Program przeznaczony jest dla uczennicy z niepełnosprawnością sprzężoną (autyzm, niepełnosprawność ruchowa, niedowidzenie).
Zajęcia będą miały charakter indywidualny, odbywać się będą jeden raz w tygodniu po jednej godzinie (60 min). Ze względu na niepełnosprawność uczennicy należy dostosować metody, formy oraz warunki i tempo pracy do jej niepełnosprawności. Treści zawarte w programie będą realizowane w dowolnej kolejności i dostosowane do potrzeb, możliwości i zainteresowań.
Cel główny:
- stymulowanie całościowego rozwoju psychomotorycznego dziecka, wszystkich sfer i procesów poznawczych oraz stymulacja rozwoju emocjonalno-społecznego, w tym komunikacji, w szerszym ujęciu celem oddziaływań rewalidacyjnych będzie rozwój i aktywizowanie tych wszystkich właściwości intelektualnych i osobowości uczennicy, które umożliwią jej pełne uczestnictwo w procesie dydaktyczno-wychowawczym realizowanym w szkole, a w dalszej perspektywie przygotują ją do dorosłego życia
W ramach zajęć rewalidacyjnych będą wykonywane różnorodne ćwiczenia usprawniające – nie tylko ćwiczenia w ramach opóźnionych lub zaburzonych funkcji. Proponowane ćwiczenia będą uaktywniały pracę całego mózgu, aby kształtowanie funkcji opóźnionych było wspomagane przez inne funkcje poznawcze.
Cele szczegółowe:
- rozwijanie umiejętności społecznych, kształtowanie sfery emocjonalno-społecznej uczennicy
- rozwijanie i doskonalenie mowy i innych systemów komunikowania
- usprawnianie koordynacji wzrokowo – ruchowej
- usprawnianie koordynacji wzrokowo-słuchowo-ruchowej
- rozwijanie sprawności grafomotorycznej i manualnej – motoryka mała, motoryka duża
- rozwijanie autoorientacji i orientacji przestrzennej
- rozwijanie samoobsługi i zaradności życiowej
- wydłużanie czasu koncentracji uwagi
- doskonalenie umiejętności polonistycznych
- doskonalenie umiejętności matematycznych
Metody pracy:
- obserwacja i pokaz
- naśladownictwo
- rozmowa kierowana
- wyjaśnienie
- działanie praktyczne – karty pracy, testy zadań niedokończonych
- metody aktywizujące: m.in.: ekspresja mimiczna emocji (elementy pantomimy), elementy dramy, burza mózgów
- gry i zabawy: rebusy, krzyżówki, szyfrogramy, wykreślanki, labirynty, memory obrazkowe, „bystre oczko”, „dobble”
- elementy terapii behawioralnej i treningu umiejętności społecznych oraz bajkoterapii
- rozpoznawanie przedmiotów i faktur dotykiem
Formy pracy:
- indywidualna
Zasady pracy:
- przedstawienie uczennicy dokładnych oczekiwań, ustalenie zasad pracy i konsekwentne ich egzekwowanie
- stwarzanie życzliwej atmosfery podczas zajęć
- w kontakcie z uczennicą posługiwanie się krótkimi, konkretnymi zdaniami, dosłowne używanie i interpretowanie języka
- dostosowanie wymagań do aktualnego samopoczucia i możliwości uczennicy – indywidualizacja pracy
- adekwatna ocena potencjału rozwojowego uczennicy – stwarzanie możliwości osiągania sukcesów
- zachęcanie uczennicy do samodzielnego podejmowania decyzji, wykonywania zadań
- dostrzeganie najmniejszego wysiłku uczennicy włożonego w wykonywanie zadań
- egzekwowanie doprowadzania podjętych czynności do końca
- stosowanie zasady stopniowania trudności oraz poglądowości
- przekazywanie uczennicy informacji zwrotnej o sukcesach i elementach wymagających korekty po każdym wykonanym zadaniu
- stosowanie różnorodnych form ćwiczeń
- łączenie różnorodnych metod i technik pracy
- w razie potrzeby stosowanie częstych, krótkich przerw w pracy
- włączanie zainteresowań uczennicy do wykonywanych ćwiczeń i zadań
- stały nadzór nad pracą uczennicy, przywoływanie uwagi uczennicy podczas wykonywanych zadań w przypadku jej braku, kontrola koncentracji uwagi
- stosowanie wzmocnień pozytywnych: pochwała, uśmiech, okazanie radości
Działania
Doskonalenie sfery emocjonalnej i społecznej
- Ustalenie wspólnych zasad oraz konsekwentne przestrzeganie ich
- Kształtowanie umiejętności rozumienia norm i zasad społecznych
- Umiejętność konwersacji, kształtowanie umiejętności prowadzenia dialogu: komunikowanie się w kontekście społecznym/zadawanie pytań, zdobywanie informacji, wyrażanie próśb i potrzeb
- Zachęcanie do wypowiedzi na temat własnych uczuć, przeżyć emocjonalnych
- Rozpoznawanie, nazywanie i opisywanie różnych stanów emocjonalnych u siebie i innych – rozpoznawanie znaczenia gestów, ekspresji mimicznej i ciała
- Ćwiczenie umiejętności kontroli i wyrażania emocji, panowania nad gniewem, złością
- Odpowiednie (prawidłowe) reagowanie na różne sytuacje życiowe; niwelowanie zachowań społecznie niepożądanych, kształtowanie zachowań pożądanych, m.in. współżycie w klasie, grupie rówieśniczej
- Rozwijanie umiejętności rozumienia potrzeb innych osób – nawiązywanie przyjaznych relacji z innymi ludźmi
- Omawianie treści ilustracji i filmów o tematyce relacji społecznych
- Zadania rozwijające empatię
- Omówienie sposobów odmawiania
- Uczenie rozładowywania trudnych emocji i napięć w sposób bezpieczny i akceptowany społecznie
- Uczenie metod i technik relaksacji, odprężania się
Stymulowanie i usprawnianie funkcji wzrokowych oraz wzrokowo-przestrzennych
- Usprawnianie wrażliwości, spostrzegawczości i pamięci wzrokowej
- Ćwiczenie analizy i syntezy wzrokowej
- Usprawnianie koordynacji wzrokowo-ruchowej, aspektu kierunkowego i przestrzennego
- Orientacja w schemacie ciała i przestrzeni
- Ćwiczenia w rozpoznawaniu, klasyfikowaniu i dobieraniu bodźców wzrokowych
- Ćwiczenia koncentracji wzrokowej
Usprawnianie funkcji słuchowo-językowych
- Ćwiczenie spostrzegawczości i pamięci słuchowej
- Rozpoznawanie, różnicowanie i klasyfikowanie bodźców słuchowych
- Doskonalenie koncentracji słuchowej
- Ćwiczenia w budowaniu wypowiedzi i odpowiednim użyciu słów
Doskonalenie sprawności manualnej, grafomotoryki
- Stymulacja i usprawnianie motoryki dużej
- Stymulacja motoryki małej – sprawności ruchowej rąk
- Wdrażanie do dokładności, staranności i precyzji w zakresie ruchów pisarskich
- Ćwiczenia równoważne (stanie na jednej nodze, gra w klasy itp.)
- Ćwiczenia rozwijające zręczność (rzucanie piłkami w parach i do celu)
- Ćwiczenia wyobraźni i pamięci ruchowej (naśladowanie, imitowanie i odgadywanie czynności)
- Ćwiczenia ruchów naprzemiennych
Doskonalenie umiejętności czytania i pisania
- Rozwój umiejętności czytania ze zrozumieniem
- Doskonalenie pisania
- Utrwalanie zasad ortograficznych
- Głośne czytanie tekstu – zwrócenie uwagi na modulację głosu i tempo czytania
- Ćwiczenia cichego czytania ze zrozumieniem: wyodrębnianie postaci, określanie miejsca akcji, wyszukiwanie w tekście urywków wskazanych przez nauczyciela, ustalanie kolejności zdarzeń
- Ćwiczenia dotyczące tekstu pisanego: opowiadanie treści tekstu własnymi słowami, formułowanie pytań i odpowiedzi na podstawie tekstu, nadawanie tytułów fragmentom tekstu lub ilustracjom, zmiana tytułu tekstu, formułowanie wniosków, własnych sądów na podstawie tekstu oraz ich uzasadnianie, ocena postępowania bohatera
Doskonalenie umiejętności matematycznych
- Rozwijanie myślenia matematyczno-logicznego
- Utrwalanie pojęć matematycznych w praktyce
- Określanie zasad szeregowania liczb, wyrazów
- Rozwiązywanie zagadek logicznych
- Wyszukiwanie analogii i antynomii
- Układanie ciągów sekwencyjnych
- Krzyżówki, sudoku
Ewaluacja
W ramach ewaluacji bieżącej (podczas zajęć) nauczyciel będzie obserwował i analizował pracę uczennicy i postępy w oparciu o przygotowane ćwiczenia i zachęcanie do wysiłku, poprzez stwarzanie uczennicy sytuacji do prezentowania swoich wiadomości i umiejętności oraz samoocenę uczennicy. Obserwacja ma charakter ciągły i całościowy. Spostrzeżenia dotyczące prowadzonych zajęć odnotowywane będą w dzienniku zajęć. Nauczyciel na bieżąco będzie konsultował potrzeby edukacyjne uczennicy z rodzicami, wychowawcą oraz pozostałymi nauczycielami w celu wymiany doświadczeń i spostrzeżeń na temat jej funkcjonowania.
Przedstawiony program zajęć rewalidacyjnych zawiera przykładowe rodzaje ćwiczeń. Będzie modyfikowany i uzupełniany w zależności od sytuacji i potrzeb, z równoczesnym uwzględnieniem postępów czynionych przez uczennicę. Ćwiczenia umieszczone w prezentowanym programie są przykładowymi ćwiczeniami usprawniającymi poszczególne funkcje i mogą być zamieniane, wzbogacane lub pomijane w zależności od potrzeb.
Program rewalidacji indywidualnej opracowała: Joanna Emilian – Czytelniczka Portalu
Zachęcamy do zapoznania się z ofertą programów zajęć rewalidacyjnych dla dzieci/uczniów z różnymi niepełnosprawnościami opracowanych przez ekspertów Pedagogika Specjalna – portalu dla nauczycieli. Programy dostępne są w naszym SKLEPIE ONLINE.