Cele:
- rozwijanie umiejętności komunikacji między ludźmi,
- rozwijanie umiejętności interpersonalnych i intrapersonalnych: otwartości wobec innych, szacunku, asertywności, komunikowania swoich potrzeb.
Formy pracy:
- praca z całą grupą,
- praca w parach,
- praca indywidualna.
Metody:
- gry i zabawy dydaktyczne i integracyjne,
- burza mózgów,
- rozmowa,
- metody oglądowe – praca z grafiką,
- metody czynnościowe – zadań stawianych do wykonania, praktycznego działania.
Środki dydaktyczne:
rolka papieru toaletowego, dowolna tablica (suchościeralna, flipchart), arkusze papieru i pisaki, kłębek wełny, załączniki – infografiki i karteczki z ćwiczeniami
Przebieg:
1. Rozpoczęcie – zabawa z rolką
Uczniowie siadają w kręgu, podają sobie rolkę papieru toaletowego. Każda osoba odrywa kawałek papieru – tyle listków, na ile ma ochotę. Po zaopatrzeniu się w papier, uczestnicy dzielą się dowolnymi informacjami na swój temat, jednocześnie zwijając papier w rulon – mówią tak długo, jak długo trwa zwijanie papieru.
2. Koło fortuny
Nauczyciel rysuje na tablicy jedenaście kwadratów, wpisując w nie kolejno podawane przez uczniów litery, aż zostanie utworzone hasło: KOMUNIKACJA.
Następnie uczniowie w toku burzy mózgów dzielą się swoimi spostrzeżeniami na temat tego, jak rozumieją termin komunikacja.
Pytania pomocnicze:
- Czym jest komunikacja?
- Jakie są elementy komunikacji?
- Jaki jest cel komunikacji?
- Co jest potrzebne, żeby komunikacja była udana?
Nauczyciel zbiera pomysły uczniów i porządkuje zgromadzoną wiedzę za pomocą infografiki (załącznik 1).
3. Różne sposoby na komunikację
Uczniowie pracują w parach – jedna osoba losuje hasło (załącznik 2) i próbuje je przekazać drugiej na różne sposoby: ruchem, gestem, obrazem, mimiką, nie można jednak używać słów.
Po zakończonym ćwiczeniu uczniowie dzielą się swoimi spostrzeżeniami na temat tego, co pomaga, a co przeszkadza w komunikacji. Nauczyciel lub jeden z uczniów zbiera wypowiedzi, przedstawiając je na grafice (propozycja w załączniku nr 3) w formie mostów (czynników wspierających komunikację) lub kamieni (utrudnień w komunikacji).
Przykładowe propozycje:
| Mosty – pomaga w komunikacji: | Kamienie – przeszkadza w komunikacji: |
| – kontakt wzrokowy, – gesty, – mimika, – aktywne słuchanie – dopytywanie, zebranie dodatkowych informacji. | – brak zainteresowania, – niepełne, nieprecyzyjne informacje, – dystans fizyczny, zamknięta postawa, – skupienie nadawcy tylko na sobie – brak zainteresowania odbiorcą wypowiedzi. |
4. Przepis na komunikację
Na bazie poprzedniego ćwiczenia uczniowie zastanawiają się, jak powinien być skonstruowany skuteczny komunikat. Nauczyciel ponownie podsumowuje wypowiedzi podopiecznych i zestawia je z infografiką (załącznik 4).
Następnie uczniowie ćwiczą formułowanie komunikatów z wykorzystaniem zdobytej wiedzy w przykładowych sytuacjach (załącznik 5).
5. Zakończenie – zabawa z kłębkiem wełny
Uczniowie ponownie stają w kręgu. Podają między sobą kłębek wełny, rozwijając go i tworząc pajęczynę. Przy przekazaniu kłębka dzielą się informacją, którą uznali podczas zajęć za szczególnie przydatną lub interesującą.
Bibliografia:
- M. Rosenberg, Porozumienie bez przemocy. O języku życia, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 2016
- B. Solecka, Kształtowanie umiejętności interpersonalnych u uczniów Gimnazjum im. Odkrywców Polskiej Miedzi w Chociacnowie w ramach procesu wspomagania szkoły w rozwoju, zasoby Ośrodka Rozwoju Edukacji (https://www.ore.edu.pl/wp-content/plugins/download-attachments/includes/download.php?id=20206), Warszawa 2018
Pobierz scenariusz z załącznikami
Autor: Urszula Wesół – pedagog, pedagog specjalny
Szkoła Podstawowa – portal dla nauczycieli