4.3 C
Polska
sobota, 15 listopada, 2025

Kalendarz dni nietypowych – propozycje zajęć w grupach przedszkolnych

18 stycznia – Dzień Kubusia Puchatka

3-latki: tematyczne kolorowanki
4-latki: szukanie w sali słoiczków z miodkiem
5-latki: zabawa w teatrzyk z odgrywaniem ról poszczególnych postaci z bajki
6-latki: zabawa w teatrzyk z odgrywaniem ról poszczególnych postaci z bajki

Dzieci w każdej grupie wiekowej mogą przebrać się tego dnia za Kubusia/Tygryska/Prosiaczka itp.

26 lutego – Dzień Dinozaura

3-latki: tematyczne kolorowanki
4-latki: malowanie farbami parku jurajskiego
5-latki: wykopaliska (pani napełnia dużą miskę piaskiem zmieszanym z wodą i chowa w niej małe figurki dinozaurów; potem dzieci biorą pędzelki i odkopują dinozaury)
6-latki: przygotowanie dinozaura z rolek po papierze i talerzyków (okrągły, papierowy talerzyk dzieci przecinają na pół i malują jedną połówkę; rolkę po papierze również przecinają na pół, a na obu z powstałych w ten sposób częściach rolki, robią małe nacięcia z jednej strony; ze sztywnego papieru wycinają szyję i ogon dinozaura, dorysowują mu oczy; po wyschnięciu pani zszywa zszywaczem szyję, ogon i tułów zrobiony z talerzyka, a dzieci przymocowują mu nogi)

22 marca – Dzień Wody

3-latki: mieszanie wody z olejem/piaskiem/solą itp.
4-latki: wlewanie wraz z panią roztopionego wosku do wody
5-latki: wrzucanie do miski z wodą różnych przedmiotów np. orzech, moneta, kamień, papierowa łódka, mały słoik, plastikowa piłeczka itp. w celu sprawdzenia, co unosi się na wodzie, a co opada
6-latki: przygotowanie tematycznego plakatu nt. oszczędzania i zasobów wody oraz ciekawostek jej dotyczących

12 kwietnia – Dzień Lotnictwa i Kosmonautyki

3-latki: malowanie farbami trójwymiarowych modeli planet
4-latki: tworzenie na kartce własnych gwiazdozbiorów z wyciętych gwiazdek i guzików
5-latki: robienie statku kosmicznego z rolek po ręczniku papierowym i wyciętych z kolorowego papieru poszczególnych elementów rakiety
6-latki: robienie statku kosmicznego z rolek po ręczniku papierowym i wyciętych z kolorowego papieru poszczególnych elementów rakiety

20 maja – Dzień Pszczół

3-latki: nauka piosenki o pszczołach
4-latki: nauka piosenki o pszczołach
5-latki: przygotowanie plakatu nt. pszczół i tego, dlaczego są tak potrzebne
6-latki: przygotowanie tekturowych skrzydeł i papierowej opaski z czułkami na głowę, które następnie dzieci ozdobią i będą mogły założyć

Dzieci w każdej grupie wiekowej mogą się tego dnia przebrać za pszczołę.

3 czerwca – Dzień Chemika

3-latki: mieszanie wody z olejem/piaskiem/solą itp.
4-latki: kolorowe kleksy – dzieci farbują wodę farbami lub bibułą i dolewają płyn do mycia naczyń, po czym całość mieszają; następnie moczą jeden koniec słomki w miksturze, dmuchają w drugi, a na kartce papieru powstają kleksy
5-latki: mydełka – żelatynę należy rozpuścić we wrzątku, dodać 0,5 l mydła, sól i olejek zapachowy; po ostudzeniu „masę” przelać do małych czajniczków dzieci; następnie dzieci wlewają „masę” z czajniczków do foremek na muffinki i dosypują np. wiórki kokosowe, ziarna kawy, goździki itp., po czym całość odstawić aż do zastygnięcia
6-latki: mydełka

19 lipca – Dzień Czerwonego Kapturka

3-latki: tematyczne kolorowanki
4-latki: tworzenie filcowego obrazka przedstawiającego Czerwonego Kapturka z przygotowanych elementów, takich jak czerwone ponczo z kapturkiem, czerwona spódniczka, biała bluzeczka, czerwone buciki
5-latki: kalambury – dzieci losują karteczki z obrazkami przedstawiającymi Czerwonego Kapturka, Babcię, Wilka i Myśliwego; następnie naśladują wylosowaną postać, a reszta dzieci zgaduje kto to
6-latki: kalambury

3 sierpnia – Dzień Arbuza

3-latki: malowanie arbuza – dzieci przecinają papierowy, okrągły talerzyk na pół i malują go farbami na czerwono, nie zapominając przy tym o pestkach
4-latki: szukanie – według narysowanej mapy, przedstawiającej salę – małych kawałków arbuza, schowanych do słoiczków
5-latki: robienie arbuzowej skarbonki – metalową/plastikową tubkę (np. po chipsach) dzieci obklejają czerwoną kartką papieru, a po obu końcach tubki doklejają cienkie, zielone paseczki; na koniec dzieci dorysowują pestki czarnym markerem lub doklejają „pestki” wycięte z papieru
6-latki: robienie arbuzowej skarbonki

15 września – Dzień Kropki

3-latki: szukanie w sali rzeczy mających kształt kropki – gałki na drzwiczkach od szafek, lampy, zegar itp.
4-latki: malowanie farbami różnych przedmiotów metodą robienia kropek
5-latki: gra Twister
6-latki: gra Twister

10 października – Dzień Drzewa

3-latki: śpiewanie piosenek i uczenie się wierszyków o drzewach (lub innych roślinach)
4-latki: przyklejanie zebranych liści drzew do kartki papieru – swoje własne drzewo
5-latki: sadzenie drzew/krzewów na terenie przedszkolnego ogrodu, czy w szkółce drzew
6-latki: sadzenie drzew/krzewów na terenie przedszkolnego ogrodu, czy w szkółce drzew

22 listopada – Dzień Kredki

3-latki: kredkowe wyścigi – dzieci toczą kredki po stole aż do wyznaczonej linii mety, dmuchając w nie słomkami
4-latki: slalom do przejścia z ułożonych na podłodze kredek
5-latki: rysowanie portretu kolegi/koleżanki tak, by każdy element twarzy i ubrania miał inny kolor
6-latki: wspólne rysowanie plakatu przedstawiającego wszystkich członków grupy na dużej kartce papieru (np. A1)

10 grudnia – Dzień Piłki Nożnej

3-latki: kopanie/turlanie piłki do pozostałych dzieci
4-latki: kolorowanie flag/malowanie ich farbami
5-latki: strzelanie piłką do bramki
6-latki: piłkarska mini rozgrzewka – truchtanie w miejscu, skip A, skip C, bieganie slalomem zrobionym z ustawionych pachołków, bieganie przez drabinkę koordynacyjną rozłożoną na ziemi itd.

Dzieci bardzo ucieszą się, jeśli do przedszkola zaproszony zostanie piłkarz/trener/sędzia, który opowie im pokrótce o zasadach i przeprowadzi mini trening piłkarski.
Za udział w tych zajęciach czy rozgrzewce, można przygotować dla dzieci piłkarskie dyplomy i medale/puchary.
Dzieci w każdej grupie wiekowej mogą się tego dnia przebrać za piłkarzy.


Kalendarz dni nietypowych opracowała: Lidia Haratyk – Czytelniczka Portalu

Jak skutecznie przygotować się do egzaminu ósmoklasisty?

Plan, motywacja i skuteczna nauka z kursami w Szkole Effective Teaching w Gdańsku

Egzamin ósmoklasisty to pierwszy poważny sprawdzian w życiu ucznia. Od jego wyniku zależy, czy dostanie się do wymarzonego liceum lub technikum. To moment, który często decyduje o dalszej ścieżce edukacyjnej, dlatego odpowiednie przygotowanie jest absolutnie kluczowe. Warto wiedzieć, jak się uczyć, kiedy zacząć powtórki i jak utrzymać motywację przez cały rok szkolny.

Już dziś wielu rodziców i uczniów wybiera kursy przygotowawcze w Szkole Effective Teaching w Gdańsku, gdzie doświadczeni nauczyciele pomagają systematycznie przygotować się do egzaminu i osiągnąć wysokie wyniki.

Jak wygląda egzamin ósmoklasisty?

Egzamin ósmoklasisty składa się z trzech obowiązkowych części:

  • języka polskiego,
  • matematyki,
  • języka obcego nowożytnego (najczęściej angielskiego).

Nie ma możliwości wyboru przedmiotów – każdy uczeń musi zdać wszystkie trzy. To oznacza, że trzeba zadbać o wszechstronne przygotowanie. Każdy przedmiot sprawdza inne kompetencje:

  • język polski – rozumienie tekstu, tworzenie wypowiedzi pisemnych, znajomość lektur,
  • matematyka – logiczne myślenie, rachunki, zastosowanie wzorów, rozwiązywanie problemów,
  • język angielski – rozumienie ze słuchu, czytanie ze zrozumieniem, gramatyka, słownictwo.

Egzamin odbywa się w połowie maja, ale przygotowania warto rozpocząć dużo wcześniej – najlepiej już na początku roku szkolnego.

Dlaczego warto zacząć naukę wcześniej?

Wielu uczniów próbuje nadrobić cały materiał w ostatnich tygodniach przed egzaminem, jednak takie podejście rzadko przynosi efekty. Stres, brak czasu i presja sprawiają, że nauka staje się chaotyczna i nieefektywna. Tymczasem rozpoczęcie przygotowań kilka miesięcy wcześniej pozwala:

  • spokojnie powtórzyć materiał,
  • utrwalić wiedzę,
  • regularnie ćwiczyć rozwiązywanie zadań egzaminacyjnych,
  • zminimalizować stres w maju.

Uczniowie, którzy uczą się systematycznie, uzyskują znacznie lepsze wyniki. Kluczowe jest tu wsparcie nauczycieli i dobrze zaplanowany program nauki – właśnie to zapewnia Szkoła Effective Teaching w Gdańsku, oferująca kursy przygotowawcze do egzaminu ósmoklasisty.

Zajęcia odbywają się w małych grupach (maksymalnie 10 osób), co pozwala nauczycielom indywidualnie podejść do każdego ucznia. Uczniowie mają czas, by zadawać pytania, rozwiewać wątpliwości i uczyć się w przyjaznej atmosferze.

Regularna nauka – klucz do sukcesu

Nawet najlepszy plan nie przyniesie efektów, jeśli nauka jest nieregularna. Krótkie, ale częste sesje nauki (np. 3–4 razy w tygodniu) są skuteczniejsze niż długie maratony przed egzaminem. Regularność:

  • pozwala mózgowi lepiej zapamiętywać,
  • utrwala wiedzę,
  • daje poczucie postępu,
  • ogranicza stres.

W Effective Teaching harmonogram kursu został zaplanowany tak, aby nauka przebiegała systematycznie. Każde spotkanie to połączenie teorii, ćwiczeń praktycznych i rozwiązywania typowych zadań egzaminacyjnych. Dzięki temu uczniowie uczą się, jak analizować pytania, jak zarządzać czasem podczas egzaminu i jak unikać najczęstszych błędów.

Jak motywować uczniów do nauki?

Motywacja to jeden z najtrudniejszych elementów przygotowań. Uczniowie często tracą zapał w połowie roku, gdy pojawia się zmęczenie i natłok obowiązków. Jak temu zaradzić?

  • Ustal realistyczne cele. Zamiast „muszę mieć 100%”, lepiej powiedzieć „chcę poprawić się z każdego próbnego testu o 5 punktów”.
  • Doceniaj postępy. Nawet niewielki sukces – rozwiązanie trudnego zadania, poprawa wyniku – to powód do dumy.
  • Ucz się w grupie. Zajęcia w Effective Teaching pokazują, że wspólna nauka z rówieśnikami sprzyja motywacji i daje lepsze efekty.
  • Łącz naukę z odpoczynkiem. Regularne przerwy i dobra organizacja pomagają uniknąć wypalenia.

W Szkole Effective Teaching nauczyciele potrafią dostrzec, kiedy uczeń traci zapał i reagują, zmieniając formę zajęć lub wprowadzając elementy gier edukacyjnych, quizów czy testów motywacyjnych. To połączenie skuteczności z przyjemną atmosferą, które naprawdę działa.

Z czym uczniowie mają największy problem?

Z obserwacji nauczycieli wynika, że najwięcej trudności sprawiają uczniom:

  • zadania otwarte z matematyki, gdzie trzeba uzasadnić odpowiedź,
  • tworzenie dłuższych wypowiedzi pisemnych z języka polskiego,
  • zadania ze słuchania i gramatyka w języku angielskim.

Dlatego kursy w Szkole Effective Teaching skupiają się na praktyce. Uczniowie rozwiązują rzeczywiste arkusze egzaminacyjne, uczą się analizy poleceń i poznają strategie, jak radzić sobie nawet z trudnymi pytaniami. Co więcej, nauczyciele uczą technik egzaminacyjnych – jak nie tracić punktów na prostych błędach czy jak efektywnie wykorzystać czas na teście.

Organizacja nauki – jak zaplanować przygotowania?

Dobry plan nauki to połowa sukcesu. Warto:

  1. Podzielić materiał na mniejsze części – np. powtórki z każdego działu co tydzień.
  2. Regularnie rozwiązywać testy próbne, by sprawdzić postępy.
  3. Zapisywać błędy i wracać do nich po kilku dniach – to skuteczna metoda utrwalania.
  4. Uczyć się w przyjaznym środowisku, bez stresu i presji.

Uczniowie naszej Szkoły korzystają z gotowych planów nauki i zestawów zadań opracowanych przez doświadczonych nauczycieli. Dzięki temu wiedzą, czego się spodziewać na egzaminie i jak rozłożyć wysiłek w czasie.

Dlaczego warto wybrać  Szkołę Effective Teaching w Gdańsku?

Szkoła Effective Teaching od lat pomaga uczniom w Gdańsku osiągać wysokie wyniki z egzaminów ósmoklasisty i matur. Oferuje:

  • małe grupy do 10 osób lub mini-grupy 4-osobowe,
  • indywidualne podejście do każdego ucznia,
  • zajęcia prowadzone przez doświadczonych nauczycieli,
  • program zgodny z wytycznymi CKE,
  • przyjazną atmosferę, która sprzyja nauce.

Zajęcia odbywają się stacjonarnie w Gdańsku przy Al. Hallera 9. Kurs obejmuje 50 godzin lekcyjnych i trwa przez cały rok szkolny – to optymalny czas, aby solidnie przygotować się do egzaminu i bez stresu wejść w nowy etap edukacji.

Podsumowanie

Egzamin ósmoklasisty to wyzwanie, ale odpowiednio zaplanowana nauka może uczynić go bezproblemowym. Kluczem jest regularność, wsparcie nauczycieli i pozytywne nastawienie. Kursy ósmoklasisty w Szkole Effective Teaching w Gdańsku to sprawdzony sposób na osiągnięcie wysokich wyników i zdobycie pewności siebie przed egzaminem. Dzięki małym grupom, indywidualnemu podejściu i skutecznym metodom nauki uczniowie nie tylko dobrze zdają egzamin, ale też rozwijają umiejętności potrzebne w dalszej edukacji.

To nie tylko nauka – to inwestycja w przyszłość.

Artykuł sponsorowany we współpracy ze Szkołą Effective Teaching w Gdańsku

Jak wygląda proces uczenia się?

Sytuacja na lekcji. Nauczyciel opowiada i przekazuje treści związane z tematem. Zadawane pytania pobudzają myślenie i uruchamiają skojarzenia Rozwiązywane zadania sprawiają, że pewne zagadnienia stają się bardziej zrozumiałe.

Sytuacja, gdy osoba uczy się w domu do sprawdzianu. Samodzielne czytanie podręcznika lub notatek z zeszytu, czy to na głos, czy po cichu. Skojarzenia przebiegają przez głowę, hasła wydają się wyglądać znajomo, a powtarzanie w myśli (pamięci) daje poczucie, że materiał jest opanowany.

Jak to się dzieje, że uczymy się? Jak wygląda proces uczenia się? I w którym momencie uczeń uczy się?

Ważne informacje koduj w pamięci

Ogromna ilość informacji trafia do ucznia w ciągu jednego dnia. Te „programowo” szkolne dane pochodzą z różnych źródeł. Wiadomości docierają, gdy uczeń słucha, ogląda lub czyta, a także gdy aktywnie pracuje lub ma możliwość doświadczania zjawisk. Aby dana informacja została zapamiętana i stała się elementem budującym wiedzę, potrzebne jest kodowanie. To pierwszy krok w procesie uczenia się. Wymaga skupienia i koncentracji, czyli świadomie zwróconej uwagi na te dane, które mają pozostać na dłużej w pamięci. Pomocne w kodowaniu jest porównywanie wiadomości z posiadaną wiedzą oraz budowanie sieci skojarzeń. Dodatkowo, aktywne działanie sprawia, że informacje pozostają w pamięci. Podkreślanie ważnych rzeczy w tekście nie powoduje, że wiadomości z automatu „wskakują” do pamięci. Natomiast wynotowanie i uporządkowanie na kartce treści, zdecydowanie pomaga w porządkowaniu danych w magazynie pamięci.

Daj czas na konsolidację

Ślady pamięciowe pozostawione w pamięci krótkotrwałej potrzebują wzmocnienia. To krok konsolidacji lub też przechowywania. Zdaniem naukowców, na drugim etapie procesu uczenia się, mózg dokonuje operacji na treściach: odtwarza je, przetwarza, nadaje sens, łączy z wiedzą istniejącą w pamięci długotrwałej. Kluczową rolę odgrywają tutaj sen i czas, bo stwarzają dla mózgu przestrzeń do pracy nad przeniesieniem informacji z pamięci krótkotrwałej do długotrwałej. Przebudowanie pamięci odbywa się w oparciu o wcześniejszą wiedzę. To zbudowana z wiadomości baza, pozwala na rozumienie pojawiających się informacji oraz tworzenie z nich kolejnych połączeń. Dobrym przykładem na ten etap uczenia się jest przygotowywanie wypowiedzi pisemnej. Z pojedynczych myśli, różnych nawiązań tworzy się pierwszy szkielet pracy. Wypracowanie dojrzewa, gdy jest odłożone na pewien okresu czasu. Ponadto uruchamia szereg powiązań z posiadanych już doświadczeń.

Zbuduj sygnały przywoływania wiedzy

Uczenie się nie kończy się na dobrym zakotwiczeniu wiedzy. Nabywamy wiadomości po to, by móc z nich korzystać i mieć dostęp do zapamiętanych treści. Trzecim etapem procesu uczenia się jest przywoływanie, czyli zadbanie o to, by szybko odnaleźć zakodowane w pamięci dane. Gdy nadchodzi moment sięgnięcia po potrzebne treści, pomocne okazują się zestawy sygnałów, które uruchamiają dostęp do wiedzy. Mnemotechniki, czyli techniki pamięciowe, stanowią konkretny zestaw narzędzi, które wręczają uczniowi hasła, kody, elementy, po których można, jak po nitce do kłębka, dojść do przywoływanej wiedzy. Kiedy materiał jest zapamiętywany w świadomy sposób i jest wspierany przez emocjonalne nawiązanie do osobistej sytuacji, to tworzą się skojarzenia. One również mogą być kluczem otwierającym zasoby pamięci. Ostatnią z podpowiedzi na sygnał przywoływania jest tworzenie notatek. Ponieważ mózg myśli obrazami, wszelkie naszkicowane symbole czy włączone kolory sprawiają, że przywoływanie uczonego materiału staje się łatwiejsze.

Sytuacje uczenia się a kroki procesu

Kodowanie polega na uzyskaniu informacji i dokonaniu na nich operacji w pamięci krótkotrwałej. Konsolidacja wiąże się z przebudową i trwaniem wiadomości. Przywoływanie pomaga w późniejszym wykorzystaniu informacji. Istnienie trzech etapów budujących proces uczenia się powinno być obecne w świadomości zarówno nauczycieli, jak i uczniów. Dzięki temu można stwarzać odpowiednie sytuacje i dobrą przestrzeń do efektywnego budowania wiedzy.

Artykuł powstał w oparciu o treść lektury P. C. Brown, H. L. Roediger III, M. A. McDaniel Harvardzki poradnik skutecznego uczenia się


Autorka: Jolanta Wiśniewska

Szkoła Podstawowa – portal dla nauczycieli

Zapraszamy nauczycieli do udziału w Ogólnopolskim Konkursie „Zrozumieć i wspierać ucznia z ADHD”

Pedagogika Specjalna – portal dla nauczycieli serdecznie zaprasza nauczycieli szkół podstawowych i ponadpodstawowych do udziału w Ogólnopolskim Konkursie „Zrozumieć i wspierać ucznia z ADHD”.

Partnerami Konkursu są: Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli PERFECTUS, Szkoła Podstawowa – portal dla nauczycieli, Wydawnictwo RM Sp. z o.o.

Cele konkursu

  1. Promowanie dobrych praktyk w pracy z uczniami z ADHD.
  2. Wspieranie nauczycieli w tworzeniu inkluzyjnych rozwiązań w edukacji.
  3. Rozwijanie kreatywności i empatii w edukacji.

Zadania konkursowe

Uczestnik wybiera i przygotowuje jedno z dwóch zadań konkursowych:

  1. Opracowanie scenariusza zajęć wspierających ucznia z ADHD i uwzględniających jego potrzeby (np. scenariusz lekcji przedmiotowej, zajęć świetlicowych, z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej)
  2. Opisanie historii sukcesu w pracy z uczniem z ADHD – jak nauczyciel pomógł uczniowi z ADHD osiągnąć cel, pokonać trudność, rozwinąć talent.

Forma i termin zgłoszenia

Prace należy przesłać w formacie PDF i DOC na adres e-mail: administracja@pedagogika-specjalna.edu.pl do dnia 02.12.2025 r. Pracę należy podpisać imieniem i nazwiskiem jej autora.

Kryteria oceny

  1. Zgodność z tematem.
  2. Uwzględnienie potrzeb ucznia z ADHD.
  3. Praktyczność i możliwość zastosowania w klasie.
  4. Kreatywność i innowacyjność.
  5. Poprawność językowa pracy.

Nagrody

I miejsce:

  • Zaproszenie na dowolnie wybrane szkolenie online w Niepublicznej Placówce Doskonalenia Nauczycieli PERFECTUS (o wartości 120 – 130 zł)
  • Książka pt. „Moje dziecko ma ADHD”, autor: Anna Gutenberg – Piela, Wydawnictwo RM Sp. z o.o.
  • Pamiątkowy dyplom

II miejsce:

  • Zaproszenie na dowolnie wybrane szkolenie online w Niepublicznej Placówce Doskonalenia Nauczycieli PERFECTUS (o wartości 120  – 130 zł)
  • Książka pt. „Moje dziecko ma ADHD”, autor: Anna Gutenberg – Piela, Wydawnictwo RM Sp. z o.o.
  • Pamiątkowy dyplom

III miejsce:

  • E-book „Karty pracy rozwijające koncentrację uwagi na II etap edukacyjny”; Wydawcy:  Pedagogika Specjalna – portal dla nauczycieli i Niepubliczna Placówka Doskonalenia Nauczycieli PERFECTUS
  • Książka pt. „Moje dziecko ma ADHD”, autor: Anna Gutenberg – Piela, Wydawnictwo RM Sp. z o.o.
  • Pamiątkowy dyplom

Wyróżnienia:

  • Książka pt. „Moje dziecko ma ADHD”, autor: Anna Gutenberg – Piela, Wydawnictwo RM Sp. z o.o.
  • Pamiątkowy dyplom

Zapraszamy.

Pobierz regulamin konkursu

Szkoła Podstawowa – portal dla nauczycieli partnerem Konkursu

Checklista dla rodziców: jak przygotować pokój nastolatka do nauki?

Efektywna nauka w domu nie zależy wyłącznie od motywacji czy programu nauczania. Równie ważne jest odpowiednio zorganizowane miejsce, które wspiera koncentrację, porządek i komfort pracy umysłowej. W przypadku nastolatków pokój pełni wiele funkcji – to przestrzeń prywatna, miejsce odpoczynku, ale też centrum nauki.

Dlatego jako rodzic warto zadbać o to, by warunki do nauki były jak najlepsze – ergonomiczne, uporządkowane i dobrze wyposażone. W dobie nauki online nie sposób pominąć także kwestii technologii i dostępu do stabilnego internetu – np. światłowodowego łącza, które zapewnia płynność wideolekcji i korzystania z platform edukacyjnych.

Poniżej znajdziesz checklistę najważniejszych elementów, które warto uwzględnić, urządzając lub reorganizując pokój ucznia w wieku nastoletnim.

Ergonomia i wyposażenie – fundament dobrego miejsca do nauki

Zanim skupimy się na sprzęcie komputerowym czy porządku, najważniejsze są podstawy: wygodne miejsce do siedzenia, odpowiednia wysokość biurka oraz dobre oświetlenie. Nieergonomiczne warunki mogą powodować zmęczenie, bóle kręgosłupa i dekoncentrację, nawet jeśli dziecko ma najlepsze intencje, by się uczyć.

Biurko i krzesło

Meble do nauki powinny być dostosowane do wzrostu nastolatka. Idealnie, jeśli biurko ma minimum 120 cm szerokości, by pomieścić nie tylko laptopa, ale także zeszyty i książki. Krzesło powinno mieć regulację wysokości i oparcie wspierające odcinek lędźwiowy kręgosłupa.

Oświetlenie

Naturalne światło jest najlepsze, dlatego biurko powinno stać blisko okna. W okresie jesienno-zimowym lub wieczorem niezbędna będzie lampka biurkowa – najlepiej z regulacją natężenia i barwy światła.

Rozmieszczenie mebli

Biurko nie powinno stać tyłem do drzwi – to może wprowadzać niepokój i utrudniać koncentrację. W pokoju warto wydzielić strefę nauki i strefę relaksu, aby łatwiej było „odciąć się” od pracy po skończonej sesji.

Organizacja i porządek – redukcja rozproszeń

Nawet najlepiej dobrane meble i oświetlenie nie wystarczą, jeśli przestrzeń wokół biurka będzie chaotyczna. Bałagan to jeden z największych wrogów koncentracji – zajmuje fizycznie miejsce i odciąga uwagę od nauki.

Im mniej przedmiotów na biurku, tym łatwiej się skupić. W zasięgu ręki powinny znajdować się jedynie te rzeczy, które są potrzebne: laptop, zeszyty, długopis. Resztę warto przechowywać w szufladach lub na półkach.

Dobrze sprawdzają się półki nad biurkiem, tablice korkowe czy kontenerki z szufladami, które pozwalają utrzymać porządek. Ważne jest także budowanie codziennych nawyków – np. odkładania książek na miejsce po każdej sesji nauki.

Technologia i Internet – warunek konieczny dla nowoczesnej nauki

Dzisiejsza edukacja w dużej mierze przeniosła się do świata cyfrowego. Lekcje online, platformy edukacyjne czy praca w chmurze wymagają sprawnego sprzętu i niezawodnego internetu.

Podstawą jest laptop lub komputer stacjonarny, a także słuchawki z mikrofonem i ewentualnie dodatkowy monitor. To nie tylko zwiększa komfort nauki, ale też chroni wzrok i kręgosłup.

Kluczowe znaczenie ma stabilne łącze. Światłowód od Play oferuje prędkości do 8 Gb/s, niskie opóźnienia i niezawodne działanie. Dzięki temu wideolekcje przebiegają płynnie, a materiały edukacyjne ładują się bez problemu. Co istotne, dostępna jest także umowa na 9 miesięcy – rozwiązanie idealnie dopasowane do roku szkolnego (warto śledzić tego typu oferty, gdyż mogą być czasowe i ulegać zmianom).

Warto też zadbać o organizację kabli i odpowiednią liczbę gniazdek, aby uniknąć bałaganu pod biurkiem.

Klimat i otoczenie – światło, akustyka, temperatura

Warunki otoczenia wpływają na koncentrację i komfort psychiczny nastolatka.

Cisza jest kluczowa – w miarę możliwości warto wyciszyć pokój grubszymi zasłonami czy dywanem. Dodatkowo pomocne mogą być słuchawki z redukcją szumów.

Temperatura w pokoju powinna wynosić ok. 20–22°C, a regularne wietrzenie poprawia dotlenienie organizmu. Jeśli powietrze jest suche, warto pomyśleć o nawilżaczu.

Światło ogólne powinno być miękkie, aby nie męczyć oczu po zmroku. Warto też zadbać o estetykę wnętrza – neutralne kolory i kilka osobistych akcentów sprawiają, że pokój staje się przyjazny i inspirujący.

Harmonogram nauki – rytm, przerwy i motywacja

Najlepsze warunki do nauki nie przyniosą efektu bez odpowiedniego planu dnia. Regularne godziny nauki pomagają budować nawyk i zmniejszają opór przed siadaniem do książek.

Dobrym rozwiązaniem jest system bloków: 45–50 minut nauki i 10 minut przerwy. Krótkie przerwy można przeznaczyć na ruch, a dłuższe na posiłek lub spacer.

Motywacja jest równie ważna – w pokoju warto zadbać o elementy, które dodają energii: rośliny, zdjęcia czy inspirujące cytaty. Dzięki temu nauka staje się mniej uciążliwa, a przestrzeń sprzyja koncentracji i dobremu samopoczuciu.

Podsumowanie – checklista dla rodziców

Stworzenie odpowiednich warunków do nauki w pokoju nastolatka to inwestycja w jego rozwój i dobre nawyki. Warto zadbać o ergonomię, porządek, technologię, klimat i plan dnia.

Checklista dla rodziców:

  • Biurko i krzesło dopasowane do wzrostu dziecka.
  • Dobre oświetlenie – naturalne i sztuczne.
  • Porządek i system przechowywania materiałów.
  • Stabilne łącze internetowe – np. światłowód od Play.
  • Odpowiednie warunki otoczenia: cisza, wentylacja, temperatura.
  • Regularny harmonogram nauki i przerw.

To proste kroki, które w praktyce mogą przełożyć się na lepsze wyniki w nauce i większy komfort psychiczny nastolatka.

Artykuł sponsorowany we współpracy z play.pl

Scenariusz zajęć andrzejkowych – Święty Andrzeju, daj nam znać, co się będzie z nami dziać

Temat lekcji: Święty Andrzeju, daj nam znać, co się będzie z nami dziać.

Klasy:

IV–VI

Cele:

  • Uczeń zna tradycje i obrzędy ludowe związane z andrzejkami.
  • Uczeń wykazuje racjonalne podejście do wróżb andrzejkowych.
  • Uczeń potrafi integrować się z klasą poprzez wspólną zabawę.

Metody:

  • pogadanka heurystyczna
  • projektowanie (dekorowanie kartonowych serc i masek)

Formy pracy:

  • praca zbiorowa
  • praca grupowa

Środki dydaktyczne:

  • karteczki z pytaniami
  • tablica tradycyjna
  • kartonowe szablony serca
  • wykałaczki
  • kartonowe lub papierowe szablony masek
  • przybory plastyczne

Uwagi:

Nauczyciel musi wcześniej poinformować uczniów o konieczności przyniesienia własnych przyborów plastycznych na zajęcia (kredki, ołówki, flamastry itp.).

Przebieg lekcji:

Faza wstępna (5 minut):

Na początku nauczyciel wita się z uczniami, a następnie informuje ich o tym, że tematem zajęć będą historia i obchody słynnego listopadowego obrzędu. Aby dowiedzieć się, o jakim obrzędzie mowa, podopieczni muszą znaleźć karteczki z pytaniami, które zostały wcześniej poukrywane w klasie przez nauczyciela. Pytania te będą wyznaczały kierunek wspólnej rozmowy na temat andrzejek dawniej i dziś w zasadniczej fazie lekcji (posłużą one przyjrzeniu się fenomenowi wróżb andrzejkowych na przestrzeni wieków).

Przykładowe pytania:

  • Czy można przewidzieć przyszłość?
  • Dlaczego ludzie lubią wierzyć w czary?
  • Jak nasi przodkowie podchodzili do tematu wróżb?
  • Skąd wzięła się nazwa andrzejki?
  • Jakie znacie wróżby andrzejkowe? Wymieńcie przynajmniej trzy.

Liczbę i poziom trudności pytań nauczyciel powinien dostosować do potrzeb własnych i grupy. Zaleca się jednak przygotowanie od 5 do 10 pytań ogólnych (jw.), umożliwiających uczniom stawianie hipotez i snucie przypuszczeń.

Po rozpoznaniu obrzędu, odnalezieniu wszystkich karteczek i przekazaniu ich nauczycielowi podopieczni zapoznają się z tematem lekcji, który zostaje zapisany przez nauczyciela na tablicy tradycyjnej: „Święty Andrzeju, daj nam znać, co się będzie z nami dziać”. Kolejno następuje reorganizacja sali – ławki odsuwane są na bok, a krzesła ustawiane w krąg.

Faza zasadnicza (35 minut):

Kiedy wszyscy zajmą swoje miejsce w kręgu, nauczyciel prowadzi pogadankę heurystyczną na temat andrzejek dawniej i dziś. Punktem wyjścia rozmowy są odnalezione przez podopiecznych pytania. Wśród obligatoryjnych kwestii do poruszenia powinny znaleźć się następujące wątki:

  • pochodzenie nazwy obrzędu (w tym zakresie warto nawiązać do tematu lekcji – tradycyjnego powiedzenia – i wskazać na związek św. Andrzeja z dziewczęcymi wróżbami)
  • dawne sposoby na przewidywanie przyszłości (wiedza uczniów + katalog wróżb przygotowany przez nauczyciela)
  • cel wróżenia w wiekach dawnych (działania skoncentrowane przede wszystkim wokół tematów matrymonialnych – znalezienia przyszłej żony lub przyszłego męża)
  • współczesne zmiany w podejściu ludzi do wróżb andrzejkowych (skupienie się na idei wspólnej zabawy, propagowanie racjonalnego podejścia do „przewidywania przyszłości”)
[na realizację tego zadania przeznaczone jest 10 minut]

Aby uczniowie mogli doświadczyć tradycji wróżenia w celach matrymonialnych, nauczyciel dzieli duży krąg klasowy na dwa mniejsze kręgi, które są różnicowane pod względem płci (w jednym kręgu zasiadają dziewczyny, w drugim chłopcy). Zadaniem każdego kręgu jest wypisanie imion swojej płci na kartonowym szablonie serca przyniesionym przez pedagoga. Po zakończeniu pracy uczniowie przekazują sobie nawzajem przygotowane przez siebie rekwizyty i przekłuwają je ostrożnie wykałaczką pod okiem nauczyciela, nie widząc zapisanej strony (imię przekłute wykałaczką to imię przyszłej żony lub przyszłego męża).

[na realizację tego zadania przeznaczone jest 10 minut]

W ostatniej części fazy zasadniczej uczniowie, zdając sobie sprawę z żartobliwego charakteru wróżb andrzejkowych, mają okazję „wywróżyć” sobie przyszłość poprzez udekorowanie kartonowej lub papierowej maski wyciętej wcześniej przez nauczyciela (gotowe szablony są dostępne w Internecie). Projektowanie twarzy własnego „ja” z przyszłości może przyjąć najróżniejsze formy graficzne (napisy, małe obrazki itp.) – jedynym ograniczeniem jest tu uczniowska wyobraźnia. Do wykonania maski podopieczni wykorzystują własne przybory plastyczne.

[na realizację tego zadania przeznaczone jest 15 minut]

Faza podsumowująca (5 minut):

W ramach podsumowania chętni uczniowie omawiają swoje projekty na forum klasy (jest to forma zabawy integracyjnej, która polega na dzieleniu się swoimi marzeniami z innymi).


Scenariusz zajęć andrzejkowych opracowała: Joanna Pałka

Szkoła Podstawowa – portal dla nauczycieli

Jak wesprzeć uczniów, którzy dorastali online? Sposoby na przygotowywania do egzaminu ósmoklasisty

Współczesny świat zdominowany przez technologie cyfrowe stawia przed młodymi ludźmi nowe wyzwania. Uczniowie, którzy dorastali online, często korzystają z internetu jako podstawowego źródła wiedzy i informacji. W związku z tym, przygotowanie ich do egzaminu ósmoklasisty wymaga zastosowania odpowiednich metod i narzędzi. W artykule omówimy, jak efektywnie wspierać tych uczniów w procesie nauki, aby osiągnęli satysfakcjonujące wyniki.

Zrozumienie specyfiki pokolenia cyfrowego

Dorastanie w erze cyfrowej oznacza, że uczniowie mają stały dostęp do informacji. To wpływa na sposób, w jaki przyswajają wiedzę i komunikują się z otoczeniem. Współczesne dzieci i młodzież są przyzwyczajeni do szybkiego tempa życia i wielozadaniowości. Często korzystają z urządzeń mobilnych, co może wpływać na ich koncentrację i zdolność do dłuższego skupienia uwagi. Zrozumienie tych cech jest kluczowe dla skutecznego wsparcia edukacyjnego.

Ważne jest, aby nauczyciele i rodzice byli świadomi, że uczniowie cyfrowi mogą mieć inne potrzeby edukacyjne niż poprzednie pokolenia. Mogą preferować naukę w formie interaktywnej i wizualnej, korzystając z platform e-learningowych i aplikacji edukacyjnych. Takie podejście może zwiększyć ich zaangażowanie i motywację do nauki. Jednocześnie, warto zwrócić uwagę na rozwijanie umiejętności krytycznego myślenia oraz zdolności do filtrowania informacji.

Wykorzystanie technologii w nauce

Technologia może być niezwykle pomocna w procesie przygotowywania się do egzaminu ósmoklasisty. Dzięki niej uczniowie mogą korzystać z różnorodnych materiałów edukacyjnych dostępnych online. Strony internetowe, takie jak https://maturalni.com/kursye8/, oferują szeroki wybór zasobów, które mogą ułatwić naukę i zrozumienie trudnych zagadnień. Platformy e-learningowe umożliwiają naukę w tempie dostosowanym do indywidualnych potrzeb ucznia, co jest istotne dla osiągnięcia lepszych wyników.

Jednym z kluczowych aspektów wykorzystania technologii jest możliwość personalizacji procesu nauki. Dzięki analizie danych, dotyczących postępów ucznia, można dostosować materiały i ćwiczenia do jego indywidualnych potrzeb. To pozwala na efektywniejsze przyswajanie wiedzy i rozwijanie umiejętności. Warto jednak pamiętać, że technologia to tylko narzędzie, które powinno być wykorzystywane w sposób zrównoważony, aby nie zastąpiło tradycyjnych metod nauczania.

Rola nauczyciela i rodzica w procesie edukacyjnym

Wsparcie ze strony nauczycieli i rodziców jest nieocenione w przygotowaniach do egzaminu ósmoklasisty. Nauczyciele powinni pełnić rolę przewodników, którzy pomagają uczniom nawigować w świecie wiedzy i informacji. Ważne jest, aby nauczyciele byli otwarci na nowe technologie i potrafili zintegrować je z tradycyjnymi metodami nauczania. Dzięki temu uczniowie będą mieli możliwość korzystania z różnorodnych form nauki.

Rodzice również odgrywają istotną rolę w procesie edukacyjnym. Ich zadaniem jest wspieranie dzieci w codziennych obowiązkach szkolnych oraz motywowanie do nauki. Warto, aby rodzice byli zaangażowani w życie edukacyjne swoich dzieci, uczestnicząc w zebraniach szkolnych i rozmowach z nauczycielami. Dobre relacje między rodzicami a szkołą mogą znacząco wpłynąć na sukces edukacyjny ucznia.

Utrzymanie motywacji do nauki jest kluczowe dla sukcesu na egzaminie. Uczniowie mogą korzystać z różnych technik motywacyjnych, takich jak ustalanie realistycznych celów czy nagradzanie się za osiągnięcia. Wspólne planowanie nauki z nauczycielem lub rodzicem może pomóc w utrzymaniu systematyczności i koncentracji na zadaniach. Warto pamiętać, że każdy uczeń jest inny, dlatego ważne jest indywidualne podejście do motywowania i wspierania w nauce.

Artykuł sponsorowany we współpracy z maturalni.com

Skrzynka światów – kamishibai i jego zastosowanie w edukacji

Kamishibai (jap. kami – papier, shibai – teatr, przedstawienie, dramat, sztuka) to forma narracji obrazkowej wywodząca się z Japonii. Tradycyjny „papierowy teatr” zakłada istnienie narratora, który opowiada pewną historię za pomocą kartonowych ilustrowanych plansz, wkładanych do płaskiej, drewnianej skrzynki o nazwie butai („scena”). Mimo swoich dalekowschodnich źródeł kamishibai zyskuje coraz większą popularność w Europie Zachodniej, w tym także w Polsce. Jest to atrakcyjne narzędzie wykorzystujące elementy mowy, obrazu i performansu, znajdujące współcześnie szczególne zastosowanie w edukacji szkolnej i przedszkolnej.

Kamishibai – forma i elementy składowe

Jak już wcześniej wspomniano, kamishibai składa się z dwóch zasadniczych elementów. Są to:

  • drewniana lub kartonowa „scenka” (butai) – przenośna skrzynka z otwieranym frontem; parawan wsparty na dwóch okiennicach, umieszczany zazwyczaj na stoliku (na wysokości oczu odbiorców), powinien być zwrócony przodem do publiczności; tył skrzynki jest pusty, aby narrator miał dostęp do tekstu i miniaturki obrazka pokazywanego widowni, które znajdują się na tylnej stronie większości ilustrowanych plansz
  • zestaw ilustrowanych plansz – sekwencja narracyjna wykorzystywana przez narratora; pojedyncza karta to duży, widoczny z daleka obrazek, który z tyłu zawiera zwykle tekst i miniaturowy podgląd przedniej ilustracji; każda z plansz to kolejny fragment opowieści

W zależności od obranej konwencji narrator przyjmuje rolę recytatora, gawędziarza czy nawet aktora. Narratorem tym może być również nieumiejący jeszcze czytać uczeń, który przy zmianie plansz nie skorzysta z przygotowanego tekstu, lecz poprowadzi narrację improwizowaną.

Uwaga! Performans kamishibai można wzbogacić o muzykę i/lub grę światłem.

Kamishibai w edukacji – dlaczego działa?   

  • kamishibai łączy bodźce wzrokowe, słuchowe i kinestetyczne – to czyni je narzędziem wielozmysłowym, które wspomaga zapamiętywanie informacji i pozwala skutecznie aktywizować uczniów
  • kamishibai wspiera rozwój umiejętności językowych, wzbogaca słownictwo i kształtuje umiejętność prowadzenia narracji nawet u uczniów, którzy jeszcze nie umieją czytać (swoją twórczą wypowiedź dziecko opiera wówczas jedynie na ilustracji)
  • kamishibai to narzędzie skuteczne nie tylko w procesie alfabetyzacji, lecz także nauki czytania na głos oraz pisania i ilustrowania opowiadań
  • kamishibai stanowi wsparcie dla edukacji inkluzywnej – umożliwia zaangażowanie uczniów o różnym poziomie kompetencji (mogą oni pełnić rolę narratorów, słuchaczy, pomocników, ilustratorów itp.)
  • kamishibai dobrze sprawdza się w nauczaniu przedmiotowym – w takiej formie można odtwarzać wydarzenia historyczne (np. poprzez dialogi postaci), a także opowiadać o cyklach życiowych lub migracjach ludności
  • kamishibai skutecznie wspiera narracje dotyczące emocji, empatii i konfliktów rówieśniczych, po których uczniowie mogą dogłębnie przeanalizować motywacje postaci i zaproponować własne rozwiązania
  • podczas regularnych seansów kamishibai tworzy się więź między uczniami danej klasy, która prowadzi do doświadczenia głębokiego współodczuwania; więź ta może dotyczyć także uczniów różnych klas, kiedy np. starsi uczniowie przygotują występ dla uczniów młodszych
  • prostota konstrukcji kamishibai pociąga za sobą niskie koszty, a więc sprawia, że jest to narzędzie dostępne i łatwe do wdrożenia w różnych kontekstach szkolnych i przedszkolnych

Kamishibai – jak zacząć? Praktyczny poradnik dla nauczyciela

1. W Polsce funkcjonuje kilka wydawnictw, które proponują książki wydane w formie kart kamishibai. Warto w tym zakresie zwrócić uwagę na takie wydawnictwa jak Risprint, Tibum i Kokoszka.

2. Kamishibai można wykonać także samodzielnie. Materiały potrzebne do tego przedsięwzięcia to:

  • kartki lub kartony w formacie A3
  • kredki, farby, markery
  • nożyczki
  • taśma
  • skrzynka („scenka”) zrobiona z kartonu lub drewna

Kroki niezbędne do wprowadzenia kamishibai:

  • wybierz lub wymyśl krótką, prostą historię (lub zaangażuj w to zadanie uczniów)
  • zadbaj o to, by dana historia była podzielona na ok. 6–12 kluczowych momentów
  • przygotuj ilustracje lub poproś o ich wykonanie uczniów; z tyłu obrazka umieśćcie wskazówki dla narratora
  • omów z uczniami podstawowe składowe wypowiedzi ustnej (dykcja, tempo, pauzy, mimika, gestykulacja itp.)
  • zorganizuj występ, a następnie zaproponuj wspólną refleksję (co się podobało, co można byłoby poprawić itd.)

Wskazówki metodyczne

  • dostosuj długość opowieści i poziom języka do wieku odbiorców
  • zachęcaj wszystkich uczniów do aktywnego udziału w przygotowaniu kamishibai
  • używaj kamishibai naprzemiennie z innymi mediami (stosuj zarówno klasyczne czytanki i opowiadania, jak i bardziej zaawansowane formy teatralnej ekspresji)
  • zaproponuj wspólne dokumentowanie postępów (nagrania, fotografie, portfolio ilustracji) 

Bibliografia i Netografia:

  • Matsui N., Wszystko o kamishibai. Pytania i odpowiedzi, tłum. A. Sauvignon, Katowice 2017.
  • https://dziecisawazne.pl/magiczny-teatrzyk-kamishibai/, dostęp: październik 2025.
  • https://kamishibai.com.pl/pl/n/Refleksje-praktyka/11, dostęp: październik 2025.
  • https://www.k12digest.com/kamishibai-the-art-of-storytelling, dostęp: październik 2025.
  • https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1871187122001018, dostęp: październik 2025.

Autorka: Joanna Pałka

Szkoła Podstawowa – portal dla nauczycieli

Uczeń ze Spektrum Płodowych Zaburzeń Alkoholowych (FASD)

Rodzice i opiekunowie pragną stworzyć najmłodszym jak najlepsze warunki do rozwoju od pierwszych chwil życia. Wiemy, że rozwój ten jest determinowany zarówno przez czynniki wewnętrzne, takie jak geny, jak i zewnętrzne, związane ze środowiskiem, w którym wzrasta młody człowiek.

Dbając o rutynę, schemat dnia, sposób odżywiania, budujemy zasoby wspierające naszych podopiecznych, jednocześnie starając się uchronić ich – co nie zawsze jest możliwe – przed skutkami niekorzystnych zjawisk, takich jak choroby, urazy czy substancje psychoaktywne. Sytuacją szczególnie niebezpieczną dla rozwoju dziecka jeszcze przed narodzinami jest narażenie rozwijającego się płodu na kontakt z alkoholem. Może wówczas dojść do problemów rozwojowych, określanych jako FASDSpektrum Płodowych Zaburzeń Alkoholowych.

Czym jest FASD?

Termin ten określa zespół zaburzeń w rozwoju będących następstwem spożycia przez matkę alkoholu w czasie ciąży. Obejmuje spektrum objawów, różniących się stopniem nasilenia w zależności od szkód, jakie wyrządził alkohol rozwijającemu się płodowi. W omawianym spektrum wyróżniamy:

  • zaburzenia neurobehawioralne, wynikające z uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego w ograniczonym obszarze,
  • zaburzenia neurorozwojowe, obejmujące większe uszkodzenie OUN,
  • częściowy płodowy zespół alkoholowy (pFAS), przejawiający się nie tylko w uszkodzeniu OUN, ale również dysmorfii twarzy,
  • płodowy zespół alkoholowy (FAS), najcięższa postać w spektrum zaburzeń, obejmujący uszkodzenie OUN, dysmorfię twarzy i upośledzenie wzrostu.

Rozpoznanie konkretnej formy FASD wymaga specjalistycznej, interdyscyplinarnej diagnozy i spełnienia ściśle określonych kryteriów. Spektrum trudności w rozwoju wynikające z eskpozycji na alkohol w okresie prenatalnym jest bardzo szerokie, jednak, jak wynika z powyższych informacji, wspólnym mianownikiem łączącym wszystkie rozpoznane przypadki jest uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego. Temu zasadniczemu elementowi mogą towarzyszyć:

  • opóźnienie rozwoju psychoruchowego,
  • nadpobudliwość psychoruchowa,
  • zaburzenia neurologiczne i behawioralne,
  • wady rozwojowe narządów wewnętrznych i układu ruchu.

W ich następstwie może dojść do:

  • trudności w uczeniu się,
  • zaburzeń pamięci, koncentracji uwagi, logicznego myślenia, rozwiązywania problemów, rozumienia przyczyn i skutków zdarzeń,
  • zaburzenia praksji, koordynacji ruchowej,
  • trudności w funkcjonowaniu emocjonalnym i społecznym, nawiązywaniu relacji i przestrzeganiu zasad życia społecznego.

Jak pomóc uczniowi z FASD?

Z szacunków prowadzonych przez ośrodki i instytucje europejskich krajów, w każdym tysiącu urodzonych dzieci kilkoro może zostać dotkniętych jakąś formą płodowych zaburzeń alkoholowych – z czysto statystycznego punktu widzenia istnieje spore prawdopodobieństwo, że w gronie naszych uczniów znajdzie się uczeń borykający się z którąś z opisywanych wyżej trudności. Jak możemy go wesprzeć?

  • Używajmy konkretnych zwrotów i poleceń, mówmy zwięźle, krótko, przekazując jedną informację naraz, każdorazowo zlecając jedną rzecz do wykonania.
  • Utrzymujmy kontakt wzrokowy z uczniem.
  • Zadbajmy o stały schemat wykonywanych czynności, powtarzajmy polecenia w razie potrzeby.
  • Stosujmy stałe zasady – na ich przyswojenie uczeń również może potrzebować więcej powtórzeń i czasu.
  • Pamiętajmy, że uczeń z FASD może potrzebować kontroli z naszej strony nad wykonywanymi zadaniami.
  • W miarę możliwości, ograniczmy rozpraszające bodźce.
  • Zachęcajmy, ale nie zmuszajmy do podejmowania działania – jeśli dziecko nie jest w stanie wykonać jakiegoś działania, nie jest na nie gotowe – powróćmy do niego za jakiś czas.
  • W przypadku dłuższych trudności w skupieniu uwagi zaproponujmy czynność, która nie rozproszy pozostałych uczniów, a pozwoli na „przewietrzenie” głowy.
  • Jeśli dziecko jest rozdrażnione, upewnijmy się, że nie jest głodne, zmęczone czy przeciążone sensorycznie.

Zauważmy, że powyższe wskazówki brzmią dość uniwersalnie – każdy uczeń zasługuje na przerwę, ukierunkowanie uwagi czy zaspokojenie potrzeb fizycznych. Dlaczego więc rozpoznanie FASD ma takie znaczenie? Świadomość, że trudności ucznia wynikają z zupełnie niezależnych od niego biologicznych uwarunkowań, pomaga spojrzeć na nie z innej perspektywy. Wiedza na temat skutków uszkodzeń w OUN może mieć szczególne znaczenie np. podczas prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego, matematyki czy geografii, gdzie niezbędne jest planowanie ruchu, myślenie przestrzenne lub abstrakcyjne.

Nie musimy samodzielnie znać odpowiedzi na wszystkie trudności ucznia – współpraca z jego rodzicami/opiekunami i szkolnymi specjalistami może pomóc nam przekierować działania na osiągnięcie ważnych dla podopiecznego celów i umiejętności, uczynić edukację bardziej dostosowaną do jego możliwości. Kluczowa jest świadomość trudności, cierpliwość i otwartość na współpracę.

Bibliografia:

  • D. Hryniewicz, Specyfika pomocy psychologiczno-pedagogicznej dzieciom z FAS, wyd. PARPAMEDIA, Warszawa 2007
  • https://fmis.org.pl/2024/08/20/fas-i-fasd-charakterystyka-roznice-przebieg/?_gl=1*t3vnfd*_up*MQ..*_gs*MQ..&gclid=EAIaIQobChMI5ombx9C1jwMVvWtBAh0NnyLfEAMYASAAEgL64PD_BwE&gbraid=0AAAAAptBld7OmYAa9ZhEP7fXTJGMuEYkD, dostęp z dnia 31.08.2025 r.
  • https://www.gov.pl/web/psse-szczecinek/zespol-fas-plodowy-zespol-alkoholowy, dostęp z dnia 31.08.2025 r.

Autorka: Urszula Wesół – pedagog specjalny, terapeuta pedagogiczny

Szkoła Podstawowa – portal dla nauczycieli

Sposoby na uczenie się według czterech strategii

Czy uczenie się jest łatwym zadaniem?

Nauka „z głową” to budowanie wiedzy w oparciu o określone sposoby działania. Strategie uczenia się nie są ani oczywiste, ani intuicyjne; ich poznanie jest więc zaproszeniem do tego, by zgłębić podpowiedzi do efektywnej nauki. Warto wiedzieć, że strategie uczenia się są potwierdzone naukowymi doświadczeniami i badaniami. Rolą nauczycieli jest umożliwić dzieciom i młodzieży poznanie i wdrożenie sposobów na naukę według konkretnych strategii.

Jak działają trzy główne strategie uczenia się?

W ramach przypomnienia – są trzy główne strategie pomagające budować wiedzę. Pierwsza z nich polega na aktywnym przywoływaniu wiedzy z pamięci, czyli na testowaniu zasobów pamięci. Drugi sposób mówi o tym, że nauka to proces rozłożony w czasie. Dzięki temu wiedza może zostać zapomniana, a następnie bardzo świadomie zakotwiczona. Trzecia metoda z pakietu podstawowych strategii to nauka poprzez przemieszanie ćwiczeń, co pozwala na szerokie i analityczne operowanie materiałem, który jest do nauczenia się.

Uzupełnieniem głównych strategii porządkowania wiedzy są kolejne cztery: opracowanie, generowanie, refleksja oraz mnemotechniki.

W jaki sposób układać wiadomości w głowie?

OPRACOWANIE to strategia, dzięki której wiadomości są układane w głowie w indywidualny sposób. Tłumaczenie poznawanego materiału własnymi słowami, tworzenie metafor lub skojarzeń, ale i szukanie wzajemnych połączeń między strukturami wpisuje się w opracowywanie wiedzy. To jak poukładanie zestawu klocków według tego, co dla ucznia jest ważne, ciekawe i co łączy się w sensowny sposób z budowlą, która już istnieje w świadomości młodego człowieka.  

Jak działa strategia generowania?

GENEROWANIE to nauka przez udzielanie odpowiedzi na pytania, szukanie rozwiązania zadania, przeprowadzanie doświadczeń. Zanim zostanie zaprezentowany temat, uczeń samodzielnie próbuje tworzyć rozwiązania, stawiać tezy czy przewidywać efekty. Poznawanie nowych zagadnień warto więc rozpocząć od wygenerowania posiadanej wiedzy. Podobnie z nauką, np. do sprawdzianu – dobrze jest, aby przetestować pamięć i sprawdzić, jakie wiadomości osadziły się w świadomości. To pomaga określić punkt, w którym jest uczeń i jakie obszary wymagają uzupełnienia czy przećwiczenia.

Czy refleksja jest sposobem uczenia się?

REFLEKSJA to sposób uczenia się, który pozwala na łączenie uzyskanych informacji z doświadczeniem i praktyką życiową. Uczeń zastanawia się, czego nauczył się w ostatnim czasie (np. w minionym tygodniu) i jak się to odnosi do już posiadanej wiedzy. Każde nawiązanie do osobistego doświadczenia, przeżyć czy umieszczanie poznawanych zagadnień w kontekście własnej sytuacji pomagają w zrozumieniu lub zapamiętaniu wiadomości. Na przykład:
– ułożenie zdań gramatycznych odnoszących się do osobistych sytuacji życiowych
– skojarzenie dat z numerami, które dotyczą ucznia
– ułożenie z ważnych do zapamiętania faktów opowiadania oraz uczynienie głównym bohaterem samego siebie.

Wdrażanie uczniów w tzw. metamyślenie, czyli w to, jak, gdzie i kiedy się uczą, stanowi ważny element na edukacyjnej drodze. Zatrzymanie się na refleksję ma inny wymiar w procesie uczenia się niż np. tworzenie prezentacji czy też uczenie się na pamięć podsumowania rozdziału z podręcznika.

Jak działają techniki pamięciowe?

Szczególną cechą MNEMOTECHNIK jest taki sposób uczenia się, który z jednej strony koduje zakres materiału, a jednocześnie daje klucz pozwalający na szybkie dotarcie i odkodowanie nauczonych wiadomości. Wśród technik pamięciowych (mnemotechnik) warto wymienić 5 podstawowych:

  1. pałac pamięci (lub pokój rzymski) – działa w oparciu o skojarzenia do informacji, które łączone są z elementami znanego pomieszczenia (pokoju)
  2. haki liczbowe – podstawą są skojarzenia obrazkowe do cyfr 1-9, na których po kolei „zawiesza się” wiadomości do zapamiętania
  3. technika słów zastępczych – punktem wyjścia jest słuchowe lub wzrokowe skojarzenie do trudnego słowa
  4. akronimy – z pierwszych liter słów do zapamiętania należy ułożyć hasło (przykładem jest „Na Ekranie Siedzi Wrona”, gdzie ukryte są pierwsze litery kierunków świata po angielsku)
  5. łańcuchowa metoda skojarzeń – ma formę opowiadania (historii), w którą wplata się wyrazy czy zagadnienia ważne do zapamiętania. Dobrze, gdy historia jest zabawna, odnosi się do wielu zmysłów i osobistych skojarzeń

Mnemotechniki wymagają czasu i wysiłku w uczeniu się. Korzyścią płynącą z zastosowania technik jest budowanie trwałych struktur, a także możliwość dotarcia do wyuczonych treści.

Jaki zestaw narzędzi otrzymują uczniowie?

Poznanie różnych strategii uczenia się sprawia, że uczeń wchodzi w posiadanie zestawu edukacyjnych narzędzi. Może je dostosowywać do poznawanych treści, a także do swoich predyspozycji. Podpowiedzi konkretnych strategii uczenia się pokazują, że uczenia trzeba się nauczyć. Dzięki temu w świadomy i efektywny sposób można budować wiedzę.


Autorka: Jolanta Wiśniewska

Szkoła Podstawowa – portal dla nauczycieli