Metoda Dennisona to forma terapii przeznaczona głównie dla dzieci, które mają problemy z nauką. W obecnych czasach, zdominowanych przez elektronikę i samochody, wiele dzieci ma ograniczony spontaniczny ruch. Wpływa to nie tylko na rozwój motoryczny dziecka, ale także na jego pamięć, koncentrację, wzrok i słuch. Ćwiczenia Metodą Dennisona, stosowane długotrwale i systematycznie, stwarzają podstawy do efektywnego przyswajania wiedzy, wspomagają intelektualny i emocjonalny rozwój dziecka oraz pomagają mu przezwyciężać jego problemy. Szczególnie pomocne mogą być również podczas nauczania zdalnego, kiedy dzieci przebywają długo w pomieszczeniach zamkniętych, pozbawione kontaktu z rówieśnikami i możliwości zabaw ruchowych w grupie.
Co to jest Metoda Dennisona?
Paul Dennison – amerykański pedagog, opracował formę terapii, zwaną również kinezjologią edukacyjną bądź gimnastyką mózgu. Dzięki doświadczeniom pracy z dziećmi mającymi problemy z nauką oraz obserwacji biegaczy, stwierdził on, że ruch jest podstawą uczenia się. Pedagog odkrył związek pomiędzy trudnościami w nauce, a wykonywaniem pewnych ruchów ciała. Trudności mogą dotyczyć słabej koncentracji, pamięci, utrudnionego słuchania ze zrozumieniem lub dysleksji, dyskalkulii lub dysgrafii. Problemy dziecka z nauką, według Dennisona, wynikają z braku współpracy pomiędzy półkulami mózgowymi, z których każda ma inne zadania do wykonania. Terapia Dennisona pomaga również dzieciom przejawiającym lęki lub agresywne zachowania oraz mającym specyficzne potrzeby edukacyjne w związku z niepełnosprawnością intelektualną, autyzmem, zespołem Downa lub z mózgowym porażeniem dziecięcym.
Na czym polega Gimnastyka Mózgu?
Metoda Dennisona to ćwiczenia, pozycja oraz zasady, których wykonywanie lub przestrzeganie jest tak opracowane, aby łączyć pracę obu półkul mózgowych, budować nowe połączenia pomiędzy komórkami nerwowymi oraz integrować mózg z ciałem. Lewa półkula odpowiada za myślenie, analizę, kontrolowaną mowę, percepcję czasu i pamięć krótką, a prawa za orientację w przestrzeni, uczenie się, pamięć długotrwałą, intuicję, uczucia i emocje; przy czym obie półkule muszą ze sobą współpracować. Ich równowaga jest niezbędna, aby przyswajać nowe informacje i działać efektywniej. Dzięki wykonywanym ćwiczeniom Dennisona, uruchamiamy je jednocześnie, więc mózg pracuje zarówno ruchowo, intelektualnie, jak i emocjonalnie.
Dla kogo przeznaczona jest Kinezjologia Dennisona, jakie są jej cele?
Cele terapii uzależnione są od zaburzeń oraz potrzeb dziecka. Najpierw należy postawić właściwą diagnozę i określić problem, z jakim się zmaga. Problemem może być m.in.: nierozumienie poleceń nauczyciela, brak koncentracji nad zadaniem, mała aktywność na lekcjach, brak wiary w swoje umiejętności, niekomunikatywny sposób wypowiadania się, nieradzenie sobie ze stresem, problemy z pamięcią, koordynacją wzrokowo-ruchową lub słuchowo-ruchową. Celem terapii jest to, by pomóc dziecku je przezwyciężyć poprzez likwidację bloków intelektualnych czy emocjonalnych, czemu sprzyja właściwie dobrany zestaw ćwiczeń.
Zbiór ćwiczeń według Metody Dennisona
Terapia składa się z dwóch części. Pierwsza cześć to przygotowanie dziecka do terapii właściwej. W tym etapie dziecko pije wodę, która dotlenia mózg i stwarza środowisko do transmisji elektrycznych. Potem stosuje się ćwiczenia wprowadzające.
- Ruchy naprzemienne, np. dotykanie lewą dłonią prawego łokcia i odwrotnie, dotykanie lewą dłonią prawego ucha i odwrotnie, dotykanie lewą dłonią lub lewym łokciem prawego kolana i odwrotnie. Ćwiczenia te wykonujemy w marszu, w miejscu, w pozycji siedzącej czy leżeniu na plecach. Integrują one pracę obu półkul, wspomagają koordynację ruchową, poprawiają pisanie, słuchanie, czytanie i wpływają na wydolność organizmu.
- Punkty odpowiadające za myślenie – jedna ręka masuje punkty (miękkie miejsca pod obojczykami z lewej i prawej strony klatki piersiowej), a druga ręka leży na pępku przez około 2 minuty. Ćwiczenie to przekazuje informacje od prawej półkuli do lewej połowy ciała i odwrotnie, stymuluje aortę i zwiększa potok energii elektromagnetycznej. Sprzyja to nieodwracaniu liter i cyfr oraz prawidłowemu układaniu ciała podczas czytania.
- Przyjęcie pozycji Cooka – na stojąco lub leżąco utrzymujemy pozycję ze skrzyżowanymi nogami oraz rękami, mając zamknięte oczy, dotykając równocześnie językiem do podniebienia i oddychając równomiernie. Ćwiczenie to wycisza i relaksuje, stabilizuje emocjonalnie, poprawia uwagę, słuch, mowę oraz pisanie. Pozycję Cooka można określić także jako ćwiczenia wyciszająco-pogłębiające.
W następnym etapie dziecko wykonuje właściwe ćwiczenia kinezjologiczne, w zależności od tego, jakich umiejętności potrzebuje. Wiele ćwiczeń można przeprowadzić w różnych pozycjach – w zależności od kondycji dziecka. Zaczynamy od pozycji najprostszej, by następnie – po jej opanowaniu – przejść do trudniejszej.
Metoda Dennisona – pozycje i ćwiczenia w domu
Ćwiczenia dostosowane są do potrzeb konkretnego dziecka. Jest ich 26 i mają na celu poprawę kondycji i koordynacji ruchowej, normalizację niewłaściwego napięcia mięśniowego oraz relaksację dziecka. Ćwiczenia podzielono na cztery grupy:
Ćwiczenia Dennisona wydłużające
Ten rodzaj ćwiczeń rozciąga i rozluźnia mięśnie szyi, kręgosłupa, tułowia oraz kończyn górnych i dolnych. Przykładowe z nich to ćwiczenie określane jako „przyciskanie dzwonka”. W staniu prostą prawą nogę odstawiamy do tyłu, stawiając ją na palcach, robimy wydech i w lewej nodze z przodu zginamy kolano, a prawą przyciskamy piętą do podłogi. Na wdechu prostujemy przednią nogę, a tylną stawiamy na palcach. Później zamieniamy nogi. Ćwiczenie integruje przedni i tylni mózg, poprawia mowę, słuchanie, czytanie ze zrozumieniem, pisanie oraz chęć doprowadzania do końca podjętych działań.
Metoda Dennisona – ćwiczenia energetyzujące
Rozluźniają układ nerwowy, dostarczają dziecku więcej energii, poprzez dotlenienie i umiejętność właściwego oddychania wpływają na mowę i czytanie.
- Robimy długi wdech nosem, a wydechy krótkie i powolne przez zaciśnięte wargi.
- Kładziemy ręce na brzuchu, na wdechu unosimy ręce, a na wydechu opuszczamy je.
- Robimy wdech licząc do 3 sekund, potem przerwę na 3 sekundy i na koniec wydech, który również trwa 3 sekundy. Ponownie przerwa i powtórka oddechu.
Ćwiczenia Dennisona – leniwa ósemka
Ćwiczenia Dennisona na przekroczenie linii środka wpływają na bilateralną pracę podczas czytania i pisania oraz sprzyjają koordynacji ruchowej typu prawa – lewa, góra – dół.
- Wykonujemy ruchy naprzemienne.
- Leniwa ósemka dla oczu; w staniu wyciągamy przed siebie lewą rękę, zaciskamy w pięść kciukiem do góry. Rysujemy kciukiem w powietrzu cyfrę 8 zaczynając w lewo i do góry, jednocześnie mając nieruchomą głowę i wodząc za kciukiem oczami. Następnie zmieniamy rękę. Ćwiczenie to integruje półkule mózgowe, poprawia widzenie i koordynuje je z innymi czynnościami, ułatwia czytanie i pisanie.
Ważne miejsce zajmują także ćwiczenia polegające na rysowaniu oburącz symetrycznych obrazów. Przykładem skutecznej terapii może być jednoczesne rysowanie jedną ręką figury, a drugą jej lustrzanego odbicia.
Terapię gimnastyką mózgu należy stosować systematycznie, co najmniej 4 tygodnie, aby przyniosła zamierzone efekty. Ważne jest również ćwiczenie w domu. Rodzice powinni powtarzać to, co terapeuta wykonuje z dzieckiem na terapii. Terapia Dennisona sprzyja przede wszystkim harmonijnemu rozwojowi intelektualnemu, ruchowemu oraz emocjonalnemu dziecka. Poprzez likwidację blokad rozwojowych poprawia koncentrację, pamięć, mowę, komunikację, pisanie, rysowanie, czytanie ze zrozumieniem.
Aktywizowane jest również myślenie twórcze, zdolności manualne, precyzja ruchów oraz percepcja przestrzenna. Kinezjologia Edukacyjna Dennisona poprawia wydolność, koordynację wzrokowo-ruchową i słuchowo-ruchową. Po terapii dziecko jest zrelaksowane i umie sobie lepiej radzić z emocjami i stresem, poprawiają się więc jego kontakty i integracja z otoczeniem. Terapia z pewnością będzie bardzo pomocna podczas nauczania zdalnego w domu.
Bibliografia:
- J. Zwoleńska Radosna kinezjologia, Wydawnictwo KINED, Warszawa 2005
- J. Zwoleńska Twórcza kinezjologia w praktyce. Propozycje dla każdego, Wydawnictwo KINED, Warszawa 2002
- I. Mańkowska Kreowanie rozwoju dziecka. Kinezjologia edukacyjna i inne nowoczesne metody terapeutyczne w praktyce, Wydawnictwo OPERON, Gdynia 2005
Autorki: Ewa Rozmarynowicz oraz Joanna Traczyk – Czytelniczki Portalu