18 stycznia, w dniu urodzin Alana Alexandra Milne’a (1882–1956), obchodzone jest międzynarodowe święto jednej z najpopularniejszych postaci literatury dziecięcej – Dzień Kubusia Puchatka. Miś wymyślony przez angielskiego pisarza zdobył serca pokoleń czytelników nie tylko swoją prostotą, serdecznością i rozczulającą niezdarnością, lecz także niezwykłą mądrością wypływającą z codziennych przygód i doświadczeń. Pomysł na stworzenie tak niejednoznacznego bohatera przyszedł do Milne’a wraz objęciem nowej życiowej roli – wtedy, kiedy stał się ojcem.
W 1920 r. na świat przyszedł jedyny potomek A.A. Milne’a i Dorothy „Daphne” De Selincourt – Christopher Robin. Na pierwsze urodziny w 1921 r. ojciec podarował synowi pluszowego misia, który został później nazwany Kubusiem Puchatkiem – to właśnie on stanowił bezpośrednią inspirację do stworzenia opowieści osadzonych w Stumilowym Lesie. Pierwowzorami pozostałych bohaterów (m.in. Prosiaczka, Tygryska i Kłapouchego) były natomiast inne zabawki chłopca, odzwierciedlonego z kolei w postaci książkowego Krzysia.
Powiązana z tworzeniem krótkich historii obserwacja dziecka podczas zabawy miała dla Milne’a wymiar terapeutyczny – stała się formą powrotu do beztroskiego świata, wolnego od wojennych traum.
Powieść pt. „Kubuś Puchatek” (ang. „Winnie the Pooh”) została wydana w 1926 r. w Londynie i natychmiast przyniosła pisarzowi międzynarodową sławę. Dwa lata później ukazała się jej kontynuacja – „Chatka Puchatka”, która utrwaliła pozycję Milne’a wśród klasyków literatury dziecięcej. Kultowy wygląd poszczególnych postaci zapewniły natomiast towarzyszące tekstowi ilustracje Ernesta H. Sheparda.
Opowieści o Misiu Puchatku, przetłumaczone na dziesiątki języków i sprzedane w milionach egzemplarzy, znajdują się obecnie także na liście lektur uzupełniających dla klas IV–VI szkoły podstawowej (zob. https://www.gov.pl/web/edukacja/zmiany-w-kanonie-lektur–rozporzadzenie-podpisane). Warto więc zwrócić uwagę uczniów na tę pozycję w ramach obchodów zbliżającego się Dnia Kubusia Puchatka, który stanowi jednocześnie świetną okazję do wzmacniania szkolnych relacji i nauki poprzez zabawę.
Dzień Kubusia Puchatka – zbiór pomysłów na szkolne obchody tego święta
- Poranek z Kubusiem Puchatkiem – w ramach pierwszej godziny lekcyjnej (na korytarzu lub w klasach) uczniowie wraz z nauczycielami biorą udział w czytaniu, słuchaniu i oglądaniu fragmentów „Kubusia Puchatka”, między którymi mają miejsce krótkie refleksje i dyskusje na temat życiowych wartości, ulubionych bohaterów itp. Kluczowe są:
- wcześniejsze przygotowanie do czytania wybranych uczniów i nauczycieli;
- dobór różnorodnych środków przekazu (tradycyjna książka, słuchowisko, elementy audiowizualne);
- przerywanie fragmentów w najciekawszych lub kulminacyjnych momentach.
- Ubiór inspirowany postaciami z „Kubusia Puchatka” – każda klasa wybiera wcześniej jedną z postaci ze Stumilowego Lasu, która będzie inspiracją do przygotowania odpowiedniego ubioru 18 stycznia (inspiracja może obejmować np. elementy kolorystyczne). Najciekawszy pomysł klasowy (zaprezentowany w ramach „parady bohaterów”) powinien zostać nagrodzony drobnymi upominkami (słoiczkami miodu lub tematycznymi zakładkami do książek – można je przygotować samodzielnie, np. w serwisie Canva).
- Szkolny konkurs wiedzy o „Kubusiu Puchatku” w formie teleturnieju „Jeden z dziesięciu” – chętni uczniowie biorą udział w konkursie wiedzy o lekturze, który przybiera formę znanego teleturnieju pt. „Jeden z dziesięciu”. Pytania powinny nawiązywać do różnych zagadnień, takich jak treść, historia powstania utworu, dane biograficzne autora itp. Zmagania wybranych podopiecznych mogą obserwować inni, np. podczas specjalnie zwołanego apelu. Osoba, która poradzi sobie najlepiej (poprawnie odpowie na najwięcej pytań), zostaje nagrodzona. Uwaga! W razie zbyt dużej liczby zainteresowanych należy przeprowadzić eliminacje w formie pytań wstępnych.
- Klasowe warsztaty literackie pt. „Nowa przygoda Kubusia Puchatka” – nauczyciel zachęca uczniów do pracy grupowej, polegającej na wymyśleniu i zapisaniu przygód, jakie mogłyby spotkać Puchatka i jego przyjaciół. Krótkie opowiadania zostają później odczytane przez przedstawicieli zespołów przed całą klasą (na końcu lekcji lub na początku kolejnej – w zależności od wspólnej decyzji, jak długo powinna trwać praca nad tekstem). Podczas tworzenia treści przez podopiecznych pedagog udziela uwag warsztatowych i nadzoruje działania grup.
- „Mądrości postaci ze Stumilowego Lasu” – nauczyciel przygotowuje karteczki z cytatami postaci ze Stumilowego Lasu, które będą losować wszyscy uczniowie w danej klasie. Następnie przewidziane są zapisane poniżej działania:
- każdy podopieczny odczytuje swój fragment na forum klasy i krótko go komentuje (udziela informacji, jakie emocje wywołują w nim dane słowa, jak je rozumie, czy mogą być one pomocne w jakiejś trudnej życiowej sytuacji itp.);
- uczniowie odnoszą się do cytatów koleżanek i kolegów w formie dyskusji moderowanej przez nauczyciela; klasowy wybór 10 najbardziej wartościowych fragmentów dokonany drogą głosowania zostaje utrwalony na specjalnie przygotowanej tablicy poprzez przywieszenie konkretnych karteczek.
- Bezpłatne materiały edukacyjne na temat „Kubusia Puchatka” – na stronie Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej im. Hugona Kołłątaja w Krakowie zostały zebrane dostępne w Internecie inspiracje, scenariusze, quizy i materiały audiowizualne, które mogą urozmaicić Dzień Kubusia Puchatka w szkole podstawowej. Znajdują się one pod tym linkiem: https://www.pbw.edu.pl/inspiracje-edukacyjne/2380-dzien-kubusia-puchatka-materialy-2024.
Bibliografia i netografia:
https://ciekawostkihistoryczne.pl/2022/09/24/a-a-milne-autor-kubusia-puchatka/, dostęp: grudzień 2024.
https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3941532, dostęp: grudzień 2024.
https://www.gov.pl/web/edukacja/zmiany-w-kanonie-lektur–rozporzadzenie-podpisane, dostęp: grudzień 2024.
https://www.pbw.edu.pl/inspiracje-edukacyjne/2380-dzien-kubusia-puchatka-materialy-2024, dostęp: grudzień 2024.
Thwaite A., A.A. Milne. Jego życie, t. 1–3, przekł. M. Glasenapp, Warszawa 2009 (Fortuna i Fatum).
Autorka: Joanna Pałka
Szkoła Podstawowa – portal dla nauczycieli