-0.9 C
Polska
wtorek, 19 marca, 2024
Strona głównaEdukacja wczesnoszkolnaEdukacja przyrodniczaKonspekt pozalekcyjnych zajęć nauki przyrody metodą eksperymentu

Konspekt pozalekcyjnych zajęć nauki przyrody metodą eksperymentu

Temat: Podwórkowe doświadczenia naukowe.

Czas trwania zajęć:

2 godziny lekcyjne.

Cele:
  • rozwijanie ciekawości poznawczej uczniów,
  • utrwalanie dotychczasowej wiedzy z zakresu nauk przyrodniczych,
  • rozwijanie umiejętności stosowania wiedzy teoretycznej w praktyce,
  • wprowadzenie pojęć – przewodnictwo cieplne, fermentacja,
  • rozwijanie umiejętności współpracy,
  • kształtowanie uważności,
  • zastosowanie w praktyce zasad bezpieczeństwa.
Metody:
  • podające – instruktaż,
  • poszukujące – zadaniowa, dyskusja,
  • waloryzacyjne – ekspresyjna,
  • operatywne – praktycznego działania.
Formy:
  • zbiorowa jednolita,
  • grupowa jednolita,
  • indywidualna jednolita.
Środki dydaktyczne:

do każdego doświadczenia zapisane w tabeli.

l.p.Nazwa ćwiczeniaPomocePrzebieg ćwiczeniaWytłumaczenie
1.PowitaniebrakZajęcia odbywają się na szkolnym boisku.
Prowadzący staje naprzeciwko uczniów, wita się z nimi
i przedstawia cele oraz przebieg zajęć.
—————————
2.Balon jak na drożdżach– ciepła woda,
– opakowanie suszonych drożdży aktywnych,
– łyżka stołowa,
– słoik,
– cukier,
– mała plastikowa butelka,
– balon.
– do naczynia z podziałką nalać 300 ml wody,
– dosypać opakowanie suszonych drożdży i 2 łyżki cukru,
– mieszać wodę, aż rozpuszczą się składniki,
– przelać roztwór do butelki,
– rozgrzać balon, ugniatając i rozciągając go dłońmi,
– nałożyć końcówkę balonu na szyjkę butelki, tak by nie wydostawało się z niej powietrze,
– postawić butelkę z balonem pionowo i odczekać minimum godzinę.
Drożdże potrzebują wody i cukru, by się rozwijać. Gdy już je otrzymają zaczynają fermentować
(oddychać). Jednym z produktów procesu fermentacji jest CO2. To właśnie on odpowiada za nadmuchanie balonu.
3.Bąbelkowa bomba– woda,
– linijka,
– nożyczki,
– miarka kuchenna,
– plastikowa torba strunowa,
– papierowy ręcznik,
– 2 duże łyżki sody oczyszczonej,
– ocet.
– nalać trochę wody do torebki i szczelnie ją zamknąć,
– obrócić do góry dnem i sprawdzić czy nie przecieka,
– przygotować kawałek papierowego ręcznika w kształcie kwadratu o boku 15 cm,
– usypać na jego środku górkę z dwóch dużych łyżek sody oczyszczonej i zawinąć ją w papierowy kwadrat,
– zmieszać ze sobą 300 ml octu i 150 ml ciepłej wody,
– wlać powstałą mieszankę do pustej plastikowej torebki,
– umieścić papierowy ręcznik z sodą oczyszczoną w torebce
i przytrzymać go w samym rogu torebki, tak aby nie dotykał wody, gdy zamknie się torebkę,
– położyć torebkę na chodniku i szybko odsunąć się od niej.
Ocet ma odczyn kwasowy, a soda oczyszczona zasadowy. Kwasy i zasady ulegają reakcjom chemicznym i tworzą rozmaite związki chemiczne. Najczęściej powstaje z nich woda i sól, ale czasami również i gaz. CO2, który powstał w tym doświadczeniu, nie mieści się w zamkniętej torebce i próbuje znaleźć ujście. Z powodu rosnącego ciśnienia torebka pęcznieje, aż nagle pęka i uwalnia CO2.
4.Cudaczna woda– plastikowa butelka,
– woda,
– pinezka.
– napełnić plastikową butelkę do pełna wodą,
– mocno ją zakręcić,
– nakłuć butelkę pinezką w kilku miejscach,
– powstanie kilka dziurek, ale nie będzie się z nich lać woda… na razie!
– odkręcić nakrętkę… i niespodzianka!
Woda nie przecieka przez dziurki, gdy butelka jest szczelnie zakręcona, ponieważ ciśnienie powietrza, które wywiera nacisk na ścianki butelki, jest większe niż siła grawitacji, która chce, by woda wyciekła i rozchlapała się po ziemi. Po odkręceniu nakrętki, do środka butelki dostaje się powietrze, które pomaga sile grawitacji i woda wylewa się przez dziurki w butelce.
5.Jaką pojemność mają twoje płuca?– dwulitrowa pusta, plastikowa butelka,
– średniej wielkości miska,
– duża miska,
– słomka z giętką szyjką,
– woda.
– napełnić butelkę do pełna wodą,
– zakręcić jak najmocniej nakrętkę,
– włożyć mniejszą miskę do większej,
– napełnić mniejszą miskę wodą do ¾ wysokości naczynia,
– przytrzymać butelkę nad miską,
– zanurzyć szyjkę butelki w wodzie z miski i odkręcić nakrętkę,
– wziąć głęboki oddech,
– umieścić końcówkę słomki w szyjce butelki i dmuchać ile sił
w płucach.
Podczas dmuchania przez słomkę, powietrze z płuc sprawia, że woda z butelki wydostaje się na zewnątrz. Objętość pustej przestrzeni w butelce jest równa pojemności płuc.
6.Bach na ziemię! A– styropianowy kubeczek,
– krzesło,
– stary długopis,
– małe plastikowe wiaderko.
– zrobić długopisem małą dziurkę u dołu ścianki styropianowego kubeczka,
– napełnić kubeczek wodą i obserwować jak woda z niego wycieka,
– zakryć dziurkę palcem i ponownie napełnić kubeczek,
– wejść na krzesło i upuścić kubeczek z wodą.
Siła grawitacji sprawia, że kubeczek i woda przyspieszają w tym samym tempie. Spadają one razem i woda pozostaje w kubeczku do momentu uderzenia o podłoże.
7.Bach na ziemię! B– małe plastikowe wiaderko.– napełnić wiaderko do połowy wodą,
– rozkołysać wiaderko w przód i w tył,
– zwiększać stopniowo łuk wychylenia wiaderka, uważając, by nie wylać wody,
– jeżeli uda się rozkołysać wiaderko na tyle mocno, że można je będzie unieść nad głowę, można spróbować wykonać nim pełen obrót.
Kiedy kołysze się wiaderkiem, oprócz siły grawitacji, na wodę działa siła odśrodkowa. Im szybciej kołysze się wiaderkiem, tym większa jest siła odśrodkowa. Jeśli będzie ona wystarczająco duża, woda pozostanie w wiaderku bez względu na siłę grawitacji.
8.Napęd odrzutowy– cienki sznurek (szpagat),
– pusty karton po mleku lub soku owocowym,
– lejek,
– stary długopis,
– nożyczki,
– woda.
– odkleić 2 górne rogi kartonu i zrobić w nich małe dziurki,
– zrobić długopisem dziurkę z przodu kartonu, u dołu po lewej stronie,
– podobną dziurkę wykonać po drugiej stronie kartonu,
– zatkać obie dziurki palcami,
– napełnić karton wodą,
– za pomocą sznurka unieść karton do góry i odkryć dziurki.
Siła wylewającej się wody z obu dziurek po przeciwnych stronach kartonu powoduje, że karton obraca się wokół osi sznurka. Siła grawitacji i woda służy do stworzenia napędu odrzutowego.
9.Balon
i płomień
– balony,
– świeczka t-light,
– zapałki,
– talerz,
– woda,
– okulary ochronne lub przeciwsłoneczne.
– nadmuchać balon i zawiązać go na supeł,
– zapalić świeczkę,
– założyć okulary!
– przytrzymać balon nad świeczką i obserwować co się stanie,
– wlać troszkę wody do drugiego balonu, nadmuchać go
i zawiązać,
– przytrzymać nad płomieniem świecy część balonu, gdzie znajduje się woda, – po kilku sekundach zabrać balon znad świeczki i przyjrzeć mu się.
Tajemnicą doświadczenia jest zjawisko przewodnictwa, czyli przenoszenia energii cieplnej. Gdy w balonie jest tylko powietrze, płomień świeczki topi powierzchnię balonu i ten pęka! Dzieje się tak, ponieważ ciepło skupia się tuż nad świeczką. Woda przewodzi ciepło sprawniej niż powietrze, więc może wchłonąć część energii cieplnej i uchronić balon przed pęknięciem.
10.Wulkan
z miętówek
– 2 torebki galaretki truskawkowej,
– opakowanie miętówek,
– gorąca woda,
– miska,
– mała szklanka,
– puszka dietetycznej coli,
– talerz,
– taca.
Nauczyciel przed zajęciami przygotowuje galaretowy wulkan
– ustawia talerz z galaretką na tacy,
– wlewa napój gazowany do otworu w galaretce,
– wrzuca do otworu 6 miętówek i jak najszybciej odsuwa się od talerza.
Napoje gazowane zawierają CO2, którym zostały nasycone pod ciśnieniem. Gdy do takiego napoju wrzuci się miętówkę, bąbelki CO2 zgromadzą się w dziurkach na powierzchni dropsa i zaczną się powiększać. Po chwili napój ulegnie wybuchowej reakcji.
11.Podsumowanie– nóż,
– talerzyki,
– łyżeczki.
Nauczyciel omawia zajęcia. Uczniowie podsumowują swoją pracę oraz wybierają jedno doświadczenie, które było dla nich najciekawsze lub najbardziej zaskakujące. Na koniec zajęć uczniowie częstują się przygotowaną przez nauczyciela galaretką.—————————

Nauczyciel w trakcie zajęć może zmieniać kolejność doświadczeń lub zrezygnować z przeprowadzenia części z nich, w zależności od tempa pracy grupy.

Literatura:

„Niesamowite eksperymenty”, wydawnictwo „Jedność”, Kielce 2013.

„Zdumiewające eksperymenty”, wydawnictwo „Jedność”, Kielce 2014.

Autor: Anna Styrcz-Jędrzejek – Czytelniczka Portalu

PODOBNE ARTYKUŁY