Temat: Święta na świecie
Cele:
- poszerzenie wiedzy na temat różnych krajów, kultur i zwyczajów,
- kształtowanie postawy otwartości i szacunku wobec wszystkich ludzi, pochodzących z różnych kręgów kulturowych.
Metody pracy:
- słowne – rozmowa, praca z tekstem,
- aktywizujące – elementy metody projektu, metody ekspresji słownej, plastycznej,
- elementy dramy.
Formy pracy:
- praca z całą grupą,
- praca w małych zespołach,
- indywidualna.
Środki dydaktyczne:
- nagranie piosenki i teledysku „Każdy ma swoje Święta”, wyk. Czesław Mozil, Julia Siechowicz, Matheo oraz sprzęt do jego odtworzenia,
- makieta termometru, np. narysowana na kartonie,
- klamerki oznaczone imionami uczniów,
- teksty na temat świąt (dotyczy punktu: Święta na różne sposoby),
- mapa świata,
- obrazki przedstawiające święta na świecie (załącznik),
- arkusz szarego papieru,
- papierowe szablony bombek,
- markery, pisaki, masa mocująca.
Proponowany przebieg zajęć:
1. Część wstępna: Termometr uczuć
Każdy z uczestników oznacza swoje samopoczucie, przypinając klamerkę ze swoim imieniem na makiecie termometru wg skali: 0 – czuję się źle do 10 – czuję się doskonale. Uczniowie, jeśli chcą, mogą wskazać przyczynę swojego samopoczucia oraz wspólnie poszukać sposobów na to, jak można poczuć się lepiej.
2. Część główna: Porozmawiajmy o świętach na świecie
- Prowadzący odtwarza nagranie utworu „Każdy ma swoje Święta”. Wspólnie z uczniami omawia jego treść – przykładowe pytania:
– Jak według artystów może wyglądać świętowanie?
– Jakie przykłady różnic w świętowaniu podają artyści?
– Co nam daje świętowanie?
– Jakie przesłanie płynie z piosenki? Co dla ciebie jest ważne w tym utworze?
- Święta na różne sposoby
Prowadzący dzieli uczniów na trzy zespoły. Każdy z nich otrzymuje krótki tekst opowiadający o obchodach świąt, które zostały wymienione w tekście piosenki:
Aszura – to święto obchodzone przez muzułmanów, a więc najbardziej popularne na Bliskim Wschodzie czy w Indiach. W zależności od odłamu religii muzułmańskiej, Aszura upamiętnia ważne wydarzenia z Biblii, w tym opuszczenie Egiptu przez Izraelitów lub śmierć Husajna Ibn Aliego, ważnej postaci dla religii muzułmańskiej, wnuka Mahometa, uznawanego za ojca tej religii. Najważniejsze elementy obchodów tego święta to czytanie fragmentów pisma świętego, zgromadzenia rodzinne i publiczne, procesje i przedstawienia.
Rosz-ha-Szana – to święto ważne dla wyznawców judaizmu. Obchodzone jest dla upamiętnienia stworzenia świata, a jednocześnie dla przypomnienia o związanym z jego końcem sądem bożym, w który wierzą wyznawcy judaizmu. Charakterystycznym elementem obchodów tego święta, oprócz rozbudowanych modlitw, są dźwięki trąb. W tym dniu ważna jest również uczta, w trakcie której bliscy zajadają się przysmakami (ryby, owoce, słodkości) i składają sobie życzenia.
Boże Narodzenie – to święto ważne dla wszystkich chrześcijan, obchodzone na całym świecie dla upamiętnienia narodzin najważniejszej dla tej religii osoby – Jezusa Chrystusa. Z tej okazji wierni uczestniczą w specjalnym nabożeństwie zwanym pasterką, oglądają szopki i iluminacje przedstawiające fakty towarzyszące narodzinom Chrystusa, gromadzą się na wspólnej kolacji, obdarowują bliskich życzeniami i prezentami, przygotowują świąteczne przysmaki i dekoracje, w tym bożonarodzeniowe drzewko ozdobione bombkami i światełkami.
Źródło: opracowanie własne
Każdy zespół zapoznaje się ze zwyczajami towarzyszącymi poszczególnym świętom i przedstawia je pozostałym uczniom. W tym celu może zorganizować mini scenkę, przedstawiającą świętowanie w różnych kulturach.
- Świat pełen świąt
Prowadzący prezentuje uczniom obrazki związane ze świętami z różnych zakątków świata. Uczniowie – w miarę potrzeby ze wsparciem nauczyciela – wybierają obrazek, określają, jakie święto symbolizuje i z czym ono się wiąże, a następnie umieszczają go w odpowiednim miejscu na mapie świata.
Przykładowy zestaw obrazków:
Indyk – Święto Dziękczynienia (USA)
Szkielet w wesołych barwach – Święto Zmarłych (Meksyk)
Zielona koniczynka – Dzień Świętego Patryka (Irlandia)
Chiński smok – Chiński Nowy rok (Chiny)
Kwitnąca wiśnia – Hanami – Święto Kwitnącej Wiśni (Japonia)
Zielony wieniec – Midsommar (Święto początku lata – Szwecja)
Niebiesko-czerwone fajerwerki – Narodowe Święto Francji
Tradycyjne tańce afrykańskie – Dzień Pojednania (RPA – ustanowiony po upadku apartheidu w celu promowania jedności narodowej)
Maki – ANZAC Day (Australia – Święto poświęcone siłom zbrojnym walczącym o wolność kraju)
Naleśniki – Pancakes Day (odpowiednik Ostatków w Anglii)
Maska – karnawał (Brazylia)
Muszla – Święto Świętego Jakuba – patrona Hiszpanii
Jarmark Bożonarodzeniowy w Berlinie (Niemcy)
Chinkali – tradycyjne gruzińskie pierożki podawane podczas supry – uczty towarzyszącej ważnym uroczystościom rodzinnym i państwowym
Źródło: opracowanie własne
3. Część końcowa: Dzięki świętom staję się lepszy
Prowadzący rysuje na arkuszu szarego papieru szablon bożonarodzeniowego drzewa. Każdy z uczniów otrzymuje szablon papierowej bombki, wpisuje w niej swój pomysł, w jaki sposób święta pozwalają mu stawać się lepszym – tak, jak głosi tekst przedstawionej na początku lekcji piosenki. Uczniowie umieszczają swoje bombki na szablonie drzewa.
Bibliografia i netografia:
M. Szczepańska i inni, Codziennie jest piątek, wyd. Pascal, Bielsko-Biała 2020
https://www.youtube.com/watch?v=U0siiuX5Dsk&list=RDMMU0siiuX5Dsk&start_radio=1, dostęp z dnia 27.11.2022
http://dniwolne.eu/pl, dostęp z dnia 27.11.2022
https://www.polakogruzin.pl/supra-tradycja-gruzinskiej-biesiady/, dostęp z dnia 27.11.2022
https://www.historic-uk.com/CultureUK/Pancake-Day/, dostęp z dnia 27.11.2022
https://pl.wikipedia.org/wiki/Aszura, dostęp z dnia 27.11.2022
https://pl.wikipedia.org/wiki/Rosz_ha-Szana, dostęp z dnia 27.11.2022
https://www.japan-guide.com/e/e2011_when.html, dostęp z dnia 27.11.2022
https://www.britannica.com/topic/Chinese-New-Year, dostęp z dnia 27.11.2022
https://www.youtube.com/watch?v=v2E_4LOw6xA, dostęp z dnia 27.11.2022
Autor: Urszula Wesół – pedagog specjalny, nauczyciel edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej
Szkoła Podstawowa – portal dla nauczycieli
