Mindfulness raz, dwa, trzy
czytasz i Ty
– zajęcia relaksacyjno-czytelnicze
w edukacji wczesnoszkolnej
Autor i realizator:
mgr Katarzyna Mikołajczak-Niemczuk – nauczyciel wspomagający w edukacji wczesnoszkolnej
Miejsce realizacji programu:
Zespól Szkolno-Przedszkolny Szkoła Podstawowa im. Mikołaja Kopernika oraz Przedszkole Miejskie „Bajkowy Las” w Tolkmicku
Termin realizacji programu:
1.09.2020 – 31.05.2021 r.
Uczestnicy programu:
chętni uczniowie z klasy 3 oraz dzieci 6–letnie z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Tolkmicku
Tolkmicko, 27.08.2020 r.
Wstęp
Współczesny świat bombarduje bodźcami ze wszystkich stron. Reklamy, obrazy, kolory, światła oraz dźwięki powodują przebodźcowanie nie tylko dorosłych, ale głównie dzieci. Wszechobecna komputeryzacja zdecydowanie niekorzystnie wpływa na rozwój młodego odbiorcy, powodując u niego często zdenerwowanie, wybuchy nieuzasadnionej złości czy agresji. Smartfony, tablety i inne nowoczesne nośniki wypierają takie medium, jakim jest książka. Dziś około 50% dzieci spędza czas wolny przed komputerem lub telewizorem,
a tylko 15% czyta książki. A to właśnie to medium przynosi dziecku korzyści poprzez zawarte w niej wartości. Gwarantuje niepowtarzalną rozrywkę i efektywnie spędzony czas.
Edukacja wczesnoszkolna sprzyja rozwijaniu nawyków i zainteresowań czytelniczych, które mają trwały charakter i stanowią podstawę późniejszej kultury czytelniczej. Ten okres to również poznawanie swoich możliwości, pewnych ograniczeń. To czas nieustannej nauki. Dlatego tak ważne jest, aby w tym czasie podjąć takie działania, które zachęcą młodego człowieka do obcowania z literaturą i samym sobą. Istotne znaczenie ma również otwartość, dobrowolność, sprzyjająca atmosfera, poczucie bezpieczeństwa, akceptacja oraz uważność na potrzeby młodego człowieka. To on chce poczuć się zrozumiany, doceniony i wysłuchany.
To doświadczenie może dać Mindfulness, czyli świadome, pełne ciekawości i otwartości doświadczanie chwili obecnej. Zarówno tego, co nas otacza, czyli przedmiotów, przyrody i innych ludzi, jak i tego, co dzieje się w nas samych, czyli odczuć z ciała, myśli czy emocji.
Napisany przez mnie program „Mindfulness raz, dwa, trzy czytasz i Ty – zajęcia relaksacyjno-czytelnicze w edukacji wczesnoszkolnej” zawiera w sobie zarówno elementy edukacji czytelniczej, jak i edukacji sprzyjającej poznaniu samego siebie. Czytanie książek, wierszy, opowiadań, wspomaga wszechstronny i harmonijny rozwój ucznia. Natomiast uważność pozwala lepiej skontaktować ze swoim ciałem, zaprzyjaźnić się z nim. Dzięki treningowi uważności można osiągnąć równowagę emocjonalną, nauczyć się sztuki koncentracji i relaksu oraz tego, jak radzić sobie ze stresem, jak zmniejszyć napięcie nerwowe, wypracować w sobie umiejętność uspokajania się, kiedy pojawiają się gniew lub zdenerwowanie.
Trening uważności uczy czerpać energię z życia, cieszyć się z prostych, nawet najbardziej banalnych rzeczy, jakie przynosi ze sobą każda chwila. Dzięki treningowi uważności można się nauczyć prowadzić spokojne życie, w harmonii z innymi ludźmi i ze środowiskiem. Dlatego właśnie w tym programie zdecydowałam się na połączenie czytania z uważnością, ponieważ jedna bez drugiej nie może istnieć.
1. Założenia programowe:
- rozwijanie i kształtowanie postaw czytelniczych;
- korzystanie z bogactwa literatury dziecięcej;
- wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju u dziecka;
- promowanie umiejętności dziecka w środowisku, a przez to promowanie szkoły;
- stymulowanie autoprezentacji;
- stwarzanie okazji do budowania pozytywnego obrazu własnej osoby;
- pobudzanie do twórczej aktywności;
- zapoznanie z wybranymi utworami literatury dziecięcej;
- słuchanie, czytanie, recytowanie wierszy, baśni, opowiadań;
- zabawy i gry dramowe;
- rozwijanie wyobraźni dziecięcej, odwoływanie się do dziecięcych uczuć i wrażliwości;
- doskonalenie umiejętności językowych;
- wyrabianie nawyków pożytecznego spędzania wolnego czasu;
- wspomaganie rozwoju emocjonalnego;
- dostarczanie pozytywnych przeżyć, budowanie poczucia własnej wartości;
- zapobieganie uzależnieniom od telewizji i komputerów;
- rozwijanie myślenia przyczynowo-skutkowego;
- nauka koncentracji i relaksu;
- nauka radzenia sobie ze stresem;
- nauka koncentracji na chwili obecnej;
- integracja dzieci przedszkolnych ze szkolnymi.
2. Charakterystyka programu
Program jest skierowany do chętnych uczniów klasy III uczęszczających do Szkoły Podstawowej im. M. Kopernika w Tolkmicku oraz ich młodszych 6-letnich kolegów z Przedszkola Miejskiego „Bajkowy las”. Założenia programu będą realizowane dwu – etapowo. Pierwszy etap będzie polegał na tym, że raz w tygodniu autor projektu w ramach zajęć pozalekcyjnych (45 min) będzie prowadził zajęcia przygotowawcze z uczniami klasy III, podczas których dzieci będą trenowały umiejętność pięknego czytania, a także będą uczestniczyły w zajęciach relaksacyjnych. Drugim elementem związanym z realizacją programu będzie odczyt, wcześniej przygotowanych tekstów np. wierszy, legend, opowiadań, 1 raz w miesiącu w grupie dzieci 6-letnich w Przedszkolu Miejskim „Bajkowy las”. Podczas spotkania dzieci 6-letnie będą miały możliwość wysłuchania zaprezentowanych tekstów oraz swobodnej wypowiedzi na ich temat, a także będą uczestniczyły we wspólnych zabawach dramowych oraz relaksacji „Mindfulness”.
3. Formy i metody
Podczas realizacji programu będzie prowadzona praca indywidualna oraz grupowa z tekstem tzn. czytanie, słuchanie, rozumienie, recytowanie. Będą odbywały się zabawy dramowe oraz ćwiczenia relaksacyjne.
4. Przewidywane efekty
Podczas realizacji programu oraz po jego zakończeniu uczeń:
- samodzielnie czyta utwory literackie
- uważnie słucha prezentowaną treść utworu
- opowiada przeczytany samodzielnie lub wysłuchany utwór literacki
- wczuwa się w rolę bohaterów utworów i przedstawia ich za pomocą mimiki, ruchu i gestu
- redukuje stres
- łatwiej się koncentruje
- lepiej komunikuje się w zespole
- jest kreatywny
- ma wyższy poziom empatii
- nabywa świadomości swojego ciała.
5. Ewaluacja
Ewaluacja (sprawdzanie, czy cele zostały osiągnięte) zostanie przeprowadzona w maju 2021 roku i będzie się opierała na:
- obserwacji dzieci podczas zajęć
- ankietach wypełnionych przez uczniów po zakończeniu programu.
Podpis nauczyciela:
………………………………………………………
Program zatwierdzony uchwałą Rady Pedagogicznej ………………………………………………………
Wpisano do szkolnego zestawu programów nauczania pod poz. ……………………
Autor: Katarzyna Mikołajczak-Niemczuk – Czytelniczka Portalu