2.1 C
Polska
piątek, 6 grudnia, 2024
Strona głównaCzytelniaZabawy w wodzie - profilaktyka, terapia i wspaniała przygoda

Zabawy w wodzie – profilaktyka, terapia i wspaniała przygoda

„W rękach dob­re­go le­karza i wo­da sta­je się lekarstwem”
Mikołaj Gogol

Woda jest dla człowieka pierwszym, naturalnym środowiskiem. Styka się z nim już od momentu poczęcia – w brzuchu matki. Tam czuje się bezpiecznie i uczy wykonywania pierwszych czynności. Niemowlak, aż do około siódmego miesiąca życia, wciąż posiada odruchy życia płodowego, w tym te związane z przystosowaniem do przebywania w wodnym środowisku. Dzięki temu kontakt z wodą jest dla niego naturalny i przyjemny – nie boi się wody, a przy zanurzaniu nie otwiera instynktownie ust. Warto więc wykorzystać tę umiejętność do rozpoczęcia przez dziecko przygody z wodą, która może trwać przez całe jego życie.

Zajęcia w wodzie to znakomita zabawa dla dzieci i niemowląt, a zarazem jeden z najzdrowszych rodzajów aktywności fizycznej. Pływanie pobudza bowiem rozwój zarówno fizyczny, jak i psychiczny. Jest także wspaniałym sposobem na zacieśnianie więzi rodzica z maluchem. Stymuluje wszystkie zmysły i wzmaga czujność, dzięki czemu dziecko nabywa zdolności adaptacyjne ułatwiające mu dostosowanie do zmieniających się warunków.

Zaleca się rozpoczęcie nauki pływania już w trzecim miesiącu życia niemowlaka. Na początek warto zacząć oswajanie malca z wodą w kolorowym brodziku lub w innym modelu małych basenów dmuchanych – swoją bajkową grafiką dodatkowo przyciągających uwagę dziecka.

Zalety wczesnego kontaktu dziecka z wodą

  • Poprawia zmysł równowagi – woda oddziałuje na malucha, faluje, rozpryskuje się. Dziecko przeciwdziałając zmianom pozycji, ćwiczy równowagę.
  • Stymuluje rozwój ruchowy i poprawia koordynację ruchową – dzieci, które przebywały aktywnie w wodzie, mogą zwiększyć swój repertuar ruchów oraz ich koordynację. Pływanie to najlepsza gimnastyka dla mięśni i stawów, co dla dopiero rozwijającego się malucha, jest bardzo ważne.
  • Zacieśnia więź między dzieckiem i rodzicem – rodzic przebywa cały czas blisko swojego malucha, najczęściej utrzymując z nim także kontakt wzrokowy. Taka bliskość sprawia, że więź z dzieckiem staje się mocniejsza.
  • Rozwija osobowość – zajęcia prowadzone w większych grupach stwarzają dziecku szansę na kontakt z rówieśnikami, co wpływa pozytywnie na jego rozwój psychiczny, poprawia zdolności komunikacyjne oraz uczy samodzielności.
  • Sprzyja budowaniu wewnętrznej pewności siebie – pływanie i kontakt z wodą ma bardzo korzystny wpływ na psychikę dziecka – przede wszystkim uczy je ciekawości świata i pomaga zaspokoić głód nowych wrażeń.
  • Zapobiega chorobom kręgosłupa – tę najważniejszą „oś” ciała warto zacząć wzmacniać jak najwcześniej.
  • Wspomaga odporność – jak pokazały badania, dzieci pływające chorują rzadziej od swoich rówieśników.
  • Stanowi doskonałą zabawę – bez dwóch zdań, pływanie to świetna rozrywka nie tylko dla dziecka, ale również dla rodzica.

Rehabilitacja w wodzie

Pływanie stanowi jedną z lepszych form rehabilitacji dla osób z niepełnosprawnością. Skutecznie wspiera rozwój dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym, zespołem Downa, wadami genetycznymi, osłabieniem mięśni, z autyzmem, zaburzeniami emocjonalnymi, nadpobudliwością psychoruchową. Pozytywne oddziaływanie zajęć na pływalni wzmacnia obcowanie z innymi dziećmi, budowanie wzajemnego zaufania, przyjazna atmosfera, jak również fakt, że w wodzie mięśnie łatwiej reagują i rozluźniają się. 

W otoczeniu delikatnie chlupoczącej wody dzieciom łatwiej jest rozpocząć integrację sensoryczną, ponieważ są bardziej zrelaksowane. Ciepła woda z reguły relaksuje, chłodniejsza zaś pobudza. Unoszenie się na wodzie daje poczucie lekkiego i nieskrępowanego ruchu. Natomiast pływanie pod prąd dostarcza cudownych bodźców sensorycznych.

Woda znakomicie ułatwia różne rodzaje ćwiczeń: od siłowych, wytrzymałościowych, przez rozciągające, normalizujące napięcie mięśni, koordynacyjne, aż po oddechowe i relaksacyjne, pozwala doskonalić koordynację ruchową i reakcje równowagi w bezpieczny sposób. Zajęcia w wodzie stanowią doskonałe uzupełnienie podstawowych terapii, a w niektórych przypadkach mogą być jedyną możliwą formą aktywności fizycznej.

Rehabilitacja w wodzie bardzo często przestaje być terapią, a staje się fajną zabawą. Wykorzystując więc środowisko wodne, można korygować postawę ciała, stymulować prawidłową siłę mięśni i ich napięcie, poprawiać ogólną wydolność organizmu przez poprawę parametrów krążeniowo-oddechowych.

Pobyt na basenie nie musi ograniczać się tylko do powtarzalnych ćwiczeń, czy nauki i doskonalenia pływania, gdyż na dłuższą metę może stać się dla dziecka nudny. Zapobiegając rutynie wykorzystujmy na pływalni różnorodne gry i zabawy, które uatrakcyjnią czas, pozwolą lepiej oswoić się z wodą oraz wspomogą naukę pływania. Zachętą do odwiedzania basenu może stać się dla dziecka kolorowy strój kąpielowy, ciekawy ręcznik, przyciągające uwagę akcesoria do pływania.

Zabawy w wodzie dla młodszych dzieci

Pierwsze koty za płoty

To zabawa dla najmłodszych. Dziecko tulone w ramionach w bezpiecznej pozycji obserwuje to, co dzieje się dookoła niego. Podtrzymując je pod pupą jedną ręką, a drugą kontrolując tułów i główkę, aby się nie zachłysnęło, powolutku zanurzamy się z dzieckiem w wodzie. Kiedy już na dobre maluch oswoi się z wodą, można spróbować zabawy. Rodzic przytrzymując dziecko kładzie je na powierzchni wody tak, aby brzuszek i głowa były nad wodą. W tej zabawie trzymając dziecko pod boczki i obracając się wokół własnej osi, maluch będzie odczuwać całym ciałem przepływ wody. Zupełnie tak, jakby sam pływał.

Skaczące piłeczki

Do zabawy potrzebne są kolorowe plastikowe piłeczki. Kiedy przytrzyma się chwilę piłeczkę pod wodą i nagle puści, piłeczka pod wpływem ciśnienia wyskoczy z wody znienacka rozbryzgując przy tym fontannę. Maluchy uwielbiają piłeczki zwłaszcza, gdy nagle pojawiają się i znikają. Dzieci próbują je łapać, świetnie się przy tym bawiąc. Najważniejsze, żeby wszystkie zabawy wykonywać spokojnie, ostrożnie i cierpliwie, dając dziecku poczucie bezpieczeństwa i radość.

Aqua Mundial

Rodzice razem z dzieckiem lub grupą dzieci strzelają gole do bramki z np. koła ratunkowego lub piankowego makaronu. Na płytszej wodzie, w brodziku, można strzelać i kopać piłki nogami. Na głębszej, rzucać do pływającego celu i zdobywać gole lub odbijać piłkę między sobą tak, żeby ta nie spadła do wody. Starsze dzieci już dobrze oswojone z wodą, próbują samodzielnie pływać. Choć są to raczej próby, to każdy nawet najmniejszy ruch w wodzie wpływa na poprawę pracy i rozwój wszystkich grup mięśniowych.

Ślizgiem do mety

Ślizgi przodem to lubiana i popularna  zabawa. Dziecko po odbiciu od brzegu basenu, jak najszybciej „ślizgiem” trzymając oburącz przed sobą deskę, płynie w kierunku rodzica lub miejsca wyznaczonego na metę.

Poszukiwacz

Dziecko zamyka oczy, a rodzic w tym czasie wrzuca do wody niepływające przedmioty: kolorowe koła, krążki itp. Ustala z dzieckiem liczbę zanurzonych zabawek i czas, w którym musi je znaleźć pod wodą. Poszukiwacz ma za zadanie odnaleźć wszystkie, jak najszybciej nurkując po nie. Taki wysiłek fizyczny wzmocni płuca i mięsień sercowy a tym samym wytrzymałość, szybkość, siłę i kondycję.

Zabawy w wodzie dla grupy

Koło młyńskie

Liczba uczestników: dowolna
Przybory: sznurek z przymocowanym na końcu ringo

Przebieg zabawy: uczestnicy ustawiają się w kole w wodzie do pasa. Jeden z uczestników zabawy jest „młynarzem”, staje w środku koła i rozkręca „koło młyńskie”. Aby uchronić się przed „kołem młyńskim”, pozostali uczestnicy zabawy muszą schować się pod wodę. Uczestnik dotknięty „kołem młyńskim” zamienia się miejscami z „młynarzem”. Wygrywają uczestnicy, którzy nie zostali trafieni przez „koło młyńskie”.

Piraci i żeglarze

Liczba uczestników: dowolna
Przybory: piłka

Przebieg gry: uczestnicy zostają podzieleni na dwa zespoły. Jeden zespól tworzy koło: „piraci” i otrzymuje piłkę, drugi zespół to „żeglarze”, którzy ustawiają się wewnątrz tego koła. Na sygnał prowadzącego „piraci” starają się zatopić „żeglarzy” poprzez trafienie ich piłką. „Żeglarze”, aby uchronić się przed zatopieniem, chowają się pod wodę lub starają się przechwycić piłkę. W momencie, gdy zespół przechwyci piłkę, następuje zamiana ról. Wygrywa zespół, który odnotował więcej trafień.

Rekin i sardynki

Liczba uczestników: dowolna
Przybory: zbędne

Przebieg gry: wszyscy uczestnicy zabawy – „sardynki” – ustawiają się w szeregu. Wyznaczony przez prowadzącego, jeden uczestnik z grupy jest „rekinem” i zajmuje miejsce w odległości określonej przez prowadzącego za „sardynkami”. Na sygnał prowadzącego „rekin” goni „sardynki”. Złapane „sardynki” stają się „rekinami”. Wygrywa „sardynka”, która wytrwała do końca.

Berek z deską

Trzy osoby posiadające deskę to tzw. berki. Ich zadaniem jest złapanie pozostałych uczestników zabawy. Dotknięcie deską przez berka oznacza przekazanie jej złapanej osobie. Następuje zmiana berka.

Zwiadowcy

Uczestnicy zabawy zamieniają się w zwiadowców. Tutaj przydałaby się jakaś ciekawa historia opowiedziana przez prowadzącego. Wszyscy uczestnicy zabawy poruszają się w różnych kierunkach, wykonując ruchy bardzo cicho.

Maszeruję, jak …

Uczestnicy maszerują w różnych kierunkach i naśladują prowadzącego, który wydaje różne komendy, np. baletnica, ptak, kierowca, czapla, słoń, piłkarz, bocian, żaba, siedmiomilowe buty. Wszystkie osoby wykonują odpowiednie ruchy w wodzie.

Spłoszone mewy

Wszystkie osoby biorące udział w zabawie poruszają się w różnych kierunkach. Na hasło lub sygnał prowadzącego, uczestnicy muszą jak najszybciej dotrzeć do wyznaczonego miejsca. 

Można zrobić dodatkowe warianty, np. kto ostatni dobiegnie – robi dodatkowe zadanie (np. kilka podskoków), albo kto dobiegnie ostatni – odpada z zabawy i dopinguje resztę uczestników.

Zabawy w wodzie to również masaże, natryski, okłady, aromatyczne kąpiele, pływanie na materacu, czy zjeżdżanie ze zjeżdżalni. Z dobrodziejstw wody możemy korzystać przez cały rok, czy to na basenie krytym, czy na innych odkrytych zbiornikach wodnych. Ważne, aby był to pobyt bezpieczny, pod kontrolą rodzica, instruktora, czy ratownika.

Aktywność ruchowa w wodzie ma zbawienny wpływ na ludzkie zdrowie niezależnie od wieku. To również sposób na nudę i relaks. Wdrażajmy więc do takiej formy spędzania czasu wszystkie dzieci, a szczególnie te z ograniczeniami ruchowymi, zagrożone otyłością, z różnego rodzaju niepełnosprawnościami. Zachęcajmy do kontaktu z wodą, a wspólne wyjścia na basen uczyńmy przyjemnością integrującą całą rodzinę.

Autor: Dorota Majcher

PODOBNE ARTYKUŁY