwny elementarz?

Pomyśl o nim chociaż chwilkę,

Bo w nim pierwszych wzruszeń tyle…

Świat się ciągle zmienia,

Kto z was wie dlaczego?

Śpi twardo na półce

Podręcznik Falskiego.

Narrator Marika  

Lata powojenne to apele, czyny społeczne i pieśni patriotyczne.

Piosenka 

Wszystko tobie ukochana ziemio,

Nasze myśli wciąż przy tobie są.

Tobie lotnik tryumf nad przestrzenią,

A robotnik daje dwoje rąk.

Ty przez serca nam jak Wisła płyniesz,

Brzmi jak rozkaz twój potężny głos,

Murarz, żołnierz, cieśla, zdun, inżynier

Wykuwamy twój szczęśliwy los.

Ukochany kraj, umiłowany kraj,

Ukochane i miasta i wioski

Ukochany kraj, umiłowany kraj

Ukochany jedyny nasz polski.

Ukochany kraj, umiłowany kraj

Ukochana i ziemia i nazwa

Ukochany kraj, umiłowany kraj

Nasza droga i słońce i gwiazda.

Narrator Marika

A uczniowie jak to uczniowie: na lekcjach poprawni, a w czasie przerw

na korytarzach szkolnych śpiewali przekorne piosenki: (Zuzia i Ala)

Ja lubię szkołę i nauczanie,

lubię na lekcjach podpowiadanie,

nauczycieli ja lubię też,

lecz nade wszystko ja lubię dżez.

Cieszyłabym się gdyby w tej chwili

dżez jako lekcję zaprowadzili,

byłaby lekcja prawdziwy szał,

a na cenzurce piątkę bym miał.

A tak to dwóję mam z botaniki,

złapałem pałę z matematyki

i na fizykę nie liczę też,

nie moja wina, to winien dżez.

Narrator Aniela

Nie tylko dżez był winien dwójkom. Miały w tym swój udział także sprawy sercowe… Dziewczęta lubiły śpiewać:

Jak dobrze nam zdobywać dwóje

I po poręczach zjeżdżać w dół,

Po korytarzach ścierać kurze,

Nauczycielskich słuchać bzdur.

Nie uczyć się, nie uczyć się, to nasze hasło

Zdobywać dwóje to nasz cel,

Chęć do nauki już wygasła,

Bo miłość rozszalała się.

Jak dobrze nam kochać bruneta

I oddać mu serduszko swe,

Bo miłość lepsza od nauki,

A dwóje niech posypią się.

Narrator Marika 

Tworząc nową szkolną rzeczywistość, sięgając po przyszłość, nie zapominamy o przeszłości. W szkole prowadzone są zajęcia z edukacji regionalnej oraz działa zespół ludowy „Warkoczanki”.

Piosenka ludowa „Lipka w wykonaniu zespołu

Recytator Aniela, Karolina, Zuzia, Natalia

Mieszkam w Śmiłowicach, podwłocławskiej wsi,

Gdzie żyje tradycja minionych dni

i chociaż coraz więcej oznak miasta wkoło,

obyczaje wiejskie tworzą klimat sioła.

Pewnie by nas, młodych, przeszłość nie wabiła,

gdyby nie dziadków, rodziców i szkoły wysiłek.

Wiedzę o zabytkach, tradycjach, wierzeniach

chcą nam dziś przekazać starsze pokolenia.

Coraz to zadania nowe dostajemy:

Kto się stąd wywodzi?

Dlaczego Bartłomiej to patron kościoła?

Za co dziadek ma order? Skąd blizna na nodze?

Na pamiątkę czego kapliczka przy drodze?

Ilu strzelców poszło za Piłsudskim w bój?

Czy był wśród nich pradziadek?

Może mój lub twój?

Gdyby nie te zachęty i szkolne zadania,

nie byłyby nam Śmiłowice znane od zarania.

Bogatą historię rodaków tropimy,

odwiedzamy pomniki, bohaterów mogiły.

Kiedy w świat pójdziemy z rodzinnego sioła

żadna siła z nim więzi zerwać już nie zdoła.

Tak nas nauczono, tak nas wychowano,

a ojczyste strony kochać przykazano.

Piosenka ludowa „Lipka w wykonaniu zespołu

Narrator Marika

W XXI wieku życie szkoły nabiera wręcz zawrotnego tempa.

Recytator Szymon, Kasia, Łukasz, Karolina, Nicola

Stoi na stacji lokomotywa

Wielka jak szkoła, a pot z niej spływa.

Stoi i sapie, 160 lat zipie.

Przeszła też remont, więc tynk się nie sypie.

Wagony do niej podoczepiali

Wielkie, ogromne, jest się czym chwalić.

W pierwszym dyrektor, każdy go słucha,

Bo grozi, parska i gniewem bucha.

Czasem zaś z nudów i od niechcenia

Różne wydaje rozporządzenia.

W drugim wagonie też jest prześlicznie,

Siedzi w nim grono pedagogiczne.

Pije herbatę i myśli skrycie,

Jak by tu uczniom utrudnić życie.

W trzecim globusy, mapy, probówki,

Cyrkle, ekierki, gwoździe, żarówki,

Jeden kościotrup z wesołą miną

I rozstrojone stare pianino.

W czwartym harmider, krzyki, hałasy. To jadą dzieci, te starsze klasy.

A tych wagonów jest ze czterdzieści,

Sam nawet nie wiem, co się w nich mieści.

Nowe programy, nowe lektury,

Ciągłe reformy i plany z góry,

Zbiór obowiązków, zaleceń, zadań,

Ogólnie mówiąc – wielki tu raban.

Nagle gwizd, w uszach świst,

Para buch, koła w ruch.

Ruszyła powoli i ociężale

Kochana oświata, ten wiedzy nasz walec.

Już kręcą się tryby, mechanizm już chodzi,

Zmęczony dyrektor układa plan godzin.

Zastępstwa, okienka, dyżury, urlopy,

a jeszcze minister dodaje roboty.

Od dzwonka do dzwonka, bez chwili wytchnienia

Wkuwają uczniowie regułki, twierdzenia.

Już dymią im głowy, już w słup stają oczy,

A pani w te głowy wciąż tłoczy i tłoczy.

Pytania, dyktanda, sprawdziany, klasówki

I sypią się pały, i w domu wymówki.

Choć czasu brakuje, to metod się szuka,

By szybciej, by prędzej, by szła ta nauka.

Programy wypchane, że aż nie wypada,

A wciąż się w programy dokłada, dokłada.

Dyrektor nie sypia, bo cierpnie mu skóra, 

że oleju zabraknie, że pęknie gdzieś rura.

I nowe wciąż stresy i nowe frustracje

I aby do czerwca, bo w czerwcu wakacje.

Wakacje! Nareszcie odpocznie nam głowa.

Trzask – prask i znów wrzesień,

I wszystko od nowa…

Narrator Aniela

A teraz trochę wiadomości ze szkolnego podwórka!
Czas w naszej szkole mija bardzo szybko.
Wczoraj Oskarek, dziś Oskar. Oto idzie nasz pierwszoklasista.

Recytator Oskar 

My uczniowie pierwszej klasy chodzimy do szkoły.

My urwisy, ananasy, każdy z nas wesoły.

Dźwięczy dzwonek, dźwięczy, na lekcje nas wzywa.

Każdy pierwszak z raźną miną do klasy przybywa.

Narrator Marika  

My – uczniowie tej szkoły, uczymy się pilnie!
Choć zwykle, dopiero w ranki,
i dlatego czasem, pomylą nam się czytanki! A wtedy…

Recytator Klaudia/Szymon

Jaś Świszczypała, zdając egzamin,
Zadziwił wszystkich, odpowiedziami!
Śpiewał, jakby miał przed sobą nuty.
Niewiarygodnie wprost obkuty.
„Najdłuższa rzeka w Polsce – to Gdynia.
Wpada do morza koło Kostrzyna”.
„Bolesław Chrobry – to wódz Krzyżaków”.
„Stolicą Francji jest miasto Kraków”.
Foka – to taka odmiana krowy,
Co żyje w lasach podzwrotnikowych”.
„Turków pod Wiedniem pobił Mickiewicz”.
„Urugwaj to był czeski królewicz”.
„Sześcian to Bryła o ośmiu ścianach”.
Bruksela była żoną Rejtana”.
„Sahara to jest rzeka w Boliwii”.
„Karp żyje w lesie, trawą się żywi”.
Jak z nut Jaś śpiewał. Ale, o dziwo,
Nie zdał. Wiadomo – niesprawiedliwość.

Piosenka „Tak bardzo się starałem” (na melodię piosenki Czerwonych Gitar) (Wszyscy)

1. Historia piękna nauka,
W której prawdy ciągle szuka, kto, no właśnie kto?
Kto dowodził wielu racji,
Kojarzył wojny i pakty, kto, no właśnie kto?

Ref. Tak bardzo się starałem,
Aby pan dziś spytał mnie.
Nad historią wciąż wzdychałem,
Czemu pan znów mówi do mnie „źle”.

2. Przecież dałem sobie radę
Z niejednym trudnym równaniem, ja, tak tylko ja.
Rozpoznałem wzór trapezu
I obliczę pęd roweru, ja, tak tylko ja.

Ref. Tak bardzo się starałem
By pani spytała mnie.
Nad matmą wciąż wzdychałem
Czemu pani znowu mówi „źle”.

Narrator Aniela

No i tak mija u nas dzień za dniem, tak to się kręci, lekcje, lekcje i lekcje… ale raz w roku nadchodzi taki jeden szczególny dzień, w którym my, uczniowie, jesteśmy wyjątkowo mili, grzeczni i uprzejmi.

Narrator Szymon

Tak. Ten dzień to 14 października, czyli święto Edukacji Narodowej, święto naszych nauczycieli, a także wszystkich pracowników oświaty. A ponieważ nasza szkoła obchodzi dziś dwa wielkie święta, czyli 160-lecie swego istnienia oraz właśnie święto edukacji, to chcielibyśmy w imieniu uczniów złożyć wszystkim Państwu najsłoneczniejsze i najbardziej kolorowe życzenia: wszystkiego co najlepsze, aby się Wam codziennie spełniały Wasze marzenia, te duże i te maleńkie.

Recytator Kuba/Klaudia

Zapomnijcie o wybrykach i wyskokach,

O tym, co my zepsuliśmy w mgnieniu oka.

Przepraszamy za te figle, za te psoty,

Przepraszamy za problemy i kłopoty.

Przepraszamy za te wszystkie przykre dni,

Pamiętajcie, że co złego, to nie my.

Dziś błagamy o chwileczkę zapomnienia

I prosimy was, przyjmijcie te życzenia.  

Narrator Aniela

Dla wszystkich naszych nauczycieli oraz pracowników szkoły zaśpiewa absolwentka Szkoły Podstawowej w Śmiłowicach Magdalena xxxxxxxx

„Nie wrócą te lata” – Ireny Jarockiej

Narrator Marika

Nasze myśli skierujmy na chwilę ku tym, dzięki którym uczyliśmy się, którzy odcisnęli swój ślad na trwałe w sercach i umysłach starszych od nas kolegów i koleżanek, a także naszych rodziców. Dziękujemy nauczycielom i pracownikom szkoły, którzy odeszli na emeryturę. Niech czerpią radość z owoców swej pracy i cieszą się zasłużonym odpoczynkiem. Dedykujemy im piosenkę.

Wschodami gwiazd i zachodami
Odmierzam czas liści kolorami,
Odmierzam czas, nie używając dat.
Czekaniem na niespodziewane,
Straconych szans rozpamiętywaniem,
Odmierzam czas, nie używając dat.

Nie liczę godzin i lat,
To życie mija, nie ja.
Bliżej gwiazd, bliżej dna
Jestem wciąż taki sam,
Wciąż ten sam. bis

Recytator Nicola

Tak niedawno nasza szkoła mała
Hucznie 150-lecie świętowała!
Lat minęło ledwie kilka,
Znów nadeszła miła chwilka.
Ludzi znów przybyło wiele –
Wszyscy nasi przyjaciele
Chcą świętować razem z nami,
Bo dziś jubileusz mamy!
Niech więc niesie się po świecie, 
że to już 160-lecie.

Recytator Małgosia/Oliwier

Choć o szkole każdy myśli co innego,

To wszyscy wnet dojdą do wniosku jednego:

Że choć w szkole nudno i źle bywać może,

To bez niej sto razy nudniej i gorzej,

Bo szkoła to miejsce takie najdziwniejsze,

Które z lat upływem staje się piękniejsze,

I najcudowniejszą mają ją w pamięci,

Nie ci, co tu chodzą, ale absolwenci.

Recytator absolwenci

160 lat to piękna rocznica,

Ważna dla ucznia i dla rodzica,

Bo gdy z uśmiechem biegniesz do szkoły,

to cały świat jest wokół wesoły.

Nauczyciele nas nie rozpieszczają,

I wiele od nas wymagają.

Ale każdy tutaj ucznia szanuje,

Otacza troską, serca nie żałuje.

Tę uroczystość w dniu szkoły święta,

Każdy z obecnych niech zapamięta.

Życzymy ci szkoło nasza wspaniała,

Byś mądrych uczniów w świat wysyłała.

Piosenka „Każde pokolenie…” (śpiewają absolwenci, refren – wszyscy)

Rodzisz się – to znak,
Kocha cię ten świat, 
Barwy dnia twój krzyk i barwy nocy.
Masz już parę lat, 
Wciąż przybywa dat,

Witasz i żegnasz dzień, chcesz coś przeżyć.

Ciągle spieszysz się,

Ścigasz myśli bieg,

Nagle dziwisz się – już dorosłeś.

Każde pokolenie ma własny czas, 
Każde pokolenie chce zmienić świat, 
Każde pokolenie odejdzie w cień, 
A nasze? nie 
Okres burz twój bunt, 
Wolność ma jej gust,
Rzucasz dom, by dom swój założyć. 
Dziecka płacz przez sen, 
Gorzki smak jej łez 
I ta myśl, by to godnie przeżyć.

Każde pokolenie ma własny czas, 
Każde pokolenie chce zmienić świat, 
Każde pokolenie odejdzie w cień,
A nasze – nie.
Każde pokolenie ma własny głos, 
Każde pokolenie chce wierzyć w coś, 
Każde pokolenie rozwieje się,
A nasze – nie. 
Droga na sam szczyt, 
A tam nie ma nic,
Tylko ślady po… pokoleniach 

Bibliografia

Teksty:

  • Stanisław Jachowicz – Bajki i powiastki – „Piesek Kruczek”
  • Ewa Mleko – „O Rochu śpiochu”
  • Julian Tuwim – „Rzeczka”
  • Julian Tuwim – „Kotek”
  • Jerzy Jesionowski – „Egzamin”
  • Wiersze zawarte w opracowaniach: A. Maciejczak, I. Drożyńska „Dziękujemy za Wasz Trud”
  • „Uroczystości szkolne” – praca zbiorowa pod red. B. Bleja-Sosny – Toruń 2000
  • A. Kurnicka „Kredą pisane. Scenariusze na cały rok” Kraków 1999
  • E. Drzał, I. Skibińska-Czechowicz, „Inscenizacje w nauczaniu zintegrowanym”
  • A. Ożyńska-Zborowska, Antologia literatury dla najmłodszych. „…patataj, patataj, pojedziemy w cudny kraj”

Piosenki:

  • „Nasza Szkoła” – Basia Wierzbicka & Kamil Sucharski
  • „Ukochany kraj” – Konstanty Ildefons Gałczyński, muzyka Tadeusz Sygetyński
  • Melodia piosenki harcerskiej – „Jak dobrze nam zdobywać góry”
  • Piosenka ludowa „Lipka” – (z tamtej strony jeziora) – muzyka i słowa ludowe
  • „Tak bardzo się starałem” – muzyka Seweryn Krajewski
  • „Nie wrócą te lata” – Janusz Kondratowicz, muzyka Leszek Bogdanowicz
  • „Wschodami gwiazd” – Marek Dagnan, muzyka Andrzej Rybiński
  • „Pokolenie” – Jacek Cygan, muzyka Bartosz Wielgosz

Autor: Anna Kamińska – Czytelniczka Portalu

Pomysł na Gminny Konkurs Krasomówczy „Pięknie opowiadam polskie baśnie i legendy”

1. Organizatorem konkursu jest:

Szkoła Podstawowa oraz nauczycielka edukacji wczesnoszkolnej Anna Kamińska

2. Celem konkursu jest:

  • zwrócenie uwagi dzieci na potrzebę pielęgnacji języka ojczystego,
  • rozbudzanie zamiłowania do pięknego mówienia,
  • kształtowanie umiejętności poprawnego, jasnego i logicznego formułowania myśli,
  • rozwijanie zdolności recytatorskich,
  • zainteresowanie dzieci rodzimymi legendami i baśniami,
  • zachęcanie do poszukiwania i poznawania legend wykraczających poza kanon lektur szkolnych,
  • kształtowanie tożsamości narodowej,
  • kształcenie sztuki autoprezentacji,
  • zachęcanie do występów na scenie,
  • prezentacja umiejętności dzieci,
  • uczenie rywalizacji w przyjaznej atmosferze.

3. Zasady uczestnictwa:

  • konkurs przeznaczony jest dla dzieci klas 1-3,
  • konkurs odbywa się w 3 kategoriach wiekowych: kl. 1, kl. 2, kl. 3,
  • każda grupa wiekowa typuje po 1-2 dzieci wyłonionych podczas eliminacji klasowych,
  • konkurs będzie miał formę prezentacji polskich baśni lub legend przy dowolnym doborze środków artystycznych (tj. charakteryzacja, rekwizyty, muzyka, itp.),
  • w popisach krasomówczych każdy uczeń otrzymuje do swojej dyspozycji 5-7 minut na zaprezentowanie tematu.

4. Kryteria oceny

Komisja dokonuje oceny wg następujących kryteriów:

  • dobór tekstu i jego pamięciowe opanowanie,
  • bogactwo języka i jego barwność,
  • płynność oraz poprawność wyrażania się,
  • umiejętność wykorzystania limitu czasu,
  • oddziaływanie emocjonalne na słuchaczy,
  • poruszanie się, gestykulacja oraz mimika mówcy,
  • wygląd mówcy,
  • wykorzystanie środków technicznych.
Pobierz cały materiał z kartą oceny i kartą zgłoszenia

Pomysł na Gminny Konkurs Krasomówczy nadesłała: Anna Kamińska – Czytelniczka Portalu

Konspekt zajęć korekcyjno-kompensacyjnych dla klasy V

Metryczka konspektu

1. Szkoła:

podstawowa

2. Klasy:

V a i V c

3. Przedmiot:

zajęcia korekcyjno-kompensacyjne

4. Prowadzący:

5. Treści programowe:

pisownia wyrazów z „h” i „ch”

6. Temat lekcji:

Kiedy piszemy „ch”? Powtórzenie.

7. Cele lekcji:

  • Kształcenie poprawności ortograficznej.
  • Doskonalenie percepcji słuchowej.
  • Poszerzanie wiedzy o świecie.
  • Doskonalenie percepcji wzrokowej.
  • Doskonalenie umiejętności logicznego myślenia.
  • Rozwijanie sprawności grafomotorycznej.

8. Metody pracy:

  • metoda ćwiczeń praktycznych
  • pogadanka
  • gra dydaktyczna

9. Środki dydaktyczne:

  • Ortografia ch – h – PUS
  • Karty pracy
  • Słownik języka polskiego
  • Strona internetowa pisupisu.pl

10. Formy pracy:

jednostkowa, zbiorowa

11. Przebieg lekcji:

I Faza wprowadzająca (ok. 5 min.)

  1. Przypomnienie reguł ortograficznych dotyczących pisowni wyrazów z „ch”.

II Faza realizacyjna (ok. 25 min.)

  1. Układanie wyrazów z rozsypanych sylab i zapisywanie ich na wykropkowanych liniach – skorzystanie ze słownika języka polskiego w razie nieznajomości danego słowa (Elżbieta Suwalska, Ćwiczenia w terapii dysleksji i dysortografii dla uczniów klas IV -VI, CH – H., Gdańsk, 2015, s. 4).
  2. Wskazywanie, które wyrazy zawierają „ch”, a które „h” – wykorzystanie Systemu PUS (Kopeć H., Ortografia ch – h -Kraków, 2018, s. 8 – 9).

III Faza podsumowująca (ok. 15 min.)

  1. Uzupełnianie wyrazów „ch” i „h” – skorzystanie z zasobów portalu internetowego pisupisu.pl

Konspekt zajęć korekcyjno-kompensacyjnych opracowała: Marzena Ogrodnik – Czytelniczka Portalu

Program zajęć rozwijających zainteresowania „Z matematyką za pan brat” dla uczniów klasy II

Nauczanie matematyki ma służyć rozwijaniu umiejętności logicznego myślenia, aktywności matematycznej uczniów oraz ich zaangażowaniu w proces dydaktyczny. Obliczenia matematyczne ustne i pisemne, rozwijają umiejętności wypowiadania się, czytania i pisania.

Program „Z matematyką za pan brat” jest programem edukacyjnym realizowanym 1 x w tygodniu w ramach dodatkowych zajęć dla chętnych uczniów klasy II zainteresowanych matematyką, lubiących zabawy z matematyką. W zajęciach mogą brać udział nie tylko uczniowie zdolni, którzy chcą rozwijać swoje zainteresowania matematyczne, ale i uczniowie słabsi, którzy poprzez udział w grach i zabawach matematycznych będą wzmacniali wiarę we własne siły, możliwości i umiejętności.

Cele zajęć:

  • rozbudzanie zainteresowań matematycznych uczniów,
  • doskonalenie sprawności rachunkowej,
  • uczenie matematycznego porządku,
  • uczenie wyciągania wniosków z wykonywanych ćwiczeń,
  • rozwijanie wytrwałości w dochodzeniu do poprawnego rozwiązywania zadania,
  • poszerzanie horyzontów myślenia,
  • rozwijanie wyobraźni geometrycznej, przestrzennej,
  • zachęcanie do rozwiązywania łamigłówek, krzyżówek, rebusów,
  • uczenie tworzenia nowych wersji zadania, poprzez zmianę warunków w nim zawartych,
  • uczenie dostrzegania w treści zadania informacji nie podanych wprost,
  • wykorzystanie wiedzy matematycznej w życiu codziennym (zegar, kalendarz, jednostki czasu, miary, pojemności, liczenie pieniędzy),
  • uczenie niekonwencjonalnych sposobów dochodzenia do poprawnego wyniku,
  • wzmacnianie pozytywnej motywacji do podejmowania zadań i stwarzania możliwości odnoszenia sukcesów,
  • czytanie poleceń ze zrozumieniem i czytanie informacji.

Metody pracy

W programie wykorzystano metody aktywne, które stosowane w praktyce szkolnej ułatwiają pracę uczniów. Ich założeniem jest przewaga uczenia się nad nauczaniem, a więc większe zaangażowanie uczniów w proces dydaktyczny. Metody te sprzyjają samodzielnemu zdobywaniu i utrwalaniu wiedzy i są to np.:

  • burza mózgów
  • dyskusja
  • gry i zabawy matematyczne
  • łamigłówki, rebusy, krzyżówki
  • pogadanka
  • pokaz

Formy pracy:

  • grupowa jednolita zróżnicowana
  • indywidualna jednolita zróżnicowana

Środki dydaktyczne:

  • tablica interaktywna
  • zegar, kalkulator
  • domino
  • taśmy do mierzenia, przyrządy geometryczne, kostki do gry
  • gry planszowe, gry i zabawy logiczne – układanki, tangramy, krzyżówki matematyczne, sudoku itp.
  • zbiory zadań
  • karty pracy

Umiejętności ucznia po realizacji programu

Uczeń powinien:
  • definiować i analizować problem matematyczny – stawiać właściwe pytania, wykonywać w pamięci proste obliczenia, mierzyć długości i pojemności oraz ważyć przedmioty, zamieniać podstawowe jednostki miar, wykonywać obliczenia zegarowe i kalendarzowe,
  • dostrzegać w zadaniach prawidłowości (porządkować, klasyfikować, uogólniać dane), poprawnie zapisywać przeprowadzone obliczenia,
  • twórczo współpracować w zespole, grupie, wykorzystywać zbiorowe doświadczenie,
  • podejmować kolejny wysiłek, nie zrażając się uprzednim niepowodzeniem,
  • podejmować działania służące samodoskonaleniu i rozwijaniu własnych zainteresowań.

Ewaluacja

Ewaluację programu stanowią odczucia, rozmowy, małe sukcesy, próby oceny pracy po zajęciach. Doskonałą ocenę pracy uczniów jest zastosowanie zdobytej wiedzy matematycznej w codziennym życiu, uzyskiwanie lepszych rezultatów w uczeniu się matematyki.

Treści realizowane w ramach kółka zajęć

I Jednostki miar:

Ważenie i mierzenie – sprawiedliwy podział.

Obliczenia kalendarzowe, zegarowe, pieniężne.

Obliczenia miary i wagi – nowe jednostki wagi.

II Tematy geometryczne:

Geometria – figury na płaszczyźnie.

Geometria – bryły.

III Działania na liczbach:

Pojęcie liczby.

Własności ciągów liczb naturalnych.

Własności liczb naturalnych i działań na nich.

Liczby arabskie i rzymskie.

IV Zadania nietypowe, niepełne i z mylną informacją.

Literatura: 

  • J. Stasica, 160 pomysłów na zajęcia zintegrowane z matematyki w klasie 1-3
  • A. Podgórska, Łamigłówki 8 – letniej główki
  • B. Lankiewicz, Z. Semadeni, Matematyka 2
  • A. Cheba, Matematyka 2 – utrwalamy i sprawdzamy
  • J. Hanisz: Zadania na szóstkę. Warszawa 1997
  • E. Gruszczyk-Kolczyńska, M. Skura, Skarbiec matematyczny. Warszawa 2005
  • Red. Z. Bobiński i inni, Matematyka z wesołym Kangurem. Toruń 2004
  • A. Ludwa, Wesoły świat matematyki dla klas II. Poznań 2003

Program zajęć rozwijających zainteresowania opracowała: Agnieszka Mroczek – Czytelniczka Portalu

Jak rozmawiać z dzieckiem? Jak do niego mówić?

Na temat technik rozmawiania z dzieckiem możemy znaleźć bardzo wiele książek i artykułów, o większej bądź mniejszej wartości merytorycznej. Wystarczy wpisać w wyszukiwarkę „jak rozmawiać z dzieckiem?”, a pojawi nam się około 18,5 mln wyników[1]. Najczęściej są to porady na blogach i stronach parentingowych kierowane do młodych rodziców. Każdy pedagog zapewne kojarzy choćby technikę stworzoną przez Thomasa Gordona, wiele rodziców zapewne także. W tym artykule chciałabym się jednak zająć wartością komunikatów kierowanych do dziecka, bez znaczenia czy to rodzic, czy to pedagog jest ich nadawcą.

Bardzo często zdarza się tak, że rodzice są nastawieni głównie na sukces dziecka. Komunikaty, które kierują do młodego człowieka wartościują w zależności od zachowania i ocen, jakie przynosi dziecko. Stąd, gdy dziecko nie poradzi sobie z jakimś zadaniem szkolnym, czasem padają takie komunikaty jak: „Adaś dostał piątkę, a Ty znowu dwóję!”, „Inni dostali lepsze oceny!”, „Jesteś beznadziejny, znowu sobie nie poradziłeś”. Nie będę się odnosiła do wartości ocen szkolnych i zasadności takiego oceniania. Chcę zwrócić uwagę na to, że komunikaty kierowane do dziecka często są uwarunkowane jego ocenami i stopniem posłuszeństwa. W takim wypadku dziecko wyrabia sobie model świata, polegający na ścisłym ocenianiu drugiego człowieka, na jego wartościowaniu zależnym od osiągnięć.

Jakie zatem komunikaty kierować do dziecka? Postaram się omówić to w pewien konkretny sposób – będę podawała przykładowe komunikaty, jakie warto kierować do dziecka wraz z ich uzasadnieniem.

Komunikat Uzasadnienie
„Dziękuję, że jesteś. Kocham Cię”.Komunikat w zasadzie podstawowy. Nie wyobrażam sobie budowania dobrych relacji z dzieckiem bez przekazywania tego komunikatu. Dzięki niemu dziecko czuje się ważne, potrzebne i kochane. Komunikat taki, ze względu na swoje silne nacechowanie emocjonalne, przeznaczony jest dla rodziców. Pomaga budować ciepłą, serdeczną, bliską relację z dzieckiem.
„Świetnie sobie poradziłeś”. Ten komunikat stanowi pozytywne wzmocnienie motywacji dziecka. Nawet jeśli dziecko nie wszystko zrobiło dobrze, tak jak tego oczekiwaliśmy, to nie powinno się rezygnować z używania tego komunikatu.
„Porażki się zdarzają, to jest normalne. Tym razem nie wyszło, ale jestem pewny/a, że następnym razem dasz sobie radę”.W przypadku, gdy dziecko odniesie porażkę, coś mu się nie uda, lepszym wyjściem będzie z nim o tym porozmawiać, niż kwitować to komunikatami, które wymieniłam we wstępie. Zadaniem czy to rodzica, czy to pedagoga jest pomoc dziecku w zrozumieniu istoty porażki. Tego, że nie zawsze odnosimy sukcesy i że porażki również są budujące. Stąd dobrze jest użyć stwierdzenia w stylu: „Myślę, że następnym razem poradzisz sobie lepiej, to nic złego, że tym razem się nie udało”, ponieważ to pomaga dziecku w zrozumieniu tego, że jedna porażka nie warunkuje wystąpienia kolejnych (przywrócenie wiary we własne siły).
„Możesz mi doradzić? Co o tym myślisz? Co sądzisz?”Podawanie takiego komunikatu sprawia, że dziecko czuje się decyzyjne. Dziecko czuje, że jego zdanie jest ważne i może mieć wpływ na otaczającą go rzeczywistość. Pomaga to w kształtowaniu relacji partnerskich, ponieważ daje dziecku poczucie swoistej równości z rodzicem/opiekunem.
„Widzę, że bardzo się starałeś, włożyłeś w to dużo pracy. Możesz być z siebie dumny!”W ten sposób dajemy dziecku komunikat, że doceniamy jego starania i wkład pracy. Tutaj musimy zrozumieć, że dziecko nie zawsze będzie wykonywało nasze polecenia co do joty, bo jego zasoby poznawcze nie zawsze mu na to pozwalają. Dając dziecku taki komunikat wspieramy jego motywację oraz wiarę we własne siły.
„Jesteśmy dobrym zespołem”.W ten sposób pokazujemy dziecku wartość pracy zespołowej. W ten sposób dziecko uczy się, że wkład pracy każdej osoby w pracy zespołowej jest ważny i prowadzi do osiągnięcia wspólnego efektu. Dajemy także komunikat, że widzimy jego zaangażowanie i doceniamy sposób jego działania.
„Bardzo lubię Twoje towarzystwo, lubię spędzać z Tobą czas”.Poprzez zastosowanie takiego komunikatu kształtujemy w dziecku poczucie akceptacji. Pokazujemy także, że dziecko jest dla nas ważne i jego towarzystwo sprawia nam radość (dziecko czuje się chciane i akceptowane). Tworzymy tym samym poczucie wspólnoty i równości w relacjach.
„Nie musisz tego robić, jeśli nie chcesz”.Taki komunikat jest niezwykle ważny. Pokazuje dziecku, że ma prawo wyboru, że może decydować, że nie musi robić niczego wbrew sobie i swojej woli. Uczymy dziecko podejmowania decyzji, dajemy możliwość wyboru, ale co najważniejsze – dziecko uczy się autonomii.

W świetle tego, co powinniśmy mówić do dziecka, chcę wspomnieć jeszcze o tym, czego mówić nie powinniśmy. Unikajmy takich sformułowań jak: „Kiedy byłam/byłem w Twoim wieku…”, „Jesteś taki sam jak (ktoś)…”, „Masz to zrobić, bo ja tak mówię…”, „W ogóle nie obchodzi mnie, co o tym myślisz”, „Nie, bo nie”, „A co Ty możesz wiedzieć?”, „Wiedziałem/am, że Ci się nie uda”, „Nie będę Ci tego wyjaśniać, bo i tak nigdy się tego nie nauczysz/nie zrozumiesz”, „Mógłbyś/mogłabyś być jak (ktoś)…”.

Wszystkie te negatywne komunikaty powodują zamknięcie się dziecka w sobie, uczą braku akceptacji względem samego siebie. Komunikaty tego typu kształtują w dziecku poczucie niższości, braku sprawczości i decyzyjności. Jeśli rodzic będzie używał takich komunikatów, nauczy dziecko braku wiary w swoje możliwości, więc gdy stanie ono przed jakimś wyzwaniem, od razu przyjmie postawę „nie uda mi się”, „nie dam rady”.

Wiele razy, zwłaszcza od osób o nieco autokratycznych wyobrażeniach na temat wychowania, można usłyszeć, że: „To tylko dziecko, i tak, gdy dorośnie, nie będzie pamiętać co mówiłam/em”. Te osoby są w ogromnym błędzie, ponieważ to, co mówimy do dziecka i to jakimi emocjami są nacechowane te komunikaty, kształtuje jego osobowość i myślenie o sobie. Nasze komunikaty mogą sprawić, że dziecko będzie miało duże poczucie sprawczości i dużą wiarę we własne możliwości. Mogą także sprawić, że ukształtujemy dziecko na osobę pełną lęku i niepewności względem własnej osoby i własnych możliwości.

Należy zauważyć więc ogromną korelację stylu wychowania z charakterem podawanych komunikatów. Komunikaty wskazane przeze mnie jako negatywne są charakterystyczne dla typowo autokratycznego stylu wychowania (rodzic wie zawsze lepiej, dziecko nie ma nic do powiedzenia, nie ma prawa uczestniczyć w podejmowaniu decyzji, ma tylko słuchać rodziców i wykonywać ich polecenia). Komunikaty pozytywnie wzmacniające, wymienione w tabeli są charakterystyczne dla demokratycznego stylu wychowania (współpraca, partnerstwo, relacje wzajemności, wspólne podejmowanie decyzji, równość w relacjach, udział dziecka w podejmowaniu decyzji).

Podsumowując – myślę, że nie ma już wątpliwości na temat wartości i wagi komunikatów przekazywanych dziecku. Prawo do swobodnej komunikacji jest podstawowym prawem każdego człowieka, już z tego wynika sama waga procesu komunikacji. Warto więc zadbać, aby ta komunikacja, zwłaszcza z dzieckiem, które dopiero kształtuje swoją osobowość, była wartościowa i pozytywnie wpływała zarówno na młodego człowieka, jak i na jego relacje z rozmówcą oraz kształtowanie własnej osobowości.

Autor: Monika Aleksandrowicz – Czytelniczka Portalu


[1] Wyniki wyszukiwania hasła „jak rozmawiać z dzieckiem?” w wyszukiwarce Google. Dane na dzień 15 stycznia 2020 r. godz. 9:53.

Pomysł na konkurs plastyczno-językowy – Mój kalendarz adwentowy

W związku ze zbliżającym się czasem adwentu, zachęcamy do wzięcia udziału w konkursie plastyczno-językowym na wykonanie kalendarza adwentowego „Mein Adventskalender” – „Mój kalendarz adwentowy”.

Konkurs przewidziany jest dla przedszkolaków, którzy w swoim życiu rozpoczęli już przygodę z językiem niemieckim (naukę języka niemieckiego).

Uczestnicy konkursu wykonują prace konkursowe w sposób dowolny, jeśli w formacie płaskim, to max: A2. Podczas tworzenia pracy, mogą być wykorzystane dowolne techniki plastyczne – mile widziana jest różnorodność. Kalendarz musi mieć 24 ponumerowane okienka, przegródki, pojemniczki itp. i ich numerację. Każdy uczestnik może przygotować tylko jeden kalendarz adwentowy. Praca konkursowa powinna zawierać 5 słówek w języku niemieckim, których dzieci nauczyły się podczas zajęć.

Prace podpisane ołówkiem oddajemy do …… r. do nauczycieli: wychowawców poszczególnych grup. Najciekawsze prace będą nagrodzone. Prace przechodzą na własność organizatora konkursu. Po rozstrzygnięciu konkursu będzie zorganizowana wystawa prac w przedszkolu.

Autor: Joanna Emilian Czytelniczka Portalu

Profilaktyka uzależnień dzieci i młodzieży

Profilaktyka uzależnień to specjalistyczne, świadomie podejmowane działania uprzedzające, nastawione na zapobieganie niekorzystnym zachowaniom dzieci i młodzieży, które mogą doprowadzić do rozwoju u nich nałogu, a których wystąpienie wydaje się prawdopodobne. Tak rozumiana profilaktyka jest działaniem wspomagającym proces wychowawczy i ściśle z nim związanym.

Czynniki ryzyka i czynniki chroniące w aspekcie uzależnień dzieci i młodzieży

Na profilaktykę składa się redukowanie i eliminowanie czynników ryzyka, przy jednoczesnym inicjowaniu i wzmacnianiu czynników chroniących.

Poprzez czynniki ryzyka rozumie się wszystkie cechy, sytuacje i warunki, które mogą sprzyjać rozwojowi uzależnień. W literaturze przedmiotu najczęściej wskazuje się następujące czynniki ryzyka rozwoju uzależnień u dzieci i młodzieży:

  • wczesny wiek inicjacji nikotynowej, alkoholowej, narkotykowej;
  • występowanie innych zachowań ryzykownych (np. kradzieże, bójki);
  • przebywanie wśród rówieśników, którzy podejmują zachowania ryzykowne;
  • stosunkowo wysoki poziom zapotrzebowania na mocne, ekstremalne wrażenia;
  • niski poziom umiejętności społecznych;
  • relatywnie duże trudności w zakresie radzenia sobie z przykrymi emocjami;
  • nadmiernie restrykcyjne lub skrajnie liberalne warunki wychowawcze;
  • brak bliskich relacji z rodzicami i wsparcia emocjonalnego z ich strony;
  • niepowodzenia szkolne w aspekcie dydaktycznym oraz integracji z rówieśnikami;
  • łatwy dostęp do substancji psychoaktywnych.

Czynnikami chroniącymi są natomiast te cechy, sytuacje i warunki, które kompensują istniejące zagrożenia i zwiększają odporność jednostki na działanie czynników ryzyka, pozwalając jej uniknąć uzależnienia.

Autorzy zajmujący się profilaktyką wskazują najczęściej następujące czynniki chroniące dzieci i młodzież przed uzależnieniami:

  • odpowiedni poziom kontroli ze strony dorosłych;
  • bliskie relacje z rodzicami i wsparcie emocjonalne z ich strony;
  • adekwatny do wieku poziom umiejętności społecznych i radzenia sobie z przykrymi emocjami;
  • stosunkowo wysoka odporność na stres i frustrację;
  • umiejętność poszukiwania pomocy oraz wsparcia w związku z zaistniałymi sytuacjami trudnymi;
  • pozytywny stosunek do nauki szkolnej;
  • konstruktywne pasje i sposoby spędzania czasu wolnego;
  • aktywny udział w pozytywnej grupie rówieśniczej;
  • wiara i praktyki religijne;
  • utrudniony dostęp do substancji psychoaktywnych.

Typologia działań profilaktycznych

W zależności od tego, jaki jest stopień zagrożenia uzależnieniem osób objętych działaniami zapobiegającymi, rozróżnia się trzy poziomy profilaktyki: uniwersalny, selektywny i wskazujący.

Profilaktyka uniwersalna adresowana jest do całej populacji dzieci i młodzieży, prowadzona w bardzo dużych grupach. Ma na celu uniemożliwienie bądź opóźnienie kontaktów młodych ludzi z używkami. Odbywa się to najczęściej poprzez:

  • dostarczanie dzieciom i młodzieży rzetelnych informacji na temat skutków zażywania substancji uzależniających;
  • zwiększanie kompetencji emocjonalnych i społecznych dzieci i młodzieży;
  • korektę błędnych przekonań normatywnych dzieci i młodzieży na temat stosowania substancji uzależniających;
  • promocję zdrowego stylu życia, rozwijanie wśród dzieci i młodzieży postaw dbałości o zdrowie własne i innych ludzi.

Profilaktykę selektywną kieruje się do mniejszych grup, obejmujących osoby obarczone zwiększonym ryzykiem uzależnienia. Są to dzieci i młodzież, u których ze względu na niewłaściwą sytuację społeczną, rodzinną, środowiskową lub niekorzystne uwarunkowania biologiczne występuje wyższe od przeciętnego prawdopodobieństwo rozwinięcia się nałogu. Mogą wśród nich być osoby, które mają już za sobą inicjację nikotynową, alkoholową lub narkotykową. Bardzo ważnym elementem profilaktyki selektywnej, oprócz działań charakterystycznych dla poprzedniego poziomu, jest tworzenie warunków, które umożliwią dzieciom i młodzieży wycofanie się z już podjętych zachowań ryzykownych.

Profilaktyką wskazującą obejmuje się wybrane osoby, u których stwierdzono oznaki problemowego stosowania używek lub wczesne symptomy uzależnienia. W tym przypadku celem podejmowanych działań zapobiegawczych jest:

  • zmniejszenie częstotliwości stosowania używek i zablokowanie mechanizmu przechodzenia na coraz bardziej szkodliwe wzory używania substancji uzależniających – co ma skutkować niedopuszczeniem do rozwinięcia się nałogu;
  • przy jednoczesnym stwarzaniu warunków, które umożliwią dzieciom i młodzieży powrót do prawidłowego funkcjonowania społecznego.

Model profilaktyki zintegrowanej

W literaturze przedmiotu podkreśla się, że jednym z najefektywniejszych jest tzw. model profilaktyki zintegrowanej. Wyrósł on na gruncie stwierdzenia, że różnego rodzaju problemy w zakresie funkcjonowania psychospołecznego dzieci i młodzieży współwystępują ze sobą i są pochodną wielu wspólnych czynników ryzyka. W związku z tym, profilaktyka nie może koncentrować się na wyizolowanych, pojedynczych problemach i czynnikach ryzyka, z pominięciem pozostałych.

Przeciwnie, musi każdorazowo postrzegać wszelkie zachowania ryzykowne dzieci i młodzieży w szerszym kontekście wielu innych problemów i reakcji destrukcyjnych. Dlatego też model profilaktyki zintegrowanej postuluje stosowanie rozwiązań prewencyjnych o charakterze całościowym, wieloaspektowym. Zapewnia to większą skuteczność i pozwala uniknąć tzw. pozornych efektów profilaktyki, czyli przesunięcia się objawów z jednego obszaru funkcjonowania dziecka na inny.

Model profilaktyki pozytywnej

Innym, równie efektywnym systemem oddziaływań zapobiegawczych jest tzw. model profilaktyki pozytywnej. Opiera się on na założeniu, że koncentracja tylko i wyłącznie na problemach nie jest najskuteczniejszym sposobem ich rozwiązywania. Najlepsze efekty osiągamy natomiast, gdy kładziemy nacisk na rozwijanie pozytywnego potencjału, mocnych stron dzieci i młodzieży oraz na wzmacnianie czynników chroniących ich przed uzależnieniem.

Taka koncentracja na pozytywnych aspektach funkcjonowania młodych ludzi stanowi istotny czynnik motywujący ich do prowadzenia zdrowego trybu życia. Gdy nasi podopieczni odczuwają, że dostrzegamy i doceniamy ich dążenia w tym zakresie, starają się coraz bardziej spełniać nasze pozytywne oczekiwania względem nich i sprostać zaufaniu, jakie w nich pokładamy.

Poprzez profilaktykę pozytywną należy także rozumieć identyfikowanie i wzmacnianie tej części dzieci i młodzieży, która nie podejmuje zachowań ryzykownych. Praktyka pokazuje bowiem, że osoby te często wstydzą się swoich prozdrowotnych postaw, uważając je za rzadkie i niepopularne. Należy więc utwierdzić je w przekonaniu, że wybrały właściwy model postępowania oraz sprawić, by nie czuły się z tego powodu negatywnie postrzegane przez rówieśników. Ponadto wskazane jest takie zaaranżowanie oddziaływań wychowawczo-profilaktycznych, by osoby te mogły pełnić role liderów zdrowego stylu życia w sensie pozytywnego przykładu, wywierając, z naszą pomocą, właściwy wpływ na rówieśników.

Strategie profilaktyczne

Podejmując działalność profilaktyczną, można stosować kilka różnych strategii.

Strategia informacyjna polega na dostarczaniu dzieciom i młodzieży rzetelnych, adekwatnych do ich wieku i poziomu rozwoju informacji na temat negatywnych skutków sięgania po substancje uzależniające. Takie działanie samo w sobie nie jest efektywne. Odnosi pożądany skutek dopiero w połączeniu z kilkoma pozostałymi strategiami, kiedy stanowi ich uzupełnienie.

Strategia edukacyjna kładzie nacisk na rozwijanie u dzieci i młodzieży szeregu umiejętności psychologicznych i społecznych, takich jak: nawiązywania i podtrzymywania konstruktywnych kontaktów interpersonalnych; radzenia sobie z przykrymi emocjami, stresem i frustracją; rozwiązywania konfliktów; poszukiwania wsparcia w sytuacjach trudnych; opierania się destrukcyjnym naciskom otoczenia. Jest to bardzo efektywna strategia, dlatego też może być stosowana nawet samodzielnie.

Strategia alternatyw to stwarzanie warunków, dzięki którym dzieci i młodzież mogą w sposób konstruktywny, sprzyjający zdrowiu i akceptowany społecznie zaspokajać swoje potrzeby i osiągać satysfakcję życiową. Najczęściej jest to umożliwianie młodym ludziom zaangażowania się w atrakcyjne dla nich formy pozytywnej działalności: sportowej, artystycznej lub charytatywnej. Tego typu zajęcia mają stanowić dla nich alternatywę wobec zachowań ryzykownych. Omawiana strategia bardzo dobrze sprawdza się jako uzupełnienie działań edukacyjnych i informacyjnych.

Strategię interwencyjną stanowi pomoc dzieciom i młodzieży, którzy znaleźli się w sytuacji kryzysowej. Polega na udzielaniu im wsparcia w zakresie identyfikowania i rozwiązywania zaistniałych problemów.

Opisane strategie profilaktyczne cechują się różnym stopniem skuteczności. Dlatego też najlepiej jest stosować je razem, aby się wzajemnie uzupełniały i wzmacniały swoją efektywność.

Warunki zapewniające największą skuteczność oddziaływań profilaktycznych

W literaturze przedmiotu wskazuje się kilka warunków, które spełnione łącznie zapewniają wysoką skuteczność podejmowanych oddziaływań profilaktycznych.

Profilaktykę trzeba wdrażać jak najwcześniej, nawet wobec kilkulatków. Tak wcześnie rozpoczęte działania zapobiegawcze należy kontynuować na wszystkich etapach edukacyjnych, poszerzając je o coraz to nowe elementy, adekwatnie do rozwoju dzieci. Zabiegi profilaktyczne muszą być bowiem każdorazowo dostosowane do rzeczywistych potrzeb adresatów oraz adekwatne do ich poziomu funkcjonowania poznawczego, emocjonalnego i społecznego. Implikuje to zasadę, że prewencja nie może opierać się na jednorazowych akcjach. Powinna być działalnością regularną,  prowadzoną systematycznie, na zasadzie cyklicznego powracania do poszczególnych wątków.

Ponadto działalność zapobiegawcza nie może ograniczać się do jednego typu problemów. Powinna obejmować możliwie szeroki zakres obszarów stanowiących zagrożenie. Ważna jest także metodyka działań profilaktycznych. Trzeba je prowadzić w oparciu o aktywny udział dzieci i młodzieży, czyli z wykorzystaniem dwustronnego modelu komunikacji i otwartego stylu porozumiewania się dorosłych z dziećmi i młodzieżą.

Tekst powstał w oparciu o następujące źródła:
  • S. Grzelak (red.): Vademecum skutecznej profilaktyki problemów młodzieży. Przewodnik dla samorządowców i praktyków oparty na wynikach badań naukowych;
  • R. Porzak (red.): Profilaktyka w szkole. Stan i rekomendacje dla systemu oddziaływań profilaktycznych w Polsce;

Autor: Elżbieta Wika – pedagog

Szkoła Podstawowa – portal dla nauczycieli

Regulamin międzyszkolnego konkursu plastyczno-językowego „Deutschland – unser Nachbar”

Konkurs skierowany jest do uczniów klas 7-8 szkół podstawowych, którzy uczą się języka niemieckiego.

Cele konkursu:

  • rozwijanie zainteresowań językiem niemieckim i kulturą Niemiec,
  • zapoznanie z walorami krajoznawczymi Niemiec,
  • motywowanie uczniów do nauki języka niemieckiego w ciekawy i przyjemny sposób,
  • zachęcenie do rozwijania zdolności plastycznych młodzieży i umożliwienie jej zaprezentowania artystycznych i twórczych umiejętności.

Praca plastyczna powinna przedstawiać lub promować walory krajoznawczo–turystyczne, architektoniczne lub kulturowe naszego sąsiada – Niemiec, bądź wybranego regionu w Niemczech. W każdej pracy konkursowej, powinno znaleźć się 5 zdań o Niemczech w języku niemieckim sformułowanych przez ucznia wykonującego pracę.

Czas trwania konkursu:

……

Format pracy:

minimum A3, maksymalna wielkość A2 (w układzie pionowym lub poziomym), płaski. Prace wykonujemy indywidualnie. Mile widziana będzie różnorodność technik plastycznych. Każdy uczestnik może wykonać tylko jedną pracę. Na odwrocie każdej pracy należy umieścić wizytówkę w formacie 30 cm x 10 cm z danymi: nazwę szkoły, imię i nazwisko autora oraz nazwę klasy.

Zdjęcia wykorzystywane w pracy absolutnie nie mogą pochodzić ze stron internetowych i powinny być wykonane w sposób uniemożliwiający nawet częściowe rozpoznanie widniejących na nich osób.

W konkursie nie będą oceniane prace wykonane w technice komputerowej.

Po rozstrzygnięciu konkursu najładniejsze prace będą nagrodzone i wyeksponowane w szkole.

Udział w konkursie jest jednoznaczny ze zgodą na publikowanie wizerunku oraz danych osobowych uczestnika konkursu (imię i nazwisko) na stronie internetowej, Facebooku szkoły lub w prasie lokalnej.

Prace należy przekazać organizatorowi do dnia …….

Ogłoszenie wyników – informacja zostanie rozesłana do szkół drogą mailową odnośnie terminu uroczystego wręczenia nagród.

Autor: Joanna Emilian – Czytelniczka Portalu

Metody aktywizujące – uczenie przez działanie

Uczenie poprzez działanie jest najbardziej efektywne, dlatego w ostatnich latach w edukacji coraz większą popularnością cieszą się metody aktywizujące, które doskonalą umiejętności przydatne w codziennym życiu, np. logiczne myślenie, dyskutowanie, kreatywność, selekcja informacji itp.

Rozwijanie umiejętności w praktycznym działaniu niesie za sobą mnóstwo korzyści zarówno dla uczniów, jak i nauczycieli. Dzieci, które aktywnie uczestniczą w toku lekcji, są zdecydowanie bardziej otwarte na wiedzę, osiągają lepsze wyniki w nauce. Częste wykorzystywanie metod aktywizujących w procesie nauczania wpływa na integrację zespołu oraz budowanie właściwej relacji nauczyciel – uczeń, opartej na wzajemnym szacunku i zaufaniu.

Metody aktywizujące rozwijają kreatywne i krytyczne myślenie, poszerzają zainteresowania, służą rozwojowi umiejętności komunikowania się w grupie, argumentowania, wyciągania wniosków. Pracując metodami aktywizującymi wspieramy również rozwój emocjonalny naszych uczniów.

Wykorzystywanie metod aktywizujących wymaga od nauczyciela odpowiedniego przygotowania lekcji w taki sposób, aby stworzyć uczniom jak najwięcej sytuacji edukacyjnych, w których będą mogli przeżywać i doświadczać. Nauczyciel powinien pełnić rolę doradcy, który zamiast podawać informacje, uczy, w jaki sposób uczeń ma je odnaleźć. Organizuje pracę w taki sposób, żeby uczeń potrafił: poszukiwać, działać i współpracować w zespole, zadawać pytania, dyskutować, wyszukiwać, selekcjonować informacje. W metodach aktywizujących rola ucznia jest najważniejsza, bez jego aktywnego uczestnictwa proces nauczania jest niepełny.

Stosowanie metod aktywizujących w nauczaniu wymaga określonych zmian w strukturze zajęć. Najważniejsze elementy to:

a) organizacja zajęć – praca odbywa się w małych grupach, nauczyciel stawia konkretne zadania/problemy, określa czas pracy, dostarcza materiały pomocnicze, nadzoruje prace, w razie trudności naprowadza, np. poprzez pytania pomocnicze;

b) praca w grupach – niewielka grupa osób pracuje, aby osiągnąć konkretny cel, następnie prezentuje efekty swojej pracy na forum klasy (w zależności od wybranej metody aktywizującej może to być: plakat, drama, monolog, dialog, opowiadanie, gra itp.). Nauczyciel komentuje pracę każdej grupy;

c) podsumowanie pracy – zakończenie zajęć metodami aktywizującymi ma dwa wymiary: wychowawczy – rozumiany jako wypracowanie pewnej postawy uczniów oraz dydaktyczny – poszerzenie i uporządkowanie wiedzy, rozwój określonych umiejętności.

Skuteczność powodzenia metod aktywizujących w procesie nauczania jest zależna od kilku czynników, są to m.in.:

1. kreatywność i zaangażowanie nauczyciela;

2. dyscyplina w grupie (nauczyciel musi panować nad grupą, w przeciwnym razie na lekcji zapanuje chaos i cele nie zostaną osiągnięte);

3. właściwe gospodarowanie czasem (prowadzący musi w odpowiedni sposób zaplanować czas pracy na lekcji, aby zrealizować zaplanowane działania i dokonać ich podsumowania, kluczowe znaczenie ma tutaj dobór odpowiedniej metody aktywizującej);

4. organizacja przestrzeni (pomieszczenie powinno być na tyle duże, aby grupy miały zapewniony komfort pracy);

5. materiały pomocnicze (nauczyciel lub uczniowie po otrzymanej wcześniej instrukcji przygotowują niezbędne pomoce, np. papier, pisaki, stroje itp.).

Według Wincentego Okonia, do niedawna preferowane były cztery grupy metod nauczania:

  • podające – uczenie się przez przyswajanie
  • waloryzacyjne – uczenie się przez przeżywanie
  • problemowe – uczenie się przez odkrywanie
  • praktyczne – uczenie się przez działanie.

F. Szlosek rozszerzył grupę metod problemowych o metody aktywizujące – pomoce
i wskazówki, dzięki którym uczeń poszerza swoją wiedzę i zainteresowania, doskonali umiejętność komunikowania się w grupie, argumentowania. Dzieci podczas wykonywania podjętych działań są aktywne w sferze ruchowej, werbalnej, angażują się emocjonalnie.

Ogólny podział metod aktywizujących

I Metody problemowe (np. Burza mózgów, Dyskusja panelowa, Obserwacja, Studium przypadku) – rozwijają przede wszystkim umiejętność krytycznego myślenia. Nauczyciel przedstawia uczniom sytuację problemową i w odpowiedni sposób organizuje proces poznawczo-wychowawczy, na który składa się m.in. analizowanie, wnioskowanie, wyjaśnianie, ocenianie i porównywanie. Wykorzystujemy zróżnicowane źródła, np. Internet, filmy dydaktyczne, fotografie, wykresy.

II Metody ekspresji i impresji (np. Drama, Mapa mózgu, Metoda projektu) – opierają się na dużym emocjonalnym zaangażowaniu uczniów. Przeżycia i doznania są związane z zadaniami, które wykonują.

III Metody graficznego zapisu (np. Plakat, Rybi szkielet, Drzewko decyzyjne, Mapa skojarzeń, Śnieżna kula) – proces podejmowania decyzji jest przedstawiony graficznie.

Szczegółowy podział metod i technik aktywizujących

1. Metody integracyjne – relaksują, odprężają, uczą właściwej komunikacji w grupie, pomagają wprowadzić życzliwą atmosferę (przykłady: Krasnoludek, Kwiat grupowy, Pajęczynka, Wrzuć strach do kapelusza).

2. Metody hierarchizacji – uczą klasyfikowania i porządkowania wiadomości w zależności niższości i wyższości (przykłady: Piramida priorytetów, Diamentowe uszeregowanie, Promyczkowe uszeregowanie).

3. Metody definiowania pojęć – opiera się na analizowaniu i definiowaniu pojęć (przykłady: Kula śniegowa, Burza mózgów).

4. Metody twórczego rozwiązywania problemów uczą krytycznego i twórczego myślenia, łączenia wiedzy teoretycznej z praktyką (przykłady: Sześć myślących kapeluszy, Dywanik pomysłów).

5. Metody pracy we współpracy – rozwijają współpracę w grupie, komunikowanie się, a także akceptację indywidualnych różnic (przykłady: Zabawa na hasło, Układanka).

6. Metody ewaluacyjne – uczą oceniania siebie oraz działań innych osób, pomagają oswoić się z krytyką (przykłady: Termometr uczuć, Kosz i walizeczka, Tarcza strzelecka).

7. Metody dyskusyjne – uczą prezentowania własnego stanowiska, argumentowania, dyskutowania, wymiany poglądów i doświadczeń (przykłady: Debata za i przeciw, Akwarium, Dyskusja panelowa).

8. Metody rozwijające twórcze myślenie – uczą myślenia twórczego, rozwijania swoich zdolności (przykłady: Fabuła z kubka, Słowo przypadkowe).

9. Metody grupowego podejmowania decyzji – rozwijają umiejętność komunikowania się w grupie, podejmowania decyzji i ponoszenia za nią odpowiedzialności, sztuki kompromisu (przykłady: Drzewko dyskusyjne, Pustynia, Sześć par butów).

10. Metody planowania – pozwalają uczniom urzeczywistniać swoje marzenia i fantazje, uczą planować rzeczywistość, formułować cele (przykłady: Gwiazda pytań, Planowanie przyszłości).

11. Metody przyspieszonego uczenia się – doskonalą techniki szybkiego przyswajania wiedzy (przykłady: Łańcuchowa metoda skojarzeń).

12. Gry dydaktyczne – uczą zdrowej rywalizacji, przestrzegania ustalonych reguł, dają możliwość odniesienia sukcesu, a także oswajania się z przegraną (przykłady: Dziwne powiedzonka, Magiczny kalkulator).

O wyborze metod i technik stosowanych podczas zajęć decyduje nauczyciel. Metody
aktywizujące mogą być modyfikowane w zależności od aktualnych potrzeb i możliwości zespołu klasowego, założonego celu, kreatywności prowadzącego. Należy pamiętać, że nawet najbardziej interesująca metoda nie zawsze gwarantuje sukces. Pamiętajmy, żeby metody i techniki aktywizujące dopasować do uczniów, a nigdy odwrotnie.

Opracowano na podstawie poniższej literatury:

  • Brudnik E., Moszyńska A., Owczarska B., Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Kielce 2000
  • Krzyżewska J., Aktywizujące metody i techniki w edukacji wczesnoszkolnej. Suwałki 1988
  • Okoń W., Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Warszawa 1988

Autor: Irena Daniel – Czytelniczka Portalu