7.9 C
Polska
piątek, 29 marca, 2024
Strona głównaEdukacja wczesnoszkolnaTerapia ręki - program własny dla dzieci w wieku wczesnoszkolnym

Terapia ręki – program własny dla dzieci w wieku wczesnoszkolnym

„Od zabawy do precyzji”

Wstęp

Terapia ręki odgrywa istotną rolę w kontekście wspierania dziecka w rozwoju. Obserwacje wszelkich nieprawidłowości na wczesnym etapie dają szansę na możliwość zapobiegania głębszym zaburzeniom i utrwalaniu złych nawyków.

Ręce już od początku życia dziecka pełnią ogromną rolę w procesie poznawczym, dzięki nim na wczesnym etapie życia dziecko dotyka, manipuluje, chwyta, co prowadzi do zdobywania wiedzy o otaczającym świecie. Pozbawione tej możliwości nie mają szans na prawidłowy rozwój.

Podobnie ręce pełnią olbrzymią rolę w samoobsłudze, która daje możliwość bycia samodzielnym i niezależnym od innych osób. Jednocześnie wykonywanie czynności samoobsługowych wpływa na rozwój motoryki małej, co ma bezpośrednie przełożenie na opanowywanie umiejętności szkolnych, szczególnie w zakresie techniki pisania. 

Ręka jest wyspecjalizowanym narządem odpowiedzialnym za większość funkcji, co oznacza, że jej sprawność decyduje o poziomie funkcjonowania każdego człowieka. To dzięki korze mózgowej i niezwykle skomplikowanemu mechanizmowi nerwowemu, możliwe jest zapoczątkowanie ruchu, kontrola jego trwałości, koordynacja i możliwość płynnego zakończenia ruchu.

Zatem terapia ręki jest istotna z uwagi na funkcjonowanie dziecka zarówno w sferze poznawczej, jak również emocjonalno-społecznej.

I Informacje o programie

Program „Od zabawy do precyzji” został przygotowany z myślą o dzieciach w wieku wczesnoszkolnym, które przejawiają trudności w czynnościach samoobsługowych, mają obniżone lub podwyższone napięcia w obrębie kończyn górnych, posiadają trudności z koordynacją obu rąk, niechętnie podejmują czynności grafomotoryczne, posiadają zalecenia do ćwiczeń manualnych, grafomotorycznych czy też terapii pedagogicznej z elementami terapii ręki.

Program realizowany będzie w wymiarze 45 minut raz w tygodniu.

II Cele programu

Głównym celem programu jest osiągnięcie sprawności manualnej i grafomotorycznej oraz poprawa w zakresie techniki pisania, oczywiście na miarę możliwości każdego dziecka.

Cele szczegółowe:

  • rozwijanie sprawności ruchowej
  • przekraczanie linii środka
  • usprawnianie precyzyjnych ruchów dłoni i palców
  • dostarczanie wrażeń dotykowych
  • praca nad koordynacją pomiędzy dłońmi
  • usprawnianie koncentracji uwagi
  • doskonalenie w zakresie technik szkolnych: pisanie, wycinanie
  • wspomaganie utrzymania prawidłowej postawy
  • poprawa koordynacji wzrokowo-ruchowej
  • budowanie poczucia pewności siebie

Program obejmuje ćwiczenia:

  • rozmachowe
  • manualne
  • precyzyjnych ruchów rąk
  • relaksacyjne

III Realizacja treści programowych

Lp.Treści programoweTermin realizacjiSposoby realizacji
1.Zapoznanie uczniów z celami programu i zadaniami przyjętymi do realizacjiwrzesieńzajęcia organizacyjne
2.Doskonalenie ogólnej sprawności ruchowejwrzesień/ październik– ćwiczenia równoważne (np. gra w klasy, stanie na jednej nodze)
– pływanie na sucho
– gimnastyka
– chód ze zmianą kierunku
– ćwiczenia wzmacniające mięśnie posturalne
– ćwiczenia wzmacniające mięśnie obręczy barkowej
– trening naprzemiennych ruchów ciała i przekraczanie osi ciała
3. Rozwijanie zręcznościlistopad– zabawy piłkami, balonikami, kulkami ugniecionymi z gazet, obręczami
– rzucanie do celu
– zabawy z woreczkami wypełnionymi ryżem
– ćwiczenia koordynacji (skakanie na skakance, guma do skakania, piłka na sznurku itp.)
4.Usprawnianie ruchów rąkgrudzień/ styczeńćwiczenia plastyczne z wykorzystaniem różnych technik
5.Usprawnianie nadgarstka oraz ruchomości wszystkich stawów palców, wzmacnianie mięśni palców i dłoniluty– przekładanie drobnych przedmiotów z ręki do ręki
– nawlekanie koralików
– nawijanie sznurka na przedmiotach
– zakręcanie i odkręcanie nakrętek na butelkach
– ugniatanie papierowych kul z gazet
– zwijanie kuleczek z bibuły
– lepienie z plasteliny
– zabawy paluszkowe
6.Wytwarzanie chwytu pęsetkowegomarzecćwiczenia manualne
– zbieranie dwoma palcami ziarenek ryżu
– zbieranie ziarenek pęsetą
– zabawy spinaczami do bielizny
7. Rozwijanie płynnych ruchów pisarskichkwiecieńkreślenie, obrysowywanie, uzupełnianie elementów obrazka, ćwiczenia stolikowe
8.Opanowanie prawidłowego chwytu pisarskiegomaj/czerwiecstosowanie nasadek, ćwiczenia graficzne, kreślenie w poziomie i w pionie
9. Relaksacja rąk i kontrolowanie siły nacisku w trakcie pisaniamaj/czerwiecćwiczenia relaksacyjne, ćwiczenia graficzne z wykorzystaniem różnych narzędzi wymuszających odpowiednią siłę nacisku,
– strzepywanie wody z rąk, pryskanie wodą palcami
– podnoszenie rąk i luźne opuszczanie wraz ze skłonem głowy i tułowia

Tematy będą modyfikowane w razie potrzeb.

IV Przewidywane efekty:

  • poprawa ogólnej sprawności ruchowej
  • usprawnienie nadgarstka oraz ruchomości wszystkich stawów palców, wzmacnianie mięśni palców i dłoni
  • poprawa w zakresie koordynacji i współdziałania rąk
  • utrwalenie prawidłowego chwytu narzędzia pisarskiego
  • wzrost poziomu umiejętności szkolnych oraz motywacji do nauki
  • poprawa w zakresie czytelności i poziomu graficznego pisma

V Formy, metody, środki

Metody:

  • gry i zabawy terapeutyczne z zakresu terapii ręki
  • gry i zabawy ruchowe
  • elementy metody Denisona
  • aktywizujące

Formy:

  • indywidualna
  • grupowa

Środki dydaktyczne:

  • materiały biurowe i papiernicze, plastyczne
  • przybory do ćwiczeń gimnastycznych (materace, piłki, woreczki, skakanki, hula-hop, drabinki itp.)
  • gry terapeutyczne i edukacyjne

VI Ewaluacja

Ćwiczenia terapeutyczne będą dostosowywane do potrzeb i możliwości oraz zainteresowań uczniów. Podstawą do oceny programu będą wypowiedzi uczniów po skończonych zajęciach oraz całościowa ankieta ewaluacyjna dla rodziców i uczniów. Opinie te będą wskazówką dla terapeuty do ewentualnej modyfikacji programu.

VII Bibliografia

  1. K. Piotrowska-Madej, A. Żychowicz „Smart Hand model – diagnoza i terapia reki u dzieci”, Harmonia 2017
  2. W. Bartkiewicz, A. Giczewska „Terapia reki”, Acentrum Szkolenia 2014
  3. G. Dolya, J. Holder „Gimnastyka paluszkowa”, Educola 2011
  4. C.S. Kranowitz „Nie-zgrane dziecko w świecie gier i zabaw”, Harmonia 2012
  5. I. Mańkowska, M. Rożyńska „Warsztat specjalisty terapii pedagogicznej”, Operon 2012
  6. E. Dzionek, M. Gmosińska, A. Kościelniak, M. Szwajkajzer „Kinezjologia edukacyjna”, Impuls 2012
  7. K. Sąsiadek „Zabawy paluszkowe”, Media Rodzina 2005
  8. G. Dobińska, A. Cieślikowska-Ryczko „Techniki i metody relaksacyjne w wychowaniu, edukacji i terapii. Scenariusze pracy z dziećmi i młodzieżą”, wyd. Uniwersytetu Łódzkiego 2019

Autor: Katarzyna Kazubek – terapeuta pedagogiczny – Czytelniczka Portalu

PODOBNE ARTYKUŁY