Temat: Uczę się patrzeć z różnych perspektyw
Cele:
- rozwijanie umiejętności dokonywania własnych ocen z wykorzystaniem różnorodnych informacji i argumentów,
- ćwiczenie umiejętności przedstawiania własnego zdania,
- rozwijanie kreatywności.
Metody pracy:
- podające – rozmowa, objaśnienia,
- aktywizujące – burza mózgów, mapa myśli, scenki, sketchnoting, metoda łańcucha skojarzeń.
Formy pracy:
- praca z całą grupą,
- praca w małych zespołach,
- indywidualna.
Środki dydaktyczne:
- tablica, arkusze szarego papieru,
- flamastry i kolorowe pisaki,
- kartki z napisami dla uczniów (punkt 2b),
- kartki z szablonem laski dynamitu,
- skarpetka,
- kłębek włóczki.
Przygotowanie:
- uczniowie wraz z prowadzącym siedzą w kręgu.
Proponowany przebieg zajęć:
1. Część wstępna – ćwiczenie: Inaczej niż zwykle
Prowadzący wręcza wybranemu uczniowi skarpetkę, prosząc, aby spróbował wymyślić nietypowe zastosowanie dla tego przedmiotu. Skarpetka przekazywana jest kolejnym osobom, generującym dalsze pomysły.
2. Część główna: Rozwijamy krytyczne myślenie
a) Prowadzący zadaje uczniom pytanie, czy spotkali się kiedyś z pojęciem krytycznego myślenia. Uczniowie podają swoje pomysły, nauczyciel lub wybrany uczeń zapisuje je na tablicy lub arkuszu papieru. Prowadzący podsumowuje dyskusję, zwracając uwagę, że krytyczne myślenie polega między innymi na spostrzeganiu danego zagadnienia z różnych perspektyw. Dla lepszego zrozumienia tej cechy krytycznego myślenia, proponuje uczniom przeprowadzenie kolejnego ćwiczenia.
b) Ćwiczenie: Z różnych pespektyw
Każdy z uczniów otrzymuje kartkę z jednym z napisów: żuk, dzięcioł, biedronka, motyl, orzeł, skowronek, samolot, człowiek, grzyb. Zadaniem uczniów jest narysowanie na kartce drzewa widzianego z perspektywy wskazanej na kartce.
c) Dynamiczny osąd
Prowadzący zaznajamia uczniów z sylwetką Alfreda Nobla i historią wynalezienia przez niego dynamitu – może to zrobić korzystając z dostępnych zasobów YouTube, metodą mapy myśli lub notatki wizualnej. Następnie dzieli uczniów na zespoły, z których każdy ma za zadanie przedstawić skutki wynalezienia dynamitu z perspektywy:
- górników,
- inżynierów,
- naukowców,
- żołnierzy.
W podsumowaniu ćwiczenia każdy z uczniów zapisuje na kartce z szablonem laski dynamitu wybrany skutek jego wynalezienia; pomysły uczniów umieszczane są na tablicy z podziałem na skutki pozytywne i negatywne.
d) Zabawa: Co by było, gdyby?
Prowadzący zaprasza uczniów do zabawy w wymyślanie alternatywnych wersji wydarzeń i ich następstw, proponując zakończenie zdań, np.:
- co by było, gdyby Alfred Nobel żył sto lat później?
- co by było, gdyby Alfred Nobel nie założył swojej fundacji?
- co by było, gdyby Alfred Nobel urodził się w innym kraju?
- co by było, gdyby nie wybuchła I wojna światowa?
- co by było, gdyby państwa europejskie nie prowadziły ekspansji w Afryce?
- co by było, gdyby nie istniały granice pomiędzy państwami?
3. Część końcowa – zabawa: Łańcuch skojarzeń
Prowadzący zaprasza uczestników zajęć do zabawy w łańcuch skojarzeń: podaje kłębek wełny wybranej osobie, prosząc o podanie skojarzenia do słowa dynamit; kolejni uczniowie wraz z kłębkiem podają skojarzenia do wypowiadanych słów.
Bibliografia:
- https://zpe.gov.pl/a/rusz-glowa—tworcze-i-krytyczne-myslenie/DbyjWxMJP, dostęp z dnia 17.09.2023 r.
- G. Skirmuntt, Wykorzystanie narzędzi krytycznego myślenia w kształtowaniu kompetencji kluczowych i realizowaniu podstawy programowej, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa 2018
- https://www.polskieradio.pl/10/218/artykul/3048911,alfred-nobel-co-wiemy-o-slynnym-wynalazcy, dostęp z dnia 17.09.2018 r.
- http://zasobyip2.ore.edu.pl/uploads/publications/41a77e396a25f039485307aee64de3cb, dostęp z dnia 17.09.2023 r.
Scenariusz godziny wychowawczej – rozwijanie krytycznego myślenia opracowała: Urszula Wesół – pedagog, pedagog specjalny
Szkoła Podstawowa – portal dla nauczycieli