| TEMAT | Rozumienie jednostek czasu: „sekunda” i „minuta”. |
| OGÓLNY OPIS | Zajęcia mające na celu rozwijanie umiejętności rozumienia i rozróżniania pojęć „sekunda” i „minuta” oraz zwiększające świadomość czasu. Położenie nacisku na rytmizację organizmu – niezbędną do rozumienia pojęć matematycznych, w tym tych związanych z czasem. |
| GRUPA DOCELOWA | Dzieci 7 – 8 letnie (uczniowie klas „I” szkół podstawowych) oraz starsi uczestnicy, dla których z różnych powodów rozumienie pojęć „sekunda” i „minuta” stanowi wyzwanie (np. uczniowie z orzeczeniami o potrzebie kształcenia specjalnego z różnych typów szkół, dla których te pojęcia znajdują się w sferze ich najbliższego rozwoju). Uwaga: Scenariusz przeznaczony jest do zajęć grupowych, ale po niewielkiej modyfikacji można go wykorzystać również podczas indywidualnych zajęć rewalidacyjnych. |
| CZAS TRWANIA | 60 minut, podzielone na dwa spotkania po 30 minut. |
| CELE OGÓLNE | – rozwijanie umiejętności rozumienia i różnicowania pojęć „sekunda” i „minuta”, – poszerzanie wiadomości na temat jednostek czasu i urządzeń związanych z ich pomiarem, – stwarzanie okazji do aktywności ruchowej i rytmizacji organizmu. |
| CELE SZCZEGÓŁOWE | Uczeń: – nabywa wiedzę związaną z pojęciem „sekunda” i „minuta”, – rozwija zaciekawienie jednostkami czasu, – rozwija rozumienie symboli, którymi oznacza się jednostki czasu, – rozwija koncentrację uwagi, – ćwiczy sprawność motoryczną, – utrwala pojęcia „lewe”, „prawe” w ciele i w otoczeniu, – rozwija umiejętność rozwiązywania zagadek słownych, – rozwija umiejętność szacowania, – rozwija umiejętność różnicowania, – rytmizuje organizm, uczy się wykonywać czynności zgodnie z rytmem wyznaczanym przez dźwięk metronomu, – uczy się posługiwania się zegarem, stoperem, – rozwija umiejętności społeczne, w tym umiejętność współdziałania, – nabywa świadomość zdrowotną w zakresie higieny – zwiększa świadomość czasu potrzebnego na mycie rąk i zębów. |
| METODY PRACY | – słowna, – obrazowa, – czynna – zadaniowa. |
| ŚRODKI I POMOCE DYDAKTYCZNE | – zegar, zegarek, – zegar cyfrowy, stoper i metronom (np. w smartfonie), – dwa przezroczyste pojemniki, – 61 elementów do umieszczenia w pojemnikach (np. piłeczki, kasztany, klocki), – kartki samoprzylepne z napisami „s” i „min”, – kartki z zadaniem rysunkowym – po jednej dla każdego uczestnika (załącznik nr 1), – kredki, – piłeczka, – muzyka relaksacyjna, odtwarzacz. |
PRZEBIEG ZAJĘĆ
- Uczniowie siadają w półkolu. Nauczyciel siada przed nimi. Pokazuje im zegarek i zegar. Zadaje pytania: Co to jest? Do czego służą te przedmioty?
Następnie pyta: Co to jest czas? Przeprowadza „burzę mózgów”.
Uwaga: nauczyciel akceptuje wszystkie odpowiedzi, zachęca uczniów do jak największej ilości wypowiedzi. Na koniec podsumowuje je.
- Nauczyciel mówi: Dzisiaj poznamy dwa słowa związane z czasem i z zegarem. Może ktoś z was zna już te słowa. Za chwilę usłyszycie dwie zagadki i wtedy dowiecie się, o czym będzie mowa. Posłuchajcie uważnie:
Tyle czasu ci potrzeba,
aby tupnąć albo klasnąć.
Tyle czasu ci potrzeba,
aby mrugnąć albo mlasnąć.
/sekunda/
Tyle czasu ci wystarczy,
by dokładnie umyć ręce,
lecz, by dobrze umyć zęby,
potrzebujesz dwóch mniej więcej.
Dosyć krótko ona trwa
Choć 60 sekund ma.
/minuta/
Kiedy zagadki są rozwiązane, nauczyciel mówi: Dzisiaj będziemy mówić o sekundzie i o minucie.
- Nauczyciel pokazuje uczniom zegar ze wskazówkami. Pokazuje wskazówkę, która odmierza sekundy. Demonstruje na zegarze upływ jednej sekundy, a następnie minut – mówi, że wskazówka sekundowa musi przejść całe koło – odmierzyć 60 sekund, by minęła 1 minuta. Nauczyciel pokazuje też uczniom zegar cyfrowy (np. w smartfonie), z cyframi zmieniającymi się co sekundę.
- Nauczyciel przygotowuje 61 elementów – piłeczek, kasztanów itp., dwa przezroczyste pojemniki i dwie kartki samoprzylepne z napisem „s” i „min”. Elementy i pojemniki umieszcza przed uczniami. Mówi dzieciom, iż minuta i sekunda mają swoje symbole. Pokazuje uczniom dwie kartki samoprzylepne. Jedną z napisem „s”, a drugą z napisem „min”. Pyta: Jak myślicie, czego symbolem jest: „s”? A czego symbolem jest: „min”? Po uzyskaniu odpowiedzi nauczyciel przykleja karteczki do pojemników. Nauczyciel pyta uczniów: jak myślicie, do którego z pojemników należy wrzucić 1 element, a do którego 60? Prosi wybranego ucznia, by wrzucił do pojemnika z napisem „s” jeden element, a pozostałych uczniów o powiedzenie w tym czasie: „tik – tak”. Teraz uczniowie kolejno zapełniają drugi pojemnik pozostałymi elementami za każdym razem mówiąc: „tik – tak”.
- Nauczyciel pyta: co trwa dłużej: sekunda czy minuta?
Pokazuje uczniom stoper. Pyta dzieci, czy wiedzą, co to jest stoper. Demonstruje im działanie stopera.
Następnie prosi, by uczestnicy zajęć stanęli i:
- maszerowali w miejscu przez sekundę,
- maszerowali w miejscu przez minutę,
- podnosili naprzemiennie ręce w górę przez sekundę,
- podnosili naprzemiennie ręce w górę przez minutę,
- itp.
Za każdym razem nauczyciel uruchamia stoper, mówi: „start” i gdy skończył się czas, mówi: „stop!”.
- Nauczyciel pyta uczniów jak sądzą, czy na wykonanie danej czynności wystarczy sekunda?
- klaśnięcie, (t)
- włożenie butów na nogi, (n)
- mrugnięcie, (t)
- zrobienie kroku, (t)
- przejście przez całą salę, (n)
- włożenie kredek do piórnika, (n)
- dojście do drzwi i wyjście z klasy, (n)
- dotknięcie nosa, (t)
- zrobienie dziesięciu podskoków, (n)
- powiedzenie swojego imienia, (t)
- wypicie szklanki wody, (n)
- itd.
- Uczniowie stoją w kole. Nauczyciel pyta: jak myślicie, ile czasu zajmie wam przekazanie piłeczki z rąk do rąk tak, by zrobiła koło i wróciła do osoby zaczynającej zabawę?
Po usłyszeniu odpowiedzi mówi: sprawdzimy. Wręcza jednemu z uczniów piłeczkę. Prosi, by uczniowie przekazywali ją sobie zgodnie z ruchem wskazówek zegara – a więc zawsze osobie stojącej po lewej stronie. Uruchamia stoper. Pokazuje uczniom wynik. Wspólnie go odczytują. Nauczyciel proponuje powtórzenie zabawy – prosi, by uczniowie postarali się wykonać to zadanie jak najszybciej.
Analogicznie – nauczyciel proponuje kolejne zabawy mierzone stoperem:
- zamienienie się miejscami z kolegami,
- utworzenie pociągu ze wszystkich uczestników itp.
Za każdym razem uczniowie szacują, ile może im to zająć czasu, po czym następuje sprawdzenie wyniku. Zabawy są powtarzane, a ich uczestnicy próbują wykonać zadanie jak najszybciej.
- Uczniowie siadają do stolików. Dostają karty pracy – załącznik nr 1 i kredki. Kartki podzielone są na pół. U góry są napisy „s” i „min”. Zadanie uczestników brzmi: Wykonaj dwa dowolne rysunki. Na wykonanie pierwszego (po lewej stronie) przeznacz sekundę, na wykonanie drugiego (po prawej stronie) – minutę. Weź do ręki kredkę. Za każdym razem poczekaj na sygnał, który da nauczyciel. Wtedy zacznij rysować. Gdy nauczyciel powie „stop” – od razu przerwij rysowanie.
Nauczyciel upewnia się, czy uczniowie zrozumieli treść zadania i czy wszyscy uczestnicy mają w dłoniach kredki. Sprawdza również, czy uczniowie wiedzą, gdzie jest lewa strona kartki, po której mają zacząć rysować. Włącza stoper, mówi: „start” i „stop” za każdym razem.
Uczniowie po wykonaniu zadania siadają w kole i prezentują swoje prace.
- Uczniowie siedzą w kole. Nauczyciel korzysta z metronomu (może to być aplikacja zainstalowana na smartfonie). Ustawia metronom na 60 dźwięków na minutę. Ustawia czas: minuta. Prosi uczniów, by:
- klaskali równo z dźwiękiem metronomu przez minutę. Mówi, że jedno klaśnięcie to dokładnie sekunda. Następnie prosi uczniów, by:
- w tym samym rytmie klepali się w uda,
- naprzemiennie podnosili ręce w górę itd.
Za każdym razem nauczyciel ponownie uruchamia metronom na minutę.
Nauczyciel przeprowadza burzę mózgów – co jeszcze uda się robić w rytmie sekundowym. Wspólnie z uczniami sprawdza, czy jest to możliwe – np. podskoki: jeden na sekundę itd.
- Uczniowie znajdują w sali swobodne miejsce. Siadają na dywanie, zamykają oczy i dokładnie przez minutę słuchają muzyki relaksacyjnej eksponowanej przez nauczyciela.
- Nauczyciel pyta uczniów: jak myślicie, czy „przybicie piątki” trwa około sekundy, czy około minuty?
Prosi uczniów, by na zakończenie zajęć każdy z każdym „przybił piątkę”. Włącza stoper
i dokonuje pomiaru, ile czasu zajęło to zadanie. Podaje uczniom wynik.
Pobierz załącznik nr 1
Autor: Agnieszka Kornacka – Czytelniczka Portalu