Temat lekcji: Język przyszłości.
Klasy:
VII–VIII
Cele:
- Uczeń rozwija umiejętności argumentacji, krytycznego myślenia i kulturalnej dyskusji.
- Uczeń potrafi wypracować wspólne stanowisko z innymi w ramach pracy grupowej.
- Uczeń podejmuje refleksję nad przyszłością języka ojczystego.
Metody:
wykład, pogadanka heurystyczna, dyskusja punktowana, praca w grupach
Środki dydaktyczne:
tablica tradycyjna, tablica interaktywna, karta pracy (załącznik nr 1), arkusz oceny dyskusji punktowanej (załącznik nr 2)
Uwagi:
Niniejszy konspekt lekcji należy zrealizować w ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego (21 lutego). Jest on przeznaczony dla starszych klas szkoły podstawowej.
Przebieg lekcji:
Wstęp (5 minut):
Nauczyciel wita się z uczniami, a następnie robi krótki wstęp na temat Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego. W swojej wypowiedzi może uwzględnić np. kampanię społeczną objętą patronatem Rady Języka Polskiego, która ruszyła 21 lutego 2013 roku – „Język polski jest ą-ę”. Zanim pedagog wyjaśni, co taka akcja ma na celu (odpowiedź: obronę znaków diakrytycznych i przeciwdziałanie nieużywaniu charakterystycznych polskich liter), prosi uczniów o wstępne rozpoznania na podstawie samego tytułu.
W nawiązaniu do kampanii społecznej nauczyciel porusza kwestię zanikania pewnych elementów językowych i wspomina o tym, że język stale się rozwija, ewoluuje. Następnie ogłasza, że tematem lekcji będzie „język przyszłości” i zapowiada dyskusję, w której podopieczni będą próbowali przewidzieć, jak polszczyzna może się rozwijać pod wpływem różnych czynników (globalizacja, rozwój technologiczny itp.).
Część zasadnicza (35 minut):
Nauczyciel zapisuje temat lekcji na tablicy tradycyjnej, podczas gdy uczniowie dzielą się na cztery grupy kilkuosobowe (liczba członków w poszczególnych zespołach będzie zależna od wielkości klasy). Następnie pedagog przedstawia przebieg dyskusji punktowanej na tablicy interaktywnej (powinien być dobrze widoczny przez całą lekcję) i omawia kryteria oceny, które rozdaje uczniom wraz z kartą pracy (zob. załącznik nr 1 i nr 2).
Przebieg dyskusji punktowanej:
1. Dyskusja odbywa się w czterech rundach. Nauczyciel nie powinien ingerować w jej tok – jego zadaniem jest przyznawanie punktów w arkuszu oceny (zob. załącznik nr 2).
2. Punkty dodatnie lub ujemne są przyznawane za indywidualny wkład przedstawiciela grupy w dyskusję, któremu w pewnym stopniu mogą pomagać także pozostali uczniowie.
Uwaga! Głos zostanie udzielony wyłącznie tym osobom z publiczności, które będą miały podniesioną rękę.
3. Po zakończeniu dyskusji nauczyciel omawia jej przebieg, komentuje przedstawione treści i ogłasza zwycięskiego reprezentanta danej grupy.
Czas trwania dyskusji to 20 minut.
Każda z grup będzie musiała przygotować swoje odpowiedzi na zapisane poniżej pytania (znajdują się one na karcie pracy dla uczniów w załączniku nr 1), a następnie wybrać swojego przedstawiciela, który zasiądzie na środku klasy wraz z innymi reprezentantami poszczególnych zespołów:
- Czy emotikony mogą kiedyś zastąpić słowa?
- Zapożyczenia językowe – niszczą czy wzbogacają polszczyznę?
- Czy reguły ortograficzne rzeczywiście są nam potrzebne? Czy będą potrzebne w przyszłości?
- Język przyszłości w Internecie – jak będzie wyglądał, jaką przybierze formę?
Podczas dyskusji przedstawiciel zespołu będzie mógł korzystać z grupowych notatek. [na realizację tego zadania przeznaczone jest 15 minut]
Podczas dyskusji układ klasy jest następujący:
- przedstawiciele czterech grup siedzą na środku sali;
- publiczność (pozostałe osoby) siedzi przy stanowiskach zespołowych (złączonych ławkach);
- nauczyciel siedzi w ostatniej ławce.
Podsumowanie (5 minut):
Po przeprowadzeniu całego planu dyskusji punktowanej nauczyciel prosi uczniów o podsumowanie lekcji – wyartykułowanie wniosków, odczuć, refleksji i spostrzeżeń. Krótkie uwagi końcowe znajdą swoje rozwinięcie w zadaniu domowym.
Zadanie domowe:
Napisz krótką wypowiedź argumentacyjną na podany temat: „Język polski za 100 lat – moje wyobrażenia i hipotezy”.
Pobierz załączniki
Autorka: Joanna Pałka
Szkoła Podstawowa – portal dla nauczycieli